Theo đánh giá của các ngành chức năng cùng cán bộ - nhân dân thành phố Quy Nhơn và các vùng lân cận, việc đưa vào hoạt động dịch vụ vận tải công cộng bằng xe buýt đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của nhân dân, nhất là giới công nhân, học sinh và người lao động; làm giảm bớt phương tiện cá nhân tham gia lưu thông trên đường, góp phần hạn chế tai nạn giao thông; tăng thêm nét văn minh, hiện đại cho thành phố Quy Nhơn...

Được sự quan tâm hỗ trợ về kinh phí của UBND tỉnh, sự giúp đỡ về nhiều mặt của các ngành, các cơ quan chức năng, từ tháng 4-2003, Hợp tác xã vận tải (HTXVT) Bình Minh đã thành lập Xí nghiệp xe buýt Quy Nhơn (XNXBQN), đưa 12 xe buýt (6 xe 40 chỗ ngồi, 6 xe 55 chỗ ngồi) vào hoạt động trên các tuyến: Chợ Lớn - Trường CNKT Lâm nghiệp; đường Trần Quý Cáp - Trường CNKT Lâm nghiệp; Cảng Thị Nại - Đập Đá (An Nhơn). Tuy số đầu xe còn ít, nhưng nhờ sự bố trí hợp lý (giờ cao điểm: 15 phút có một chuyến khởi hành; giờ thấp điểm: 30-45 phút một chuyến. Tổng cộng mỗi ngày có 115 chuyến trên cả 3 tuyến, hoạt động từ 5 giờ 30 sáng đến 19 giờ tối; trung bình một xe vận hành gần 300 km/ngày) nên đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của nhân dân thành phố và các vùng lân cận, nhất là trong tình hình hiện nay có nhiều xe khách (chạy các tuyến đường ngắn) đã quá hạn sử dụng, không được phép lưu hành.

Qua 6 tháng hoạt động, XNXBQN đã vận chuyển 648.820 lượt hành khách, doanh thu trên 1,46 tỷ đồng, hệ số khai thác đạt khá cao - 77,53% trên tổng số ghế; giải quyết việc làm cho 50 lao động với thu nhập bình quân 800.000 đồng/người/tháng. Vì dịch vụ xe buýt là hoạt động công ích nên qua xem xét "Báo cáo kiểm tra tình hình hoạt động vận tải công cộng bằng xe buýt của HTXVT Bình Minh" của Sở Tài chính - Vật giá tỉnh, UBND tỉnh đã đồng ý cấp bù lỗ 420 triệu đồng (từ ngân sách tỉnh). Theo số liệu thống kê của Bộ GT-VT, với dịch vụ xe buýt ở Hà Nội, doanh thu 100 đồng thì được bù lỗ 90 đồng; ở Khánh Hòa: doanh thu 100 đồng - bù lỗ 75 đồng; ở thành phố Hồ Chí Minh mức bù lỗ còn cao hơn. Như vậy, so với các địa phương nói trên, mức bù lỗ cho dịch vụ xe buýt ở Bình Định là thấp hơn cả - doanh thu 100 đồng - bù lỗ khoảng 22 đồng. Vừa qua, được sự tài trợ của Công ty Bia Quy Nhơn và một số doanh nghiệp trong tỉnh, HTXVT Bình Minh đang tiến hành lắp đặt 15 nhà chờ xe buýt trên các tuyến hiện có, nhằm phục vụ hành khách tránh mưa nắng trong khi chờ xe; đồng thời đã trình duyệt dự án sắm mới 10 xe buýt 80 chỗ ngồi với vốn đầu tư gần 8 tỉ đồng để mở thêm tuyến Quy Nhơn - thị trấn Tuy Phước - Trường CNKT Lâm nghiệp và tăng cường cho các tuyến nội thành.

Nói về thành công của dịch vụ xe buýt trong thời gian qua, ông Nguyễn Từ Mẫn - Chủ nhiệm HTXVT Bình Minh - cho biết: "Chúng tôi rất mừng vì đã triển khai được dự án mà mọi người đồng tình ủng hộ, góp phần tạo hiệu quả kinh tế - xã hội thấy rõ, tạo bộ mặt mới cho thành phố về giao thông công cộng... Song, chúng tôi cũng còn nhiều nỗi lo: Phương tiện còn ít, không đủ để phục vụ nên thường xảy ra việc quá tải trong giờ cao điểm. Vì công việc còn mới mẻ nên đội ngũ phục vụ chỉ đáp ứng tạm thời chứ chưa có nhiều kinh nghiệm. Cơ sở vật chất đầu tư chưa đồng bộ; một số biển báo bị kẻ xấu tháo gỡ, gây trở ngại cho hành khách...".

Về giá cước, cũng là một nỗi lo của chủ đầu tư. Theo ông Nguyễn Từ Mẫn, giá cước nội thành 3.000 đồng/người (sau khi tăng giá) là cao hơn so với nhiều địa phương khác trong nước có dịch vụ xe buýt. Với mức giá cũ (2.000 đồng) thì lượng hành khách tham gia lưu thông bằng phương tiện công cộng sẽ tăng hơn, không ảnh hưởng đến doanh thu, mà hiệu quả xã hội sẽ tốt hơn. Hiện nay số người đi xe buýt bằng vé tháng là trên 400 người. Giảm bớt được phương tiện cá nhân hàng ngày lưu thông trên đường là điều rất tốt; nhưng qua đó cũng thấy rằng vì vé tháng không tăng (60.000 đồng/tháng) nên số người mua vé tháng ngày càng tăng nhanh. HTXVT Bình Minh mong muốn UBND tỉnh cho phép hạ giá cước xuống như cũ để hiệu quả phục vụ được tốt hơn.

Hiện nay, bên cạnh việc tăng cường công tác quản lý, HTXVT Bình Minh sẽ mở lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ và thực hiện đầy đủ các chính sách xã hội đối với đội ngũ nhân lực của XNXBQN; kết hợp với ngành chức năng kiểm tra, giám sát việc bán vé trên xe, phong cách phục vụ của nhân viên... Đồng thời, bằng nhiều biện pháp để tăng cường việc thực hiện nếp sống văn minh, phòng - chống tệ nạn xã hội như trộm cắp, móc túi... trên xe buýt; tất cả vì mục tiêu: an toàn, văn minh, lịch sự, tiện lợi... để phục vụ hành khách ngày càng tốt hơn.

. Bùi Lợi