Ký ức sông
* Tản văn của Nguyễn Đặng Thùy Trang
Những lần phiêu dạt chiều, chúng tôi hay chọn đi dọc theo những con sông vùng Tuy Phước. Màu nước sông lên xuống thay đổi, và theo thói quen, tôi nhìn mọi vật trong sự lóng lánh của vùng đất quá nhiều cảm tình. Ngồi bên một quán ven sông, nếu ở vị trí thích hợp còn thấy mờ xa bóng tháp. Và khi đêm dần xuống, mặt sông như trải ra, mênh mông hơn. Tiếng đồng ruộng lúc xa lúc gần, bóng đêm bao trùm trong một miền thinh lặng. Trong giây phút ấy ước gì tôi có thể giữ được tất cả trong lòng mình, vì hẳn đêm ấy là một đêm thật đặc biệt, hay vì tôi nghe thấy tiếng thở của sông trong những tiếng mát lành, hay tôi đang thở theo sông; rằng đêm cũng chứa đựng trong lòng sông như lòng tôi đôi lúc cũng có những dập dềnh. Ngang qua, lên xuống con đường có những cột mốc, những dấu để lại, vào mỗi mùa mưa nước lũ theo từng cơn đến đi.
Về quê, vùng ven những con sông, màu lục bình, màu xuồng nước, màu chiều, thoang thoảng cái vị là lạ. Hít sâu một chút. Thấy quê hương trong màu trời, trong từng hơi thở và nó loang ra ánh trên mặt sông. Nếu lòng dềnh dàng mà trải ra như sông thì muôn sắc muôn màu trời có đổ trọn vào lòng hay không? Cái màu tim tím của lục bình nhiều khi xuất hiện trên sông như một nỗi vui mà cũng như một nỗi buồn. Bởi nếu nắng chiều mà lóng lánh, mà an vui thì niềm vui ấy nhân lên trong ánh mắt; còn hoài niệm và ký ức cũng chỉ làm màu tím kia tan ra mau mà thôi, tan ra trong miền nhớ.
Có lần chèo xuồng qua cái chỗ người đang ngồi nướng tôm, rồi thấy luôn cách họ thưởng thức; ai thích ăn kiểu gì làm kiểu nấy. Trẻ nhỏ trong nhà mỗi đứa háo hức đứng xung quanh chờ, mỗi đứa một cây, rồi chạy đi vừa chơi vừa ăn. Có đứa ăn xong, lại thòm thèm đứng quanh lò than đợi phần tiếp theo. Mùi khói lan ra sông, tan trên sông. Tiếng cười đùa vang trên mặt sông, kéo những lan man không định hình.
Thì ra khi trên sông, dễ làm người ta mất phương hướng đến vậy. Cái lênh đênh trên sông thật vô định. Như một buổi chiều đi chơi xa, và nhớ ra cũng cần phải về, lại đi ngược một đường sông nữa, để dành…