Hoàng hôn trên hồ Núi Một

Hồ chứa nước Núi Một (Nhơn Tân - An Nhơn) là một công trình thủy lợi lớn của tỉnh Bình Định, có tổng diện tích 110km² và dung tích chứa 110 triệu m³ nước, dùng để phục vụ tưới tiêu cho hơn 8.000 ha lúa cho các huyện trọng điểm về nông nghiệp. Gần đây hồ Núi Một là một điểm du lịch sinh thái khá hấp dẫn. Bên cạnh đó, hồ Núi Một còn là một vựa cá lớn, hàng năm cho sản lượng từ 100-150 tấn cá các loại, tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hơn 20 hộ dân của xã Nhơn Tân.

Khi một vài cơn mưa chuyển mùa xuất hiện, những cơn gió nam bắt đầu giảm đi, đó cũng là lúc bà con ngư dân chuẩn bị dụng cụ để bước vào mùa đánh cá rộ. Cũng giống như nghề lưới, rớ ở biển, những ngư dân đánh cá nước ngọt ở hồ Núi Một làm việc vào ban đêm. Phương tiện làm nghề của họ rất đơn giản, chỉ một chiếc sõng nhỏ, vài tấm lưới có kích cỡ khác nhau, một chiếc vợt và một chiếc thùng đựng cá, vậy là họ có thể rong ruổi mưu sinh trên mặt hồ rộng 110km². Ngư dân hành nghề trên hồ đa số là dân địa phương thông thạo địa hình, thuộc lòng từng ngóc ngách của hồ, biết được môi trường sống của từng loại cá để trang bị lưới đánh bắt cho phù hợp. Ví dụ với 180m lưới 6,5 phân thì họ có thể đánh được các loại cá như bống tượng, mè vinh, thác lác; hay 40m lưới 3-4 phân, dùng để đánh bắt được cá luối, cá mương... 17 giờ chiều, họ bắt đầu buông lưới; 19 giờ họ quay trở về những chiếc lều đã được cắm sẵn trong bờ để tìm cho mình một giấc ngủ. 2 giờ sáng họ trở dậy tiếp tục công việc và trở vào bờ lúc 6 giờ sáng hôm sau, giao cá cho "nậu rỗi" để kịp đến các chợ xa.

Một ngư dân vào những ngày bình thường có thể đánh bắt trung bình 15-20kg cá, thu nhập được 70-80 nghìn đồng (sau khi ăn chia với đơn vị chủ quản của hồ). Còn vào mùa khô, tức là vào khoảng tháng 7-8, một ngư dân có thể đánh bắt từ 40-60kg cá/ngày khi dùng lưới cước bình thường. Còn nếu ngư dân sử dụng lưới chuồng thì có thể bắt được trung bình từ 200-300kg/ngày.

Nghề đánh bắt cá ở hồ Núi Một có tính chất cha truyền, con nối. Bác Năm Tại - một ngư dân đã gắn với nghề trên 15 năm - cho chúng tôi biết: "Đây là nghề giúp một số người dân ở thôn Thọ Tân Nam, xã Nhơn Tân, có công ăn, việc làm trong mùa nông nhàn. Ngày trước, nghề lưới giúp cho họ thoát khỏi cái đói. Ngày nay, khi cuộc sống đỡ vất vả hơn, thì nghề lưới giúp cho họ có của ăn, của để". Ngư dân Nguyễn Văn Tú - mới 18 tuổi, nhưng đã có hơn 5 năm trong nghề - tâm sự: "Lúc mới đi làm, em cũng sợ mình làm không được, vì nghề này không vất vả, nhưng lại đòi hỏi sự kiên nhẫn. Nhưng được sự truyền đạt kinh nghiệm của bác và cậu em, nên đã đứng vững trong nghề. Thu nhập lúc đầu của em thời gian đầu mỗi ngày 20-30 nghìn đồng; hiện nay thì lên tới 50-70 nghìn/ngày; vào những tháng đánh bắt rộ (các tháng 6,7,8) mỗi ngày em thu nhập được trên dưới 150.000 đồng".

Ngoài sản lượng cá sinh sản tự nhiên, hàng năm Xí nghiệp Dịch vụ khai thác thủy lợi - là đơn vị đang trực tiếp quản lý nuôi trồng thủy sản tại hồ - thả từ 50 đến 60 ngàn cá giống các loại vào lòng hồ. Và với lượng thức ăn phong phú có sẵn trong hồ là điều kiện thuận lợi để cho cá sinh trưởng và phát triển.

Nhìn cảnh nhộn nhịp ở bến cá và chứng kiến từng giỏ cá tươi nguyên được chuyển vào bờ với nụ cười hồ hởi của các ngư dân, chúng tôi thầm cảm ơn công trình thủy lợi đa chức năng này đã góp phần làm giàu cho người dân sinh sống quanh hồ.

. Nguyễn Vũ Quỳnh Trân