Hiện nay, tình trạng lấn chiếm đất trái phép để xây nhà ở TP. Quy Nhơn diễn ra ngày càng nghiêm trọng, nhất là tại khu vực 1, 2 và 4 phường Quang Trung. Đất thổ mộ, đất nghĩa trang và đất dọc theo các núi Bà Hỏa, Vũng Chua đang bị "xẻ thịt" dần.
* Giành đất với người chết
 |
|
Đào phá núi để xây nhà tại tổ 7, khu vực 1 |
Dọc theo núi Bà Hỏa, thuộc khu vực 1 và 2 phường Quang Trung, trước đây là đất của các họ tộc lớn, mua đất để làm nơi chôn cốt người chết trong họ. Từ năm 1985, để đảm bảo vệ sinh môi trường, UBND TP Quy Nhơn đã cấm chôn cất ở nơi này. Và những năm đó, nơi đây là một bãi tha ma rất ít người lui tới. Nhưng bắt đầu từ một vài năm trở lại đây, khi Quy Nhơn lên cơn sốt đất, những người "thức thời" đã biết tận dụng thời cơ này nhảy vào đây chiếm đất, lúc đầu dựng nhà ở tạm, sau tiến tới xây kiên cố. Người đến trước còn được quyền "xí phần" những phần đất còn lại, xây vạch ranh giới và phân ra nhiều lô bán cho người khác. Nhiều ngôi mộ đắp đất cũng bị những kẻ hám lợi chẳng ngại ngùng san bằng để chiếm đất.
Theo phản ánh của nhiều người dân sống gần tổ 20A, khu vực 2, phường Quang Trung, chuyện giành đất với người chết ở đây xảy ra như cơm bữa. Có nhiều gia đình chỉ trong một thời gian không lên thăm mộ, đến khi lên thăm thì mới biết là những ngôi mộ của gia đình mình đã trở thành… nhà ở của người khác. Lúc chúng tôi có mặt, đang có đến 10 thanh niên ở khu 1, phường Hải Cảng kéo lên đòi lại phần đất mộ của gia tộc đã bị lấn chiếm thành nhà ở.
Khu vực 2 có 131 hộ, nhưng chỉ có 50 hộ được xây cất hợp lệ, còn lại là do lấn chiếm. Chị Nguyễn Thị Tuy Hòa, một cư dân ở đây cho biết: "Sống ở đây sợ nhiều thứ. Sợ nhất là khó dạy bảo con cái vì ngày nào cũng có cảnh nhậu nhẹt, đánh nhau. Dù đất mình mua, nhà mình xây thế mà lúc nào cũng sống trong nỗi lo sợ. Sợ chủ đất đến đòi lại vì mình mua sang tay không biết ai là chủ đất thật sự, sợ chính quyền địa phương đến tháo dỡ". Ngôi nhà của chị Hòa, cũng như những nhà kề bên được xây xen kẽ giữa các ngôi mộ. Có nhà, mộ còn nằm sát ngay cửa ra vào. Cũng có nhà, mộ nằm ngay giữa nhà nhưng không biết. Chỉ trong một buổi chiều, chúng tôi chứng kiến có đến 4-5 tốp người là chủ nhân của những ngôi mộ bị lấn chiếm đến đòi đất, đòi mộ, kể cả người mua đất lầm đến đòi lại tiền.
* Phá núi xây nhà
 |
|
Một lô đất trái phép đang được rao bán |
Khi việc giành đất với người chết không còn vì hết đất, họ bắt đầu phá núi phân lô xây nhà để bán lại. Trong một buổi chiều, chúng tôi đã trực tiếp chứng kiến một tốp 5-6 người đang đục phá núi ngay tại tổ 7, khu vực 1, phường Quang Trung, mặc dù chính quyền địa phương thường xuyên lên kiểm tra và thu hồi các phương tiện phá núi. Ông Tôn Long Dũng, Trưởng khu vực 1 phường Quang Trung, cho biết: "Các đối tượng này ngày một tinh vi, lúc đào phá núi họ cho người ra đứng canh gác, khi có cán bộ đến thì đánh động để trốn ngay. Thậm chí ban đêm họ cũng chong điện lên đào phá núi và xây nhà. Trong một đêm họ đã xong một cái nhà khá kiên cố".
Theo báo cáo của UBND phường Quang Trung, từ đầu năm đến nay có 60 trường hợp xây dựng nhà trái phép trên đất núi, đất nghĩa địa quanh chân núi Bà Hỏa, núi Vũng Chua. Phường đã tháo dỡ tại chỗ 23 trường hợp, lập biên bản đình chỉ xây dựng 3 trường hợp, tịch thu nhiều phương tiện dùng để đào phá núi như xe mu rùa, xà beng, giàn giáo, xẻng…
* Sẽ xử lý kiên quyết và triệt để
Trước tình trạng lấn chiếm đất ở Quy Nhơn diễn ra ngày một nghiêm trọng, ngày 19-7-2004, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký Chỉ thị số 16 về việc tăng cường công tác xử lý vi phạm lấn chiếm đất đai, xây dựng trái phép trên địa bàn TP.Quy Nhơn. Chỉ thị 16 nêu rõ: Trong vài năm gần đây, trên địa bàn Quy Nhơn tình trạng lấn chiếm đất công, đồi núi, san lấp ao hồ, đầm, dòng chảy các cửa sông, mặt bằng các khu đất đã được quy hoạch, đất nông nghiệp chưa được phép chuyển mục đích sử dụng để xây dựng công trình, nhà ở trái phép. Sự chiếm cứ và xây dựng ngày càng diễn ra hết sức phức tạp, nghiêm trọng và trên diện rộng, luật pháp về đất đai, đô thị thực thi chưa nghiêm, xây dựng trái phép không tuân thủ quy hoạch làm phá vỡ cảnh quan đô thị, để lại hậu quả to lớn trong việc chỉnh trang, xây dựng đô thị văn minh hiện đại sau này. Nguyên nhân của tình hình này ngoài ý thức chấp hành không nghiêm của người dân, còn do chính quyền các cấp buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra xử lý vi phạm và chưa có biện pháp ngăn chặn hữu hiệu làm cho tình trạng ngày càng nghiêm trọng.
Theo ông Nguyễn Tấn Lung, Chủ tịch UBND phường Quang Trung, sau khi có Chỉ thị 16 của Chủ tịch UBND tỉnh, bắt đầu từ tháng 9 tới, phường sẽ tập trung mọi lực lượng để kiểm tra xử lý các sai phạm. Trước mắt sẽ kiên quyết cho tháo dỡ các nhà xây trái phép nằm dọc các chân núi Bà Hỏa và núi Vũng Chua.
Việc xử lý kiên quyết và triệt để tình trạng lấn chiếm đất đai, xây dựng trái phép trên địa bàn TP Quy Nhơn nói chung và phường Quang Trung nói riêng, là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, nếu các cấp, ngành chức năng xử lý quyết liệt vấn nạn này ngay từ lúc nó manh nha thì có lẽ đã không ở mức nghiêm trọng như hiện nay; đồng thời Nhà nước cũng không mất đi một khoản chi phí khá lớn cho công tác giải tỏa, tháo dỡ những ngôi nhà lấn chiếm, xây dựng trái phép.
. Nguyễn Phúc |