Nghị định 181/2004/NĐ-CP về việc thi hành Luật Đất đai năm 2003 được áp dụng vào ngày 16-11-2004. Trong tháng 11 này, Bộ trưởng Bộ TN-MT đã ban hành 3 thông tư hướng dẫn thi hành chi tiết về công tác quản lý đất đai. Chưa lúc nào tình hình quản lý và sử dụng đất đai ở nước ta lại được xã hội quan tâm như lúc này. Phóng viên Báo Bình Định có cuộc trao đổi với ông Hồ Quang Mươi - Giám đốc Sở TN-MT chung quanh vấn đề này.

* Thưa ông! Theo hướng dẫn mới, thì trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCNQSD) đất có được cải tiến? Và thời gian chậm nhất để cấp GCNQSD đất là bao lâu?

- Theo hướng dẫn của Nghị định 181 thì trình tự, thủ tục cấp GCNQSD đất đối với hộ gia đình, cá nhân thì nộp đơn ở xã, phường (Văn phòng đăng ký QSDĐ); thẩm quyền ký GCNQSD đất thuộc về UBND cấp huyện. Còn Sở TN-MT ký cấp GCN cho các tổ chức đối với trường hợp được ủy quyền, trình UBND tỉnh ký đối với trường hợp không được ủy quyền. Nơi nhận hồ sơ có trách nhiệm công bố công khai danh sách các trường hợp đủ điều kiện và không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận, trong vòng 15 ngày. Trường hợp đủ điều kiện thì làm trích lục bản đồ địa chính, gửi số liệu địa chính đến cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính và gửi hồ sơ đến Phòng TN-MT. Tại đây hồ sơ sẽ được kiểm tra lại và trình UBND cùng cấp quyết định cấp GCN. Toàn bộ quy trình cấp GCNQSD đất diễn ra không quá 55 ngày, không kể thời gian công khai danh sách và thực hiện nghĩa vụ tài chính.

* Nghị định 181 mang lại lợi ích thiết thân gì cho người SDĐ?

- Nếu như trước đây Nhà nước cấm không cho chuyển nhượng đất nông nghiệp, thì bây giờ người dân có thể chuyển nhượng và xin chuyển đổi mục đích đất từ ao vườn thành đất thổ cư (nằm trong hạn định). Trong GCNQSDĐ ở có ghi cả tài sản trên đất, nếu như tài sản đó chưa đăng ký bất động sản. Đồng thời GCNQSDĐ theo mẫu mới có ghi nội dung thể hiện sự thay đổi về diện tích đất, cũng như công trình trên đất. Ví dụ người SDĐ đang có 150 m2, đã được cấp giấy chuyển nhượng hợp pháp cho người khác 75 m2, thì trong giấy đó có phần ghi biến động giảm về diện tích sử dụng sau khi chuyển nhượng; hoặc là biến động do thay đổi tài sản trên đất, như: trong giấy ghi diện tích nhà ở 100 m2, nhà cấp 4, sau đó xây lại nhà cấp 3, diện tích 120 m2…, thì có một cột ghi chú những biến động đó một cách liên tục trên GCNù, mà không phải làm lại giấy khác. Như vậy "GCNQSDĐ" mới này thay thế cho cả GCN sở hữu nhà ở và GCNQSDĐ trước đây. Đối với những người SDĐ để xây dựng nhà ở trước ngày 15-10-1993, mà có 1 trong các loại giấy tờ theo quy định tại Điều 50, Luật Đất đai năm 2003, thì khi cấp GCNQSDĐ không phải nộp tiền sử dụng đất như trước đây. Tiến tới năm 2007, sẽ chỉ còn một loại giấy tờ là GCNQSDĐ được giao dịch trên thị trường.

* Nhưng trước khi Luật Đất đai năm 2003 và Nghị định 181 ra đời, Nhà nước cũng đã ban hành nhiều văn bản pháp quy về quản lý đất đai mà tình trạng lộn xộn và buông lỏng quản lý vẫn xảy ra?

- Theo quy định mới thì trách nhiệm của đội ngũ làm công tác chuyên môn và công tác quản lý đất đai rành mạch hơn. Sở TN-MT tỉnh Bình Định đã chủ động lập "đường dây nóng" kêu gọi mọi công dân cung cấp thông tin về những sai phạm, những tiêu cực trong quản lý đất đai và sử dụng đất đai. Vừa qua, chúng tôi đã nhận trên 90 thông tin qua "đường dây nóng", chúng tôi đã triển khai thanh tra, kiểm tra để phát hiện và đề nghị xử lý ngay.

. Ngọc Diên (thực hiện)