Một nghệ nhân đang trang trí sân vườn

Cuộc sống càng tiến lên hiện đại, con người ta càng có nhu cầu muốn quay về với thiên nhiên. Đối tượng có nhu cầu trang trí sân vườn chủ yếu là các công sở, quán cà phê và một ít nhà riêng. Các công sở mới xây dựng và có khuôn viên rộng có xu hướng tạo một sân vườn xung quanh nhà làm việc, để tăng tính thẩm mỹ cho cơ quan và tạo cảm giác hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Với quán xá, đặc biệt sự phát triển không ngừng về số lượng lẫn quy mô của các quán cà phê ở Quy Nhơn hiện đang là mảnh đất màu mỡ cho những người làm nghề thiết kế, trang trí sân vườn "cày xới". Còn lại, một số ít người cũng có nhu cầu đem thiên nhiên vào trong nhà mình. Đây là những công trình sân vườn dạng nhỏ như sân cát, hồ cá, hòn non bộ. Giá cả thi công các công trình sân vườn cũng rất đa dạng, từ vài triệu đến cả tỉ đồng một công trình.

Những người làm nghề trang trí sân vườn ở Quy Nhơn hầu hết đều xuất thân từ giới SVC. Ở Quy Nhơn hiện có khoảng 10 nhóm hoạt động trong lĩnh vực này, trong đó phải kể đến những nhóm được nhiều người biết đến như: Quốc Tuấn, Phước Lộc, Võ Bá Dũng, Xuân Lý, Ngọc Sơn… Gần đây, ở An Nhơn, Tuy Phước cũng đã bắt đầu xuất hiện một số nhóm làm nghề này. Mỗi nhóm như vậy thường chỉ có 3-4 người, gồm một "chủ thầu" và các thợ. Nghệ nhân SVC Phước Lộc ở Quy Nhơn giải thích về điều này: "Nghề này đông người không làm được, mà cũng không làm nhanh được, vì đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận. Dù là thợ nhưng cũng phải có năng khiếu, kiến thức về SVC và lòng yêu nghề". Khi nhận công trình trang trí sân vườn, công việc đầu tiên của họ là thiết kế, sau đó lập dự toán và bắt tay vào thực hiện, tùy yêu cầu của chủ đầu tư mà sẽ gồm: trồng cây bóng mát, cây ăn quả, đắp hòn non bộ, trồng hoa cỏ, cây hàng rào, cung cấp các loại bonsai và đồ gỗ lủa (tức đồ mỹ nghệ làm từ gốc, rễ cây)….

* Nhân tạo - nhưng phải giống thiên tạo

"Càng gần với thiên nhiên càng tốt" - đó là tiêu chí chung của những người làm nghề trang trí sân vườn. Và cũng bấy nhiêu cây, hoa, non bộ, vòi phun nước đó, nhưng tùy từng loại sân vườn khác nhau mà nghệ nhân SVC phải thiết kế khác nhau. Với nghệ nhân SVC Phước Lộc - người từng được mời thực hiện nhiều công trình sân vườn ở Gia Lai, Quảng Ngãi và một số công trình ở Quy Nhơn như sân vườn Cảng Quy Nhơn, Kho bạc tỉnh, sân vườn quán cà phê Bon Sai, Lối Cũ, Khánh Mỹ - thì: "Thiết kế công trình sân vườn cho các cơ quan, công sở phải thể hiện sự nghiêm túc, không phá cách. Ngoài ra còn phải thuận tiện cho việc chăm sóc và phù hợp với điều kiện làm việc của cơ quan đó. Còn công trình sân vườn cho quán cà phê, có thể mới nhìn vào thì thấy rất kỳ công nhưng bản chất của nó là không vĩnh cửu, để có thể thay đổi bất cứ lúc nào theo mốt. Thiết kế sân vườn cho nhà riêng thì thường phải theo sở thích của chủ nhà, nhưng mình cũng phải tham mưu cho họ để phù hợp". Một trong những yếu tố phù hợp mà ông Phước Lộc nói ở đây chính là thuật phong thủy. Nghe thì có vẻ bí hiểm và "mê tín", nhưng thật ra thuật phong thủy rất thực tế, ví dụ như thiết kế sân vườn sao cho ngôi nhà luôn đón được làn không khí tốt vào nhà, tránh gió độc, hạn chế ánh nắng buổi chiều…

Để có đủ các cây loại cây, hoa thực hiện các công trình sân vườn, ngoài cây của cơ sở mình, hầu như nhóm thợ nào cũng phải lấy thêm từ các nguồn khác. Anh Võ Bá Dũng - một nghệ nhân SVC cho biết: "Thường 50 - 80% số cây là của chúng tôi, còn lại thì phải mua hoặc sưu tầm mới đủ làm". Anh Trần Quốc Lý - nhân viên doanh nghiệp tư nhân Quốc Tuấn - kể: "Với các loại cây không thể nhân giống được hoặc giống ngoại nhập thì chúng tôi phải liên hệ mua cây giống. Như khi thi công khuôn viên Trung tâm Thương mại Quy Nhơn, cơ sở phải liên hệ mua giống cau to ở TP Hồ Chí Minh đem về trồng".

Theo xu hướng hiện nay, không phải chỉ những người già mới "vui thú điền viên" mà nhiều những người trẻ cũng rất hứng thú với phong trào SVC. Vì thế, theo các nghệ nhân SVC, nghề thiết kế, trang trí sân vườn sẽ còn phát triển hơn nữa để đáp ứng nhu cầu xã hội.

. Nguyên Sương