Một đoạn ven biển Bình Định - ảnh Đào Tiến Đạt

Qua điều tra và tìm hiểu các hoạt động của tàu thuyền nghề cá tại một số phường, xã thuộc TP Quy Nhơn như: xã Nhơn Châu, Nhơn Hải, Nhơn Lý, phường Trần Phú - nơi tập trung số lượng lớn tàu thuyền không số, bước đầu cơ quan chức năng đã xác định được một số nguyên nhân dẫn đến sự tồn tại ngang nhiên của nhiều tàu cá không đăng ký, đăng kiểm, không số. Đó là tàu thuyền của các ngư dân đang cư trú tại các bãi ngang, trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát của các trạm Biên phòng. Các tàu thuyền này có công suất nhỏ, hoạt động chủ yếu là các loại nghề đánh bắt ven bờ, đời sống kinh tế của các ngư dân rất khó khăn, trình độ hiểu biết pháp luật thấp.

Bên cạnh đó, việc tuần tra trên biển, kiểm tra, kiểm soát của các cơ quan chức năng chưa được thường xuyên và liên tục, xử lý các trường hợp tàu thuyền không số chưa đến nơi đến chốn. Công tác quản lý số lượng tàu thuyền hiện có tại từng địa phương xã, phường chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ, thông tin tuyên truyền trong công tác đăng ký, đăng kiểm và các quy định về hoạt động tàu thuyền trên biển chưa được thường xuyên, sâu rộng đến với những ngư dân hoạt động nghề cá. Một số người lợi dụng để hoạt động phi pháp trên biển, trốn tránh sự theo dõi kiểm tra, quản lý của các cơ quan chức năng. Nhiều tàu thuyền dùng trong việc vận chuyển cá, thu mua cá, buôn bán các sản phẩm phục vụ biển như đá lạnh, dầu, gạo, thức ăn cho các tàu cá vẫn không biết được tàu cần phải đăng ký ở ngành thủy sản hay ngành giao thông. Các cơ sở đóng mới và sửa chữa tàu thuyền chưa nghiêm túc việc khai báo, ký kết hợp đồng giám sát kỹ thuật với cơ quan đăng ký, đăng kiểm. Vì vậy nhiều tàu khi đóng mới không có sự giám sát kỹ thuật, không đăng ký với cơ quan chức năng vẫn được hạ thủy và đưa vào hoạt động.

Nhằm đảm bảo an toàn kỹ thuật cho người và phương tiện, giảm thiểu dẫn đến chấm dứt tàu thuyền không số hoạt động trên biển, đưa hoạt động nghề cá vào nề nếp ổn định, tạo điều kiện cho ngư dân có đầy đủ các loại giấy tờ hoạt động trên biển, các ban ngành chức năng cần sớm có những biện pháp hữu hiệu, đồng bộ và tích cực. Theo chúng tôi, vấn đề đặt ra hiện nay là cần tuyên truyền sâu rộng cho ngư dân các văn bản về đăng ký, đăng kiểm, bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại từng xã, phường ven biển. Chi cục BVNLTS tổ chức kiểm tra, hướng dẫn tại địa phương, tạo điều kiện thuận lợi, đơn giản hóa các thủ tục về đăng ký, đăng kiểm cho các tàu thuyền chưa đăng ký. Quy hoạch vùng đóng mới, sửa chữa tàu thuyền cho từng địa bàn huyện, thành phố. Kiên quyết xử lý, dỡ bỏ những nơi kéo đậu, đóng mới, sửa chữa tàu thuyền tự phát không có sự đồng ý của các cơ quan chức năng. Xử lý vi phạm hành chính, hoặc buộc đình chỉ các hoạt động của các cơ sở đóng mới, sửa chữa tàu thuyền không tuân thủ các quy định về đăng ký, đăng kiểm.

Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát trên biển, xử lý nghiêm minh các trường hợp tàu thuyền hoạt động trên biển. Ngành Thủy sản và ngành Giao thông cần có những quy định chi tiết, rõ ràng những tàu thuyền hoạt động ở ngành nghề nào; quy hoạch bến đậu tàu thuyền cho các huyện, thành phố ven biển. Xem xét miễn giảm các mức phạt tiền cho các tàu thuyền do vi phạm việc sử dụng tàu thuyền không đăng ký, đăng kiểm khi tự giác đến cơ quan chức năng để khai báo và làm các thủ tục đăng ký, đăng kiểm. Ngoài ra, cơ quan chức năng cần mở rộng điều tra số lượng tàu thuyền chưa đăng ký trên toàn tỉnh nhằm đánh giá chính xác năng lực tàu thuyền hiện có, là cơ sở để đề ra các chính sách quản lý phù hợp với thực tế nghề cá hiện nay.

. Trần Văn