Quy Nhơn - Diện mạo nào trong tương lai?

Những vấn đề liên quan đến quy hoạch, chỉnh trang đô thị Quy Nhơn đang nằm trong tâm điểm sự quan tâm của người dân. Mới đây, Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP Quy Nhơn đến năm 2020 đã được kỳ họp thứ 10 HĐND tỉnh khóa IX thông qua. Với đồ án này, Quy Nhơn sẽ mang diện mạo nào trong tương lai?

* Quy hoạch đến 2010: cái áo đã chật !

Trong quy hoạch chung xây dựng TP Quy Nhơn đến năm 2010 (công bố năm 1997) thì định hướng phát triển không gian đô thị Quy Nhơn là phía Tây, tức là các trục đường Trần Quang Diệu, Bùi Thị Xuân; các phường Nhơn Bình và Nhơn Phú. Từ khi được công nhận đô thị loại 2, nhịp độ phát triển của TP Quy Nhơn tăng nhanh. Một số khu công nghiệp tập trung như KCN Phú Tài, Long Mỹ và một số khu TTCN đã hình thành; sự mở mang của đường Quy Nhơn - Sông Cầu, khu Trung tâm thương mại dịch vụ; Nhiều đồ án quy hoạch được triển khai, nhiều trục đường giao thông được phóng tuyến, nhiều cụm dân cư mới đã được xây dựng… Quá trình đô thị hóa mạnh mẽ đã tạo thành một diện mạo mới của đô thị Quy Nhơn.

Chính vì vậy, Quy hoạch đến năm 2010 đã nảy sinh nhiều bất cập về quy mô dân số, đất đai, các chỉ tiêu phân bố kỹ thuật, phân bố dân cư, chọn đất phát triển, tổ chức không gian, kiến trúc đô thị, cơ sở hạ tầng, các dự án ưu tiên xây dựng đợt đầu… đặc biệt là việc cải tạo Quy Nhơn thành một đô thị văn minh hiện đại tương xứng với tầm vóc đô thị loại 2.

Bên cạnh đó, một số khu mới quy hoạch nhưng đã bộc lộ những bất cập; tốc độ đô thị nhanh nhưng chưa được kiểm soát từ lựa chọn giải pháp cho quy hoạch đến thiết kế từng công trình dẫn đến tình trạng lộn xộn như vậy; thiếu điểm nhấn trong không gian đô thị; Không gian đô thị không có nét đặc thù, không có vẻ đẹp của chỉnh thể… Có thể nói, Quy hoạch đến năm 2010 của Quy Nhơn đã trở thành "chiếc áo chật".

* Quy Nhơn sẽ phát triển theo hướng nào?

Một trong những vấn đề được đặt ra trong lần điều chỉnh quy hoạch lần này định hướng phát triển không gian đô thị của Quy Nhơn. Trong giai đoạn 2010-2020, hướng phát triển của thành phố chủ yếu sang phía Bắc, bán đảo Phương Mai gồm khu vực Nhơn Hội và Nhơn Lý.

Đồ án đã điều chỉnh quy hoạch trên diện tích 28.586 ha, trong đó, gồm khu thành phố hiện có diện tích 21.644 ha và khu thành phố dự kiến mở rộng Long Mỹ (xã Phước Mỹ - huyện Tuy Phước) diện tích 6.941 ha; cũng như định hướng dài hơn cho tương lai phát triển không gian đô thị Quy Nhơn theo ranh giới hành chính mở rộng trên cơ sở sát nhập xã Phước An, Phước Thành, thị trấn Diêu Trì (huyện Tuy Phước) và phần đất thuộc hai huyện Tuy Phước, Phù Cát nằm trên bán đảo Phương Mai gồm thôn Huỳnh Giảng, Đông Điền (huyện Tuy Phước) và một phần diện tích hai xã Cát Chánh, Cát Tiến (Phù Cát) vào Quy Nhơn.

* Lộ trình thực hiện

Dự kiến, Quy Nhơn sẽ hình thành 4 khu đô thị mới gồm: khu đô thị trung tâm, khu đô thị phía Bắc, khu đô thị phía Tây và khu đô thị mới Nhơn Hội.

Ngoài các công trình công cộng phục vụ cho khu đô thị và khu ở, sẽ xây dựng một trung tâm thương mại dịch vụ bao gồm ngân hàng, tài chính, khách sạn, siêu thị… quy mô 30 ha, tại sân bay cũ.

Bên cạnh các công viên hiện có, Quy Nhơn sẽ hình thành nhiều công viên mới: công viên Phú Hòa (149 ha) là công viên văn hóa, thể dục- thể thao, vui chơi giải trí; công viên rừng núi Bà Hỏa (260 ha) gắn với công viên Phú Hòa phục vụ du lịch sinh thái; công viên biển (36,9 ha) là thành phần của khu trung tâm thương mại dịch vụ du lịch, nơi vui chơi giải trí cho quảng đại quần chúng nhân dân, với việc khai thác triệt để các loại hình vui chơi dưới nước và trên cát; công viên Hà Thanh (50 ha) là khu vui chơi giải trí nằm hai bên bờ sông Hà Thanh; công viên Bầu Lác (110 ha); công viên Nhơn Lý (200 ha). Ngoài ra, khu vực núi Phương Mai, Vũng Chua, Hòn Chúa đều xây dựng thành lâm viên phục vụ du lịch sinh thái của thành phố.

Các khu đô thị của Quy Nhơn vào năm 2020

* Khu đô thị trung tâm: là khu đô thị cũ, gồm 12 phường. Hướng phát triển chính: cải tạo nâng cấp các khu vực xây dựng dày đặc, từng bước xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch. Dân số phát triển từ 163.000 người hiện nay lên tối đa 210.000 người vào 2010 và 220.000 dân vào 2020. Diện tích xây dựng 1.141ha đạt 1.600 ha vào năm 2010 và 1.700 ha vào năm 2020. Tầng cao xây dựng trung bình 3 tầng. Mật độ xây dựng 80%.

* Khu đô thị phía Bắc: gồm phường Nhơn Bình, Nhơn Phú; tổng diện tích tự nhiên 2.787ha. Đây là khu vực mới hình thành và phát triển, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ. Khu này sẽ xây dựng nhà vườn, biệt thự là chính. Dân số từ 32.000 dân hiện nay lên 55.000 dân vào năm 2010 và 130.000 dân vào năm 2020. Diện tích đất xây dựng hiện nay 483 ha, sẽ khai thác 700 ha đợt đầu và dài hạn lên 1.100 ha. Tầng cao trung bình 2 tầng. Mật độ xây dựng 25-30%.

* Khu đô thị phía Tây: gồm phường Trần Quang Diệu, Bùi Thị Xuân và mở rộng khu vực Long Mỹ, là khu dân cư phục vụ nhu cầu phát triển công nghiệp là chính. Hướng phát triển: xây dựng thành một khu dân cư công nghiệp kiểu mẫu hoàn chỉnh, đồng bộ, đáp ứng mọi yêu cầu người dân. Dân số từ 28.000 người hiện nay, đạt 55.000 người vào năm 2010 và 95.000 người vào 2020. Diện tích đất xây dựng từ 804 ha hiện nay, đến năm 2010 đạt 1.150 ha, tương lai đạt 1.300 ha. Tầng cao trung bình 2 tầng. Mật độ xây dựng 30%.

* Khu đô thị mới Nhơn Hội: là khu xây dựng mới phục vụ nhu cầu phát triển công nghiệp, dịch vụ cảng biển Nhơn Hội và phát triển du lịch trên bán đảo Phương Mai. Dân số hiện có 20.000 dân, sẽ phát triển lên 30.000 dân vào năm 2010 và 50.000 dân vào năm 2020. Diện tích đất xây dựng từ 254 ha hiện nay lên 550 ha đợt đầu và dài hạn là 1.900 ha. Tại khu này, sẽ hình thành khu nhà vườn sinh thái, du lịch. Tầng cao xây dựng trung bình 1,5 tầng. Mật độ xây dựng 20-25%.

Về cơ sở hạ tầng, sẽ đầu tư xây dựng quốc lộ 19 nối dài về phía Đông, sau khi đi qua thị trấn Tuy Phước sẽ có nhánh vào cảng Quy Nhơn và quốc lộ 19B vào Cảng Nhơn Hội, hai bến xe mới tại Diêu Trì và Nhơn Hội; xây dựng tuyến đường sắt Diêu Trì - Nhơn Hội 15 km tiếp cận Cảng Nhơn Hội...

Với giao thông đường phố, sẽ tổ chức một số tuyến giao thông lớn theo hướng ngắn nhất để nối khu đô thị cũ với các khu mới như tuyến Suối Trầu - Vũng Chua nối với khu vực phường Trần Quang Diệu, Bùi Thị Xuân, Long Mỹ; đường Điện Biên Phủ và Nhơn Bình phía Tây núi Bà Hỏa, cầu đường Quy Nhơn - Nhơn Hội; đường Nguyễn Tất Thành nối dài; tuyến Nhơn Hội - Cát Tiến.

Theo lộ trình của đồ án, từ nay đến năm 2010, Quy Nhơn sẽ tập trung cải tạo các khu đô thị hiện có, xây dựng mới các khu chức năng của đô thị chuẩn bị cho việc đầu tư khu Nhơn Hội; lập thủ tục đề nghị nhập xã Phước Mỹ vào Quy Nhơn. Để đảm bảo cho thành phố đạt quy mô dân số 35 vạn người vào 2010, nhu cầu đất xây dựng cần trên 40.000 ha, so với hiện trạng, cần mở rộng 1.318 ha. Các dự án ưu tiên đầu tư trong giai đoạn này là: cầu đường Quy Nhơn - Nhơn Hội, đường Nguyễn Tất Thành nối dài, lập dự án xây dựng khu đô thị mới Nhơn Hội, dự án tái định cư cho các làng chài; triển khai xây dựng khu du lịch Ghềnh Ráng, Bãi Dài, khu du lịch sinh thái Phương Mai, Núi Bà…; hoàn thiện trung tâm thương mại dịch vụ và chỉnh trang các khu dân cư hiện có, đặc biệt là khu Nhơn Bình, Nhơn Phú; hoàn thiện xây dựng KCN Phú Tài và triển khai KCN Long Mỹ; hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng đô thị đặc biệt là dự án cấp, thoát nước.

Như vậy, quy hoạch điều chỉnh sẽ đáp ứng nhu cầu phát triển thành phố trong những năm tới; xác định quy mô, phạm vi phát triển thành phố với các yêu cầu kiến trúc và định hướng phát triển cơ sở hạ tầng đô thị.