Hơn một tháng nay cơn sốt nấm linh chi ở huyện miền núi An Lão bỗng dưng đột ngột hạ nhiệt. Hàng trăm người đi khai thác, mua bán nấm linh chi tại An Lão dở khóc, dở cười vì chẳng có "ma" nào đến hỏi mua nấm linh chi. Những người dùng nấm linh chi để làm "thần dược" chữa bệnh, thì được một phen hú vía vì chưa có người nào phải đưa đi bệnh viện cấp cứu do ngộ độc nấm linh chi.

Những ngày này ở An Lão không còn xôn xao, tấp nập bởi thị trường khai thác, mua bán nấm "cổ linh chi" như hơn một tháng trước đây. Tất cả đã trở lại bình thường, duy chỉ có những người chuyên đi khai thác, mua bán nấm linh chi tại An Lão phải dở khóc, dở cười, vì chẳng có một ai đến hỏi mua nấm "linh chi".

Xã An Hòa, nơi đã từng có 20 đại lý chuyên mua bán nấm "linh chi", là địa phương có số người vào rừng khai thác nấm "linh chi" nhiều nhất huyện An Lão. Theo giới thiệu của một người dân, chúng tôi tìm gặp anh Nguyễn Văn K., ở thôn Xuân Phong Nam (An Hòa). K. là một trong những "đầu nậu" mua bán nấm linh chi có tiếng ở An Lão và cũng là người đầu tiên "bật mí" việc khai thác và tiêu thụ nấm linh chi ở An Lão. K. thổ lộ: Vào đầu tháng 3 năm 2003 K. tình cờ gặp được mấy người quê ở tỉnh Gia Lai đến xã An Toàn kiếm việc làm (thực ra họ bí mật vào rừng khai thác nấm linh chi), qua một cuộc rượu gặp mặt thân tình, việc khai thác nấm linh chi tại rừng An Toàn (An Lão) đã bị "bật mí", thế là "cơn sốt" khai thác, mua bán nấm linh chi ở An Lão đã dần được hâm nóng.

Đến bây giờ, những người mua bán nấm linh chi ở An Lão vẫn còn biết khá mù mờ về các loại nấm gọi là nấm "linh chi". Họ chỉ được các "đại lý mẹ" mua nấm linh chi đặt ở đất Sài Gòn, Gia Lai cho biết mấy mẫu nấm "linh chi" và sẽ mua lại với giá từ vài chục ngàn đến hơn một trăm ngàn đồng/kg nấm, tùy theo trọng lượng của nấm. Nấm linh chi có trọng lượng càng nặng thì giá càng cao.

Tiếng lành đồn xa, thế là từ giữa tháng 3 đến cuối tháng 5-2003 thị trường nấm linh chi ở An Lão đã trở nên sôi động. Người người tấp nập lên rừng tìm kiếm khai thác nấm linh chi, những người không có cơ hội khai thác nấm cũng cố "kiếm" cho gia đình mình một vài nấm linh chi chỉ loại "hàng xô" để làm thuốc phòng chữa bệnh.

Đùng một cái! Các "đại lý mẹ" đồng loạt tuyên bố dừng mua nấm linh chi, các đại lý con và người khai thác nấm linh chi ở An Lão bàng hoàng ngơ ngác. Ông Võ Văn Thơ - chủ một đại lý nấm linh chi ở An Hòa - cho biết: "Tôi mang hàng (nấm linh chi) vào tận Sài Gòn, nơi quen mua bán nấm linh chi trước đây, chủ nhà đi vắng, mấy người làm công bảo là "bà chủ" không mua nấm linh chi nữa, tôi đành phải mang "hàng" trở về An Lão. Nhiều đại lý con mua nấm linh chi ở An Lão cũng đều bị đại lý mẹ từ chối mua, bán theo kiểu tương tự. Tuy vậy, nhiều đại lý ở An Lão vẫn tiếp tục ngầm mua nấm linh chi với giá rẻ hơn để dự trữ, hy vọng chờ khi nấm linh chi khan hiếm giá sẽ cao.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết từ giữa tháng 3-2003 đến nay, các đại lý mua nấm linh chi ở An Lão đã mua và còn tồn kho gần 20 tấn nấm linh chi các loại (?). Nhiều người đã chôn hàng chục triệu đồng vào việc mua nấm linh chi dự trữ, nhưng đã hơn một tháng nay chưa thể tiêu thụ được. Ông Thái Văn Lâu ở Xuân Phong (An Hòa) than vãn: "Tôi đã mua một bao nấm linh chi cách đây hơn một tháng chưa tiêu thụ được, nay cân lại thì đã nhẹ đi một nửa trọng lượng". Nhiều người ở An Lão đã bắt đầu ngao ngán với cái gọi là "nấm linh chi". Mới đây, trong dịp đi công tác tại thôn 1, xã An Toàn, chúng tôi thấy tại nhà ông Đinh Văn Trai và ông Đinh Văn Trác vẫn còn khoảng 40-50kg nấm linh chi "hậu khai thác" chưa kịp bán vì không có người mua.

Còn những người ở An Lão dùng nấm linh chi để làm "thần dược" chữa bệnh thì sao? Đã có người bị đau đầu, nhức mỏi, chóng mặt... nhưng "hú vía", vì chưa có trường hợp nào phải đưa đi cấp cứu tại bệnh viện do ngộ độc nấm linh chi.

Qua phân tích, xếp loại 6 mẫu nấm linh chi của các nhà khoa học đã được các cơ quan thông tin đại chúng trong cả nước nêu ra trong mấy tháng vừa qua, chúng tôi làm phép đối chiếu thì tất cả các loại nấm linh chi được khai thác ở rừng An Lão trong thời gian qua chưa được xác định vào loại nào của 6 loại nấm nói trên....

. Hoàng Nam Quốc