Trần Văn Năng bên ngôi nhà đang xây tại Mỹ Cát, Phù Mỹ

Qua một quãng đường dài lầy lội, chúng tôi mới đến được thôn Phú Vinh 2 (xã Phước Lộc - huyện Tuy Phước) để thăm gia đình bà Huỳnh Thị Hoa, 73 tuổi, là mẹ của liệt sĩ. Dẫn chúng tôi đi thăm căn nhà vừa xây của mình, bà Hoa kể: "Cuối cùng thì tôi cũng đã dỡ được căn nhà tạm bợ bằng tranh, trét đất sét để thay vào đó là căn nhà cấp 4 rộng 48 m² này. Mùa mưa bão không còn cái cảnh lấy thau, chậu mà hứng mưa nữa". Bà cũng cho biết thêm, ngoài tiền hỗ trợ 5 triệu đồng, gia đình còn bỏ thêm 15 triệu nữa để hoàn thành căn nhà. Ở cùng xã nhưng khác thôn, thôn Phú Mỹ 2, chỉ sau một năm kể từ khi xây căn nhà mới, gia đình ông Nguyễn Thi giờ đã thật sự khác trước. "Kể cả nội dung lẫn hình thức" - ông Thi hào hứng nói với chúng tôi vậy. Quả thật, từ ngày có căn nhà mới, gia đình ông đã có thể dùng mặt tiền cho thuê và tận dụng một phần nhà cũ làm nơi buôn bán lặt vặt. Ông Thi phấn khởi: "Nhờ Nhà nước hỗ trợ một phần nên tôi đã dựng lại nhà. Giờ đây tôi không còn chịu cảnh nhà dột như xưa mà còn kiếm thêm đồng ra vào nhờ nhà mới".

Bà Hoa và ông Thi chỉ là hai trong số gần 6.000 đối tượng chính sách đã được hỗ trợ kinh phí để xây dựng nhà kiên cố từ năm 2000. Chủ trương của tỉnh về việc "xóa nhà lá đơn sơ", xây dựng nhà ở kiên cố cho những gia đình chính sách với mức hỗ trợ 5 triệu đồng cho hộ chính sách và 10 triệu cho bà mẹ Việt Nam anh hùng đã đem lại hiệu quả tích cực; góp phần ổn định nơi ăn chốn ở, tích cực nâng cao đời sống của các gia đình chính sách. Chính vì lẽ đó mà nó đã được các cấp chính quyền và nhân dân hưởng ứng, triển khai thực hiện kịp thời.

Đến nay, toàn tỉnh đã có gần 6.000 ngôi nhà đơn sơ của hộ chính sách, trong đó có 94 nhà của Bà mẹ Việt Nam anh hùng, đã được kiên cố hóa, với tổng kinh phí hỗ trợ gần 35 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo ông Phan Như Hải, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Bình Định, trong thực tế số tiền huy động trong nhân dân để thực hiện chương trình này lên đến hàng trăm tỷ đồng bởi ngoài tiền hỗ trợ của tỉnh, thân nhân của các hộ chính sách đã đóng góp thêm vào để xây dựng ngôi nhà khang trang hơn.

* Và cho cả hộ nghèo

Ông Hoàng Đồng, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Trưởng Ban vận động Quỹ "Ngày vì người nghèo" tỉnh, có lần đã nói: "Người nghèo thì có nhiều nỗi lo toan, nhiều mơ ước; nhưng có lẽ cái ước mơ lớn nhất vẫn là một mái nhà để an cư. Có an cư thì mới lạc nghiệp được. Bởi vậy, việc đầu tiên của chúng tôi là lo "an cư" cho những hộ nghèo". Nguồn Quỹ huy động được chủ yếu được sử dụng để xây dựng nhà cho các hộ nghèo. Mỗi hộ được hỗ trợ 3 triệu đồng để xây nhà kiên cố. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là khoản hỗ trợ ban đầu, từ đó, tạo chất xúc tác để bà con, xóm giềng, địa phương cùng góp công, góp của hỗ trợ thêm cho hộ nghèo. Tuy định mức hỗ trợ khá khiêm tốn như vậy nhưng không căn nhà tình thương nào xây dựng trong thời gian qua có kinh phí dưới 5 triệu đồng. Thậm chí, không hiếm những ngôi nhà tình thương được xây dựng với số tiền 12-15 triệu đồng. Từ năm 2000 đến nay, đã có khoảng gần 800 ngôi nhà đã được xây cho người nghèo bằng nguồn quỹ "Ngày vì người nghèo".

Với bà Nguyễn Thị Tiên, người thôn Vĩnh Lý, xã Mỹ Tài, huyện Phù Mỹ, thì mái nhà tình thương đã thật sự là cứu cánh kịp thời. Bà nói: "Nhà hư hỏng nặng quá, mưa nắng không biết trú vào đâu. Tui đã tính đi dạo chợ, lang thang kiếm sống. Nhưng nghĩ đến đứa con, còn trù trừ. Khi có tiền hỗ trợ xây nhà tình thương, cộng với sự giúp đỡ của bà con chòm xóm, tui đủ tiền xây được căn nhà mới". Còn hôm chúng tôi đến thăm bà Đoàn Thị Rửa, người Chăm H’roi, thôn Suối Đá, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh, thấy bà cứ ngắm đi ngắm lại mãi ngôi nhà mới của mình. Bà nói như khóc: "Tui mừng quá chừng. Nhờ Quỹ "Ngày vì người nghèo" chứ không thì cả đời tui cũng không mơ có ngôi nhà xây thế này".

Bên cạnh cuộc vận động này, nằm trong chương trình xóa đói - giảm nghèo của tỉnh, từ năm 2002 đến nay, đã có trên 1.422 hộ nghèo được hỗ trợ cải thiện nhà ở với tổng số tiền lên đến trên 4,2 tỷ đồng theo chủ trương hỗ trợ cho hộ gia đình nghèo cải thiện nhà ở của tỉnh. Mới đây UBND tỉnh đã quyết định chi hơn 4,3 tỷ đồng để hỗ trợ kinh phí cho 1.467 hộ đồng bào dân tộc thiểu số cải thiện nhà ở đơn sơ. Cộng với 561 ngôi nhà được hỗ trợ từ trước thì đến nay Bình Định đã cơ bản xây dựng xong nhà ở kiên cố cho 2.028 hộ dân tộc thiểu số. Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Nguyễn Thị Hằng, trong dịp về thăm và làm việc tại tỉnh mới đây đã nhận xét: "Bình Định về trước các tỉnh thành trong cả nước khi đã xóa xong nhà ở đơn sơ cho đồng bào dân tộc thiểu số".

Theo kế hoạch của tỉnh, phấn đấu đến năm 2005, toàn bộ khoảng 5.900 ngôi nhà đơn sơ nữa sẽ bị xóa sổ để thay vào đó là những ngôi nhà kiên cố. Một mái nhà kiên cố để tránh gió mưa, giông bão, là nơi nghỉ ngơi thoải mái sau một ngày làm việc mệt nhoài luôn là mơ ước của mỗi người, song với nhiều người nghèo ước mơ ấy nhiều khi khó thực hiện được. Nhưng, với những gì mà Bình Định đã làm cho người nghèo trong những năm qua, thì những ước mơ đó đã và đang trở thành hiện thực.

THU HÀ