Mùa xuân 1982, chiếc máy bay lên thẳng chở cố vấn cấp cao Mặt trận 719 từ K đáp xuống Bãi Tráng thuộc Bản Peo vùng Nam Hạ Lào để thăm hỏi, chúc Tết cán bộ, chiến sĩ ta đang làm nhiệm vụ trên đất bạn. Bãi Tráng là khoảng đất rộng, bằng phẳng với rất nhiều cỏ tranh và hoàn toàn không có cây lớn mọc xen kẽ. Nhìn từ xa và trên cao giống như một thảm ruộng lúa xanh rì nơi đồng quê yên ả... Trong không khí thoảng nghe mùi cà-bon hăng hắc tựa mùi thuốc súng chưa tan. Cách Bãi Tráng 2 km về phía Đông là nơi đóng quân ăn Tết của các tiểu đoàn đặc công: D407, 409, trinh sát 32 và D381 đặc công bộ - thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam.

Sự thiếu thốn của lính ba biên (ngã ba biên giới Campuchia - Lào - Thái Lan) về mặt vật chất được xem như chuyện bình thường. Thời ấy quân phục của bộ đội là vải ka-ki Nam Định có đặc điểm mỏng. Thời bình nhận hai bộ mỗi năm có thể đủ dùng. Với lính thời chiến, nhất là lính đặc công hai bộ quân phục trong năm thì quả thật không thể đủ. Thường xuyên luồn lách ở mọi địa hình, chỉ cần vướng gai mắt mèo, tre nứa là có thể… mất đi nét đẹp ban đầu!

Nhưng vì phải nghênh đón đồng chí cố vấn nên một chuyện bất đắc dĩ đã phải xảy ra nhằm làm cho hàng quân chỉnh tề. Ấy là các chiến sĩ mặc quân phục… phía sau quay ra trước. Phía trước rách gối giấu ra sau. Ưu tiên ai "lành lặn" đứng hàng trước, lỗ chỗ nhiều thụt hàng sau. Và đứng… san sát. Chỉ là tình thế bắt buộc nên phải "linh động" mà thôi, chứ làm sao "vải thưa che được mắt thánh"! Đồng chí Cố vấn tỏ ra rất thông cảm với nỗi khổ cực của lính ta nhưng ông cũng mủm mỉm cười, chỉ chỉ tay vào "phía dưới" rồi trêu các chú lính trẻ: "Như thế này gọi là "ưu tiên phía trước" đấy"! Nói rồi ông lệnh cho trưởng phòng hậu cần của Mặt trận 579 cấp quân trang bổ sung để cán bộ, chiến sĩ kịp thời đón Tết truyền thống của dân tộc.

Một con heo to do hậu cần cung cấp cho từng đơn vị được xẻ thịt như thông lệ hàng năm, trở thành bữa tiệc thịnh soạn "lấp đầy khoảng thèm" mười hai tháng chỉ ăn thịt hộp. Nhờ đi đến đâu lính ta tăng gia đến đó nên thường xuyên có được vài chủng loại rau xanh "cao cấp" của quê nhà. Cộng với các loại rau rừng quen thuộc như tàu bay, càng cua, cả đọt mì nữa… mà kẹp chung với thịt kho rim nóng hổi trong bữa cơm ngày Tết thì quả nhiên là ngon hết biết! Ngoài việc xơi trường kỳ gạo sấy, lính ba biên còn được ăn… cơm. Cơm ở đây chính là "xôi". Nhân dân địa phương vùng này không ăn gạo như ở ta. Lương thực chính của họ là một loại "nếp gạo". Ta ăn không quen nên mau ngán. Ăn thường xuyên sẽ bắt gặp cảm giác đăng đắng ở cổ. Xơi nếp mãi miết đâm ra thèm cực kỳ nồi cơm của mẹ. Chỉ có chiến sĩ khi bệnh không nuốt "xôi" trôi thì mới được ưu tiên ăn cháo nấu bằng gạo Việt Nam.

Rồi cũng đàng hoàng thịt mỡ dùng gói bánh tét, bánh chưng. Không gian rộn rã trong trang nghiêm và cảnh giác với đầy đủ các tiết mục văn nghệ, báo tường, hoa… Hoa bấy giờ chủ yếu là hoa giấy. Hoa rừng đặc trưng mùa này ở Lào không thấy nở, kể cả phong lan. Nhưng đâu cần phải lãng mạn cầu kỳ đến thế. Trong tâm hồn những người lính đã chất chứa sẵn nét đẹp bình dị của những loài hoa cỏ bốn mùa, bên cạnh sự vút cao của loài lau sậy! Có rất nhiều cây khọt quanh đây, một loài cổ thụ mà nhân dân địa phương rạch lấy dầu chảy ra ở thân rồi băm trộn với lá cây của khọt để làm thành đuốc, gọi là cà-bon. Cà-bon được thắp lên như một hào quang đặc thù của rừng đêm ba biên.

Quân thù ngày càng ít đi. Thanh bình dần đến trên vùng đất này. Thời mới tới ba biên, ngay cả chỗ ở dựng lên ở hậu cứ cũng phải nửa chìm, nửa nổi để tránh đạn pháo của địch. Đến năm 1982 tất cả lán trại đều là nhà nổi, một nét rất mới ở ba biên.

Mới đó mà đã hơn 20 năm, những người lính đón Tết ở ba biên ngày đó giờ người còn người mất, người trở về cuộc sống đời thường, người tiếp tục cuộc đời quân ngũ, nhưng những kỷ niệm về những ngày tháng gian khổ mà oanh liệt, thiếu thốn mà ấm áp nghĩa tình đồng đội đó mãi mãi ăn sâu trong tâm khảm mỗi người, là hành trang của mỗi người trên bước đường đi đến tương lai.

TRẦN HOÀNG