NLĐ đăng ký tuyển dụng tại Hội chợ việc làm tỉnh Bình Định lần thứ nhất (8-2003)

Nếu như trong năm 2003 đã có khoảng 22.000 lao động được GQVL thì riêng chương trình cho vay vốn GQVL đã góp phần tạo được việc làm gần 5.000 người. Toàn tỉnh có 250 dự án vay vốn GQVL được phê duyệt với tổng số vốn vay trên 17 tỉ đồng, góp phần GQVL cho chủ yếu lao động nông thôn. Thông qua chương trình, người vay vốn đã mạnh dạn đầu tư thêm phần vốn đối ứng của bản thân và gia đình, ước gấp hai lần số vốn được vay, để nâng cao chất lượng việc làm.

Bên cạnh cho vay vốn tạo việc làm, năm 2003 tỉnh cũng đã chú trọng đến việc mở rộng và củng cố hoạt động về dịch vụ việc làm và hoạt động xuất khẩu lao động (XKLĐ) bước đầu đã đem lại những kết quả nhất định. Năm 2003, nhờ có chính sách tuyên truyền rộng rãi, hỗ trợ người đi XKLĐ của UBND tỉnh nên công tác XKLĐ đã có những dấu hiệu khả quan. Đã có 567 lao động đi XKLĐ sang các nước Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc (đạt 113% so với kế hoạch năm). Trong số họ đã có người gởi tiền về cho gia đình, trả nợ ngân hàng nên tác động tích cực đến các gia đình khác ở địa phương.

Năm 2003, cũng là năm đầu tiên tỉnh Bình Định tổ chức Hội chợ việc làm lần thứ nhất thu hút được 53 DN, TTDVVL tham gia. Có khoảng 5 vạn lượt người đến tham gia hội chợ. Đã có 2.652 người được tuyển chính thức tại đây và 11.535 lao động được hẹn bổ sung hồ sơ và tuyển sau hội chợ. Ngoài ra, các đơn vị tham gia đã tư vấn việc làm cho 33.459 lượt người.

Các TTDVVL, các trung tâm kỹ thuật hướng nghiệp dạy nghề ở các huyện và thành phố đã kết hợp hoạt động dạy nghề với tư vấn, giới thiệu việc làm cho hàng ngàn lao động, góp phần giải quyết việc làm của địa phương. Chỉ tính riêng TTDVVL thuộc Sở LĐ-TB&XH năm 2003 đã tư vấn việc làm cho 5.100 người, giới thiệu việc làm cho 590 người, cung ứng cho các DN trong và ngoài tỉnh 250 người. Ông Đỗ Thành Sơn, Giám đốc TT cho biết: "Nhiều DN may ngoài tỉnh đã về đây tuyển công nhân, thậm chí tuyển cả lao động phổ thông để vào dạy nghề. Lương ăn theo sản phẩm nhưng bình quân cũng được 700-800 ngàn đồng/tháng. Rất nhiều người đi làm theo kiểu này".

* Vẫn còn trở ngại

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, công tác GQVL ở tỉnh Bình Định còn hạn chế. Tình trạng thất nghiệp ở khu vực thành thị tuy giảm nhưng còn cao (5,63%), tỷ lệ sử dụng thời gian lao động ở khu vực nông thôn mới đạt 74,93%, tình trạng thiếu việc làm ở khu vực nông thôn còn nhiều.

Hiện nay, kênh thông tin về lao động - việc làm của tỉnh chưa được chú trọng đúng mức. Hầu hết các cơ sở dạy nghề đào tạo "những gì có sẵn" chứ chưa đào tạo những gì mà thị trường cần. Một phần là do thiếu thông tin về lao động - việc làm, một phần vì trang thiết bị thiếu thốn, lạc hậu. Tại các TTDVVL và giới thiệu việc làm có chức năng vừa dạy nghề vừa tư vấn, giới thiệu việc làm nhưng hầu hết vẫn nặng phần dạy nghề, lĩnh vực giới thiệu việc làm cho NLĐ và cung ứng nguồn lao động cho các DN trong và ngoài tỉnh chưa được quan tâm đúng mức. Trong khi các TTDVVL gặp khó khăn khi tìm đầu ra cho nguồn nhân lực thì khu vực tư nhân cho đến nay vẫn chưa vào cuộc. Thực tế ở các địa phương khác cho thấy, chính khu vực tư nhân là những "đầu mối" nhanh nhạy nhất. Việc tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách về XKLĐ chưa sâu rộng và thường xuyên. Nhiều nơi chưa hình thành được Ban chỉ đạo XKLĐ nên công tác chỉ đạo, điều hành chưa đồng bộ, chưa tạo điều kiện cho DN tuyên truyền, tuyển chọn lao động xuất khẩu.

Một vấn đề được đặt ra nữa là cho vay vốn GQVL, dù đã góp phần không nhỏ trong việc GQVL cho lao động tại địa phương nhưng thực tế cho thấy, tỷ lệ tạo việc làm mới từ các dự án chỉ chiếm khoảng 50%. Ông Nguyễn Mỹ Quang, Trưởng phòng Lao động - Việc làm thuộc Sở LĐ-TB&XH tỉnh, nhận xét: "Các dự án vay vốn tập trung phát triển chăn nuôi với quy mô nhỏ, đánh bắt cá, cải tạo vườn tạp… chiếm đến gần 90%. Với cơ cấu như vậy thì chưa thể tạo ra được nhiều việc làm mới". Cũng theo ông Quang, dự án tạo được nhiều việc làm và việc làm có chất lượng chính là các dự án vay vốn sản xuất tiểu thủ công nghiệp (TTCN) hay dịch vụ nhưng các dự án này chỉ chiếm tỷ lệ rất ít khoảng trên 10%. Ngay tại thành phố Quy Nhơn, năm qua chỉ có 6/33 dự án xin vay vốn để phát triển sản xuất TTCN, dịch vụ. Nguyên nhân chính là do NLĐ và các hội, đoàn thể chưa dám mạnh dạn đầu tư vào các dự án sản xuất TTCN vì độ rủi ro cao. Hiện bình quân một chỗ làm việc được cho vay hỗ trợ là 3,67 triệu đồng, còn thấp hơn nhiều so với nhu cầu thực tế.

* Giải pháp nào?

Như vậy để tạo thêm nhiều việc làm cho NLĐ, song song với các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, cần đẩy mạnh các hoạt động đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật, phổ cập nghề cho NLĐ để họ có cơ hội tìm kiếm việc làm trong thị trường lao động, tạo môi trường thuận lợi để NLĐ tự kiếm việc và hỗ trợ trực tiếp để GQVL cho NLĐ và phát triển thị trường lao động. Cụ thể là các ngành chức năng cần thường xuyên mở các hội chợ việc làm, tăng cường nâng cao hoạt động dịch vụ, giới thiệu việc làm tại các TTDVVL đồng thời khuyến khích phát triển các TTDVVL tư nhân phát triển… Bên cạnh đó, cho vay vốn GQVL nên ưu tiên cho các dự án phát triển ngành nghề, TTCN, nuôi trồng thủy sản, các dự án nuôi bò sữa tại những địa phương đã được quy hoạch, các cơ sở sản xuất kinh doanh thu hút được nhiều lao động…

Kết hợp đồng bộ các giải pháp trên, NLĐ sẽ thêm nhiều cơ hội để có được việc làm.

. Thu Hà