Một lớp học mầm non

Cô P, giáo viên (GV) Trường Hoa Mai (TP Quy Nhơn) đã bước sang tuổi 52 đang phụ trách nhóm trẻ lớn. 33 năm trong nghề "hát múa" với các cháu, cái tuổi "ngũ tuần" đã làm cho bước chân cô không còn nhanh nhẹn, đôi tay đã hết mềm dẻo. Giờ lên lớp của cô đối với các cháu đã không còn sự lôi cuốn, hấp dẫn. Cô P tâm sự: "Tuổi đã lớn rồi nên tôi rất khó tiếp cận chương trình đổi mới của ngành học, các tiết dạy không có sự nhí nhảnh hồn nhiên như các cô trẻ nữa". Trường MN Hoa Mai mới được sát nhập từ 2 trường Mẫu giáo số 3 và Nhà trẻ 1/4 từ năm 2001. Do sát nhập nên GV của trường bị dôi dư khá nhiều buộc ngành giáo dục thành phố phải "san sẻ" cho các trường khác.

Bà Nguyễn Thị Dần, Hiệu trưởng trường cho biết: "Muốn điều chuyển GV dôi dư nhà trường phải chấp nhận "hy sinh" để các GV trẻ ra đi thì các trường bạn mới nhận". Cũng bởi vậy, nên đội ngũ GV ở Trường Hoa Mai hiện nay khá cao tuổi. Người trẻ nhất đã bước qua tuổi 35, lớn nhất đã bước vào tuổi 53.

Dạy học ở bậc MN mang đậm tính đặc thù về tâm lý, lứa tuổi. Ở bậc học này, các cháu đang cần được gây dựng nền móng để hình thành và phát triển tâm hồn và nhân cách nên đòi hỏi khắt khe về phía GV. Những giờ học không được "thổi" lên bằng sự nhiệt tình và sức trẻ của GV chỉ là những giờ học "chết". Chị Phan Thị Thiện, Hiệu trưởng Trường MN bán công Hoa Hồng nhận xét: "GV MN dù có là GV dạy giỏi đi nữa khi bước qua tuổi 45 đều chững lại, không còn linh hoạt, mềm dẻo nữa."

Ngành học MN TP Quy Nhơn hiện có 417 GV. Trong đó, GV có tuổi từ 40 trở lên là 99 người. Từ 45 trở lên là 32 người. Những GV lớn tuổi hầu hết tập trung ở hệ MN bán công, trước đây là hệ công lập và hệ dân lập. Ở những trường MN bán công, phần lớn GV khi bước sang tuổi 45, các GV lớn tuổi được nhà trường chuyển sang làm GV "phụ" với nhiệm vụ chính là nuôi và chăm sóc các cháu. Còn ở hệ dân lập, phần lớn HS mẫu giáo mới chỉ được học 1 buổi/ ngày với một GV đứng lớp nên cô giáo có lớn tuổi cũng phải "bám trụ" với các cháu cho đến tuổi… nghỉ hưu.

* Giải pháp nào?

GV MN lớn tuổi phần lớn nằm trong hệ thống trường bán công và dân lập. Ở hệ bán công, số GV này hầu hết ở trong biên chế và có thời gian công tác trong ngành khá lâu, có đóng BHXH nên khi đến tuổi nghỉ hưu, các cô sẽ được nhận lương hưu. Còn ở hệ dân lập, do những bất cập trong công tác quản lý trước đây nên hầu hết các cô không được đóng BHXH ngay từ khi bắt đầu đi dạy. Bởi thế, khi đến tuổi nghỉ hưu, các cô sẽ gần như "trắng tay" dù đã gần hết cuộc đời cống hiến cho bậc học MN.

Theo thống kê của Sở GD-ĐT, hiện tại mới có khoảng 959 GV ngoài biên chế, chiếm 59% trong số GV ngoài biên chế được đóng BHXH. Số còn lại có 373 GV từ 40-45 tuổi, 170 GV trên 40 tuổi. Những GV này khi đủ tuổi nghỉ hưu sẽ không được nhận một chế độ gì.

Giải pháp nào cho GV MN lớn tuổi? Đây là vấn đề khá bức xúc, nhất là trong giai đoạn cải cách, đổi mới giáo dục hiện nay. Đội ngũ GV MN lớn tuổi đương chức phần lớn chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ, đang là gánh nặng của ngành. Trong khi đó, GV MN trẻ có trình độ cao đẳng, đại học được đào tạo chính quy ra trường lại không tìm được việc làm.

Để tạo ra một bước, đột phá trong ngành học MN, ngành GD-ĐT đã xây dựng đề án "Phát triển giáo dục MN tỉnh Bình Định, giai đoạn 2003-2010"  nhằm giải quyết những tồn tại của ngành học, trong đó có vấn đề GV MN lớn tuổi. Ông Đặng Dư, Trưởng phòng Tổ chức Sở GD-ĐT cho biết, đến nay đề án đã được Tỉnh ủy thông qua. Trên tinh thần đó, 543 GV MN ngoài biên chế tuổi từ 40 trở lên, đã tham gia giảng dạy từ sau năm 1975 đến nay, không tham gia BHXH nếu chưa đạt trình độ đào tạo chuẩn nhưng không thể tiếp tục đào tạo chuẩn; năng lực chuyên môn yếu; sức khỏe không đảm bảo và có đơn tự nguyện xin nghỉ việc thì sẽ được giải quyết theo 3 phương án sau: nếu đã đủ điều kiện nghỉ hưu thì được nghỉ hưu theo quy định; chưa đủ điều kiện nghỉ hưu nếu tự nguyện đóng BHXH, khi đến tuổi nghỉ hưu thì được giải quyết theo chế độ quy định; GV không tự nguyện đóng BHXH thì được giải quyết chế độ nghỉ một lần (mỗi năm công tác hỗ trợ một tháng lương theo mức lương tối thiểu).

. Ngọc Quỳnh