Thành phố trong nhịp đập của ký ức
Tôi đã xa Quy Nhơn hơn hai mươi năm. Mỗi khi nhớ về, ký ức thường lang thang qua từng con phố rồi bất chợt ưu tư trước chiếc lá vàng mơ báo hiệu sự chuyển mùa rơi nhẹ nhàng trước gió. Biển vẫn ngàn năm tự tình, từng con sóng vỗ vào bờ mang theo vị mặn biển cả… Bốn năm học và những lần trở lại vội vã thăm bạn bè nhưng đã in sâu trong tâm hồn tôi những kỷ niệm dẫu năm tháng đi qua, dẫu cuộc sống thêm nhiều lo toan, nhiều điều phải nghĩ ngợi.
Tôi đã từng hỏi, có điều gì mà khiến mình quyến luyến với thành phổ biển này? Khi xa nó thì mình sẽ nhớ gì nhất? Thời gian của một thời tuổi trẻ gắn bó với Quy Nhơn không dài nhưng có lẽ đó là thời kỳ đẹp nhất, lắm đam mê và thành công nhất, ít ra với một con người hay sống bằng hoài niệm và chắt chiu những tình cảm yêu thương của bạn bè như tôi.
Tôi nhớ Quy Nhơn của những hàng cây phượng trên đường Trần Phú, những hàng xà cừ trên đường Lê Hồng Phong, con đường Tăng Bạt Hổ cắt ngang dẫn về sạp báo, hiệu sách cũ. Tôi đã cùng bạn bè lóc cóc xe đạp đến thư viện tỉnh, ngồi trên những băng ghế đá đầy rêu dưới tán cây xanh đọc từng trang tiểu thuyết. Nhiều con phố ở Quy Nhơn đều hẹp, nhưng mát rượi bởi những bóng cây. Con đường Nguyễn Huệ về phía trường Trưng Vương mơn man gió. Ghé vào quán nước nghỉ chân, nhìn ngắm dòng xe qua lại trong giờ tan tầm hối hả, lòng tịnh yên, không lo nghĩ điều gì.
Tôi nhớ Quy Nhơn những đêm đứng trước biển. Ngọn đèn trên con thuyền đánh cá nhấp nhô ngoài khơi kể cho tôi nghe nhiều điều về sự mưu sinh đầy nguy hiểm. Dọc bãi cát dài, mơn man từng con sóng, rì rầm trong hơi thở của đất trời là niềm tin về tình yêu thiên nhiên, về sự bao dung của biển cả. Tôi đã thuộc nhiều bài hát về biển, về ánh trăng ngà in trên biển những đêm trời trong. Đi dạo cùng nhóm bạn, một người bạn quê xứ biển kể về biển quê hương, tấm lưới cũ rách mà cha bạn vá đã mấy lần trong mùa đánh bắt, cái thúng bung vành mà mẹ bạn vẫn còn nách đến chợ ngày phiên… Tôi yêu Quy Nhơn, yêu biển biếc nhưng lắm xót xa khi biển nổi cuồng phong.
Tôi trở lại Quy Nhơn rất tình cờ trong lần nhập học của con trai. Nó ngơ ngác trước một nơi xa lạ và sẽ dần quen trong bốn năm đại học như ba nó từng. Tôi nghĩ mình sẽ cung cấp cho con một số vốn liếng về thành phố biển ở miền Trung không mấy sôi động, đông đúc này nhưng rồi lại phải nhờ con trai đưa đi dạo. Thật sự, giữa hai thế hệ luôn có một khoảng cách và quan niệm đứng trước một điều gì đó. Sự tìm hiểu, khám phá của lớp trẻ dường như nhanh nhạy và thời sự hơn nhiều.
Quy Nhơn bây giờ đổi thay nhiều quá, nhiều khu du lịch sinh thái, nhiều nhà hàng khách sạn mọc lên đáp ứng nhu cầu du lịch. Những con đường cũ được nới rộng, nhiều con đường mới hình thành làm cho thành phố rộng hơn, khang trang hơn. Buổi chiều chạy xe ra quảng trường qua đại lộ Nguyễn Tất Thành mà ngỡ ngàng khi biết rằng dấu xưa hoàn toàn bị xóa vết, ấy là đường băng cũ, hai bên cỏ mọc um tùm, phía biển là một vòng cung, gọi là eo Nín Thở cũng không còn hiện hữu mà thay vào đấy là con đường Xuân Diệu chạy dọc bờ biển, hân hoan đón từng cơn gió mát căng đầy lồng ngực.
Sự phát triển của một đô thị là hệ quả tất yếu của hội nhập. Con người trực tiếp hưởng thụ điều ấy, dĩ nhiên rất vui và từng ngày từng giờ hăng say cống hiến. Vẫn còn đó những gì đã có cách đây hai mươi năm, ấy là quán cà phê cóc, ông già sửa xe đạp đầu hẻm, cô chủ tiệm photocopy hay bà bán bánh mì… Tôi đã gặp lại họ và cũng đã nhận ra tôi. Tôi rất vui, và cứ thế kỷ niệm ùa về làm cay khóe mắt.
Làm sao quên được ông già sửa xe đạp chịu cho tôi nợ một ngàn, bà bán bánh mì bảo cháu cứ ăn đi hôm sau có tiền thì trả khi cuối tháng, trong túi tôi không còn đồng nào. Rồi cô chủ tiệm photo thì sẵn sàng bớt vài đồng trong số tiền đáng lý nhận đủ khi tôi photo tài liệu…
Vậy đấy, những kỷ niệm ở Quy Nhơn làm sao tôi quên được!
Tạp bút của SƠN TRẦN