Cán bộ y tế Trạm xá phường Lý Thường Kiệt đo chiều cao cho các cháu lớp mẫu giáo của phường

Nhằm xác định cụ thể các hình thức, mức độ can thiệp cần tiến hành trong Dự án VIE/03/P20, năm 2003, Trung tâm Nghiên cứu Dân số và Sức khỏe Nông thôn (Đại học Y Thái Bình) đã tổ chức đợt điều tra đánh giá tổng thể về thực trạng cung cấp và sử dụng dịch vụ chăm sóc SKSS ở 30 trạm y tế trên địa bàn Bình Định. Kết quả giữa thực tế và Chuẩn quốc gia về chăm sóc SKSS còn khoảng cách khá xa.

Theo quy định của chuẩn, mỗi TYT phải có đủ 6 phòng riêng để chăm sóc SKSS, ít nhất cũng phải có 4 phòng. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra cho thấy số lượng phòng dịch vụ riêng còn rất thấp. Trong 6 loại phòng dịch vụ chỉ có phòng đẻ và phòng nằm của sản phụ chiếm tỉ lệ kha khá, các phòng còn lại chỉ có dưới 50%.

Về trang thiết bị, trong 30 xã được điều tra, chỉ 2 trạm có đầy đủ 7 bộ dịch vụ chăm sóc SKSS, 17 trạm có 1-3 bộ, 3 trạm không có bộ nào đầy đủ. Số TYT có đủ thuốc và còn hạn dùng rất thấp. Đa số xã không đủ 10 nhóm thuốc quy định, nhất là các nhóm thuốc kháng sinh, vitamin và khoáng chất.

Đa số người cung cấp dịch vụ trình độ chuyên môn còn hạn chế cần phải được đào tạo và đào tạo lại. Những hiểu biết về kiến thức làm mẹ an toàn, KHHGĐ, phá thai và phá thai an toàn, vị thành niên vẫn còn hạn chế.

Mới đây, chúng tôi có dịp đến xã vùng cao An Hưng thuộc huyện An Lão, nơi có hơn 1.200 dân chủ yếu là đồng bào dân tộc H'rê và Bana. TYT xã thiếu thốn nhiều trang thiết bị, chỉ có bộ dụng cụ khám phụ khoa là tương đối đủ. Chị Đinh Thị Ríp, y sĩ, công tác ở trạm đã 10 năm nay, cho biết: "Ở trạm mình, bệnh nhân chỉ vào khám bệnh rồi xin thuốc nên 3 cán bộ y tế dành phần lớn thời gian đi phong trào. Mỗi năm có khoảng 600 lượt người đến khám các bệnh đơn giản chứ chưa có ai đến trạm để sinh". Theo dược sĩ Võ Thanh Tùng, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện An Lão, quy mô các trạm thường 70m2, với 2 phòng, các loại trang thiết bị, máy móc phục vụ cho hoạt động chăm sóc SKSS vẫn đơn giản là khám phụ khoa. Năm 2003 trên cơ sở dự án quốc gia, huyện mới xây dựng và đưa vào sử dụng đủ 9 TYT.

* Rút ngắn khoảng cách

Để rút ngắn khoảng cách giữa các vùng miền, cuối năm 2001, Bình Định triển khai dự án chăm sóc SKSS cho phụ nữ vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Mỗi năm, Ủy ban DS-GĐ&TE tỉnh mở 2 đợt chiến dịch ở các xã khó khăn, tập trung vào 4 nội dung: cung cấp gói dịch vụ KHHGĐ, cung cấp gói dịch vụ làm mẹ an toàn, cung cấp gói dịch vụ chống viêm nhiễm đường sinh sản và tư vấn kiến thức trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em. Tuy nhiên, theo các nhà chuyên môn, để dịch vụ chăm sóc SKSS đến với người dân, cần phải tạo điều kiện về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, thuốc men để các TYT chủ động tổ chức dịch vụ thường xuyên tại chỗ.

Theo thạc sĩ Trương Quang Hùng, Trưởng phòng nghiệp vụ y, Sở Y tế, nhân lực trong dịch vụ chăm sóc SKSS ở tuyến cơ sở đang gặp nhiều bất cập. Trong khi số y sĩ, nữ hộ sinh tại một số trạm chưa tạo được niềm tin với người dân thì nhiều xã, phường lại không thể lấp được chỗ trống này. Hiện toàn tỉnh vẫn còn 16 xã chưa có… y sĩ sản nhi và nữ hộ sinh. Do đó, việc đào tạo và đào tạo lại các nội dung cơ bản cho người cung cấp dịch vụ là một việc làm cần thiết.

. Lê Thu Hiền