Mới đây tại Quy Nhơn, HĐND tỉnh đã tổ chức hội nghị lấy ý kiến góp ý các dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và Bộ luật Tố tụng Hình sự (sửa đổi). Đại diện các cơ quan tư pháp; giới luật gia và luật sư; các sở, ban ngành liên quan đã góp ý khá sôi nổi…

* Luật Đất đai: Không nên giao thẩm quyền quy hoạch cho cấp xã.

Đa số các ý kiến cho rằng Luật Đất đai lần này quy định nhiều vấn đề mới và quan trọng vì liên quan mật thiết đến quyền lợi của người dân. Tuy nhiên, theo ông Hồ Quang Mươi, Giám đốc Sở Địa chính, các điều khoản mới này chủ yếu là do đưa các Nghị định vào, nên những điều này cũng không phải hoàn toàn mới.

Được chú ý nhiều là vấn đề có nên giao thẩm quyền lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương cho UBND xã như trong dự thảo hay không. Nhiều đại biểu bày tỏ sự băn khoăn, vì thực tế đội ngũ cán bộ địa chính xã hiện nay thì những quy định như vậy hoàn toàn không khả thi. Ông Hồ Quang Mươi cho rằng: "Quy hoạch sử dụng đất cấp xã nên giao trách nhiệm cho cơ quan địa chính cấp huyện, thành phố, trên cơ sở phối hợp với UBND xã và địa chính xã".

Theo ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh: Công trình sử dụng đất được ghi trong kế hoạch sử dụng đất đã được công bố, không được triển khai theo kế hoạch, thì phải công bố điều chỉnh để tiếp tục thực hiện hoặc hủy bỏ kế hoạch sử dụng đất của công trình đó, với thời hạn sau 5 năm là quá dài, sẽ dẫn đến trình trạng quy hoạch treo khá lâu. Ông đề nghị, thời hạn này nên rút xuống còn 3 năm là phù hợp.

Một vấn đề khác cũng được các đại biểu đặc biệt quan tâm là quy định chuyển đất vườn sang đất ở không phải xin phép, cũng không phải nộp tiền. Các ý kiến cho rằng, quy định như vậy là thoáng, nhưng sẽ gây nên tình trạng lộn xộn trong quản lý đất đai. Do vậy, đa số ý kiến đều đề nghị là việc chuyển đất vườn sang đất ở tuy không phải nộp tiền như dự thảo, nhưng vẫn cần phải xin phép.

Về đăng ký giá đất, vẫn còn nhiều ý kiến trái nhau. Với ông Nguyễn Lưu An, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, việc đăng ký giá đất gây phiền hà cho người dân, không phù hợp với cải cách hành chính. Bởi vì trên thực tế, Chính phủ đã quy định khung và Chủ tịch UBND tỉnh cũng có quy định cụ thể. Tuy nhiên, lại có ý kiến cho rằng quy định này là cần thiết vì đây là cơ sở để xác định quyền lợi và nghĩa vụ tài chính. Về quy định niêm yết giá đất vào ngày 1-1 hàng năm, theo ông Hồ Quang Mươi, là cần thiết, nhưng phải linh hoạt, trong trường hợp giá đất thực tế vượt xa giá đất niêm yết thì cơ quan niêm yết có quyền xử lý cho phù hợp.

Với khoản 2 điều 101, có ý kiến cho rằng, quy định giao cho Ban quản lý Khu kinh tế được quyết định giao lại đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong khu kinh tế như dự thảo là quá mở, có nguy cơ dẫn đến tình trạng tùy tiện khi chuyển mục đích sử dụng đất.

* Tố tụng Hình sự: Mở rộng thẩm quyền cho tòa án cấp huyện?

Trong buổi thảo luận về dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự vào ngày 4-9, phần lớn các ý kiến đều tỏ ra băn khoăn với việc tăng thẩm quyền xét xử cho Tòa án nhân dân cấp huyện được đưa ra trong dự thảo. Ông Võ Yến, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh, cho rằng: "Tăng thẩm quyền cho tòa án nhân dân cấp huyện là cần thiết và phù hợp với cải cách tư pháp, nhưng không phù hợp với tình hình hiện nay. Đội ngũ cán bộ Tòa án cấp huyện trình độ và năng lực hạn chế, không thể đảm đương được những vụ án rất nghiêm trọng, khung hình phạt đến 15 năm tù". Ông Nguyễn Đức Trí, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh, nhận xét: "Không chỉ với Tòa án, mà nhìn chung, đội ngũ cán bộ điều tra cấp huyện đều yếu. Trên thực tế, oan sai thường rơi vào tuyến huyện nhiều. Do vậy, có tăng thẩm quyền xét xử các vụ án rất nghiêm trọng cho Tòa án cấp huyện như dự thảo Bộ luật hay không, cần được nghiên cứu kỹ". Nhìn chung, các ý kiến cho rằng, việc tăng thẩm quyền xét xử cho Tòa án cấp huyện phải có lộ trình thực hiện và cần thiết phải tiến hành đào tạo lại đội ngũ cán bộ tư pháp cấp huyện.

Về vấn đề tham gia của luật sư, người bào chữa, ở giai đoạn nào, nhìn chung các ý kiến của đại diện Phòng Cảnh sát Điều tra Công an tỉnh, Mặt trận Tổ quốc tỉnh, nhất trí với dự thảo là luật sư tham gia từ khi khởi tố bị can. Tuy nhiên, ông Hồ Quang Vinh, Trưởng phòng Thi hành án tỉnh, lại cho rằng với các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, luật sư chỉ tham gia từ giai đoạn kết thúc điều tra nhằm đảm bảo tính chất bí mật.

Về giới hạn xét xử của tòa án, có ý kiến cho rằng Tòa án xét xử bị cáo với tội danh khác với tội danh Viện Kiểm sát truy tố thì nên trả hồ sơ lại và xét xử trong thời gian khác.

. Lê Viết Thọ