Ông Phạm Đình Tuyển cho rằng năng suất lúa lai vụ thu ở HTXNN 2 Phước Thuận sẽ giảm mạnh

Thực hiện hợp đồng chuyển giao kỹ thuật giữa Trung tâm KN tỉnh và Trạm KN Tuy Phước về việc xây dựng mô hình sản xuất lúa lai vào vùng khó khăn lương thực, đồng thời thực hiện dự án đa dạng hóa nông nghiệp, vụ thu năm nay Trạm KN Tuy Phước đã tổ chức triển khai 2 mô hình này ở 2 điểm: HTX NN 1 Phước Sơn và HTX NN 2 Phước Thuận, mỗi điểm 5,5 ha, bằng giống lúa Nhị ưu 838 do Trung tâm KN tỉnh (mua của Trung tâm Nghiên cứu nông nghiệp duyên hải Nam Trung bộ - NCNNDHNTB) cung cấp.

Tại HTX NN 1 Phước Sơn, mô hình được triển khai ở các cánh đồng xóm 2, xóm 4 (thôn Phụng Sơn), xóm 13 (thôn Lộc Trung), với trên 40 hộ tham gia. Tại HTX NN 2 Phước Thuận, mô hình tập trung ở cánh đồng cải tạo thuộc thôn Tân Thuận, với 23 hộ tham gia. Hộ sản xuất nhiều nhất là 1,1 ha; các hộ còn lại sản xuất từ 2 - 4 sào. Hầu hết bà con nông dân tham gia đều được tập huấn kỹ thuật sản xuất lúa lai. Từ ngày 6 đến ngày 12-7-2004, tất cả diện tích sản xuất lúa lai nói trên được gieo sạ xong, bằng công cụ sạ hàng, mật độ sạ 50kg/ha. Nhờ khâu chăm sóc được thực hiện đúng như quy trình hướng dẫn, nhìn chung trên toàn diện tích từ sau gieo sạ đến khi làm đòng, cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt, bà con rất phấn khởi, tin tưởng vào một vụ lúa bội thu. Thế nhưng…

* Đuôi... chưa lọt

Đến giai đoạn lúa trỗ, trên cùng một diện tích, cùng loại giống, nhưng lúa có nhiều tầng, có gié đang làm đòng, gié mới trỗ, gié còn xanh và có gié đang chín… Tình hình này đã diễn ra trên diện rộng. Sau khi kiểm tra thực tế, 2 HTX NN nói trên đã tức tốc báo cáo lên Phòng NN-PTNT và Trạm KN huyện.

Theo biên bản kiểm tra (ngày 24-9-2004) của hội đồng gồm đại diện Trung tâm KN tỉnh, Trạm KN, Phòng NN-PTNT Tuy Phước và HTX NN 1 Phước Sơn, sau khi kiểm tra 0,5 ha thuộc dự án đa dạng hóa nông nghiệp được triển khai tại HTX NN 1 Phước Sơn, kết quả kiểm tra: lúa trỗ không đều, tạo nên nhiều tầng lớp, số dảnh lúa chưa trỗ khoảng 50%; lúa trỗ đều khoảng 30-40%, lúa chín sáp khoảng 10-20%; khả năng trỗ sẽ kéo dài… Kết quả kiểm tra ngày 27-9-2004 trên diện tích 0,5 ha thuộc HTX NN 2 Phước Thuận cũng tương tự: số dảnh lúa chưa trỗ khoảng 60%; lúa trỗ đều khoảng 30%; lúa chín sữa khoảng 10%… Hội đồng nói trên đã nhận định: nguyên nhân của tình hình này là do chất lượng hạt giống không tốt, năng suất sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.

Tiếp xúc với chúng tôi, ông Hồ Thiện - ủy viên Ban quản trị, phụ trách trồng trọt của HTX NN 1 Phước Sơn - cho biết: "Vụ đông xuân vừa qua, HTX đã sản xuất 0,5 ha lúa lai Nhị ưu 838, năng suất đạt 80 tạ/ha, bà con nông dân rất tin tưởng. Không ngờ lần này cả 5,5 ha lúa lai tại HTX trỗ không đều, nên bà con rất lo lắng". Theo ông Võ Văn Bảy - Chủ nhiệm HTX NN 2 Phước Thuận, mấy năm nay HTX đã sản xuất tổng cộng trên 10 ha lúa lai, hiệu quả rất tốt. Vụ thu năm nay bà con chăm sóc diện tích lúa lai khá chu đáo, cán bộ KN rất quan tâm hỗ trợ, vậy mà lại xảy ra "sự cố bất thường" khi lúa trỗ…".

Nông dân HTXNN 1 Phước Sơn đang thu hoạch lúa vụ 3

Người tham gia mô hình với diện tích nhiều nhất (1,1 ha) là ông Phạm Đình Tuyển, ở HTX NN 2 Phước Thuận, nông dân sản xuất giỏi cấp tỉnh. Ông Tuyển cho biết: "Tôi là một trong số nông dân sản xuất lúa nhiều nhất huyện Tuy Phước, mỗi vụ tôi làm khoảng 3 ha lúa, trong đó có gần 1/3 diện tích sản xuất giống cấp 1 cung ứng cho HTX. Được tập huấn kỹ thuật sản xuất lúa lai, tôi làm thật kỹ để rút kinh nghiệm cho những vụ sau. Với kiểu trỗ như hiện nay, mất năng suất là điều chắc chắn".

* Vì đâu nên nỗi?

Theo chúng tôi được biết, không riêng gì ở huyện Tuy Phước, những diện tích lúa lai Nhị ưu 838 vụ thu này ở Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát… (cũng mua giống từ Trung tâm NCNNDHNTB) cũng xảy ra tình trạng tương tự. Ông Trần Ngọc Anh - Phó Phòng NN-PTNT Hoài Nhơn - cho biết: "Vụ thu năm nay, Hoài Nhơn sản xuất 18 ha lúa lai, trong đó có 5 ha thuộc mô hình KN, còn lại thuộc chương trình hỗ trợ lúa giống của huyện. Đến nay, lúa trỗ không đều… Đơn vị đã báo cáo tình hình lên cấp trên…".

Chúng tôi đã tìm đến Trạm giống - màu An Nhơn (thuộc Trung tâm NCNNDHNTB - nơi cung ứng giống lúa lai Nhị ưu 838) nhưng ông Lại Đình Hòe, Phó giám đốc Trung tâm, phụ trách trạm giống, bận đi công tác. Qua điện thoại, ông Hòe cho biết: "Nguyên nhân là do công tác xử lý nền ruộng trước khi gieo sạ chưa tốt nên còn lẫn tạp. Ngoài ra, một số diện tích lúa lai chưa được chăm sóc tốt, có thời gian bị thiếu nước, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của cây lúa, dẫn đến tình trạng lúa trỗ không đều… Chúng tôi sẽ kết hợp với Trung tâm KN tỉnh tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp khắc phục…".

Đưa giống lúa lai vào sản xuất nhằm tăng năng suất, sản lượng lúa để tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống cho nông dân là chủ trương hoàn toàn đúng đắn của tỉnh. Ngành Nông nghiệp tỉnh nhà đã tập trung xây dựng nhiều mô hình KN lúa lai để bà con nông dân được "tai nghe, mắt thấy", tin tưởng và làm theo. Nhưng để xảy ra sự cố nói trên thì quả là đáng tiếc.

Hiện nay, đa số ý kiến đều cho rằng nguyên nhân là do giống lúa kém phẩm chất. Còn đơn vị bán lúa giống thì chưa đồng ý với nhận định này. Đã đến lúc Sở NN-PTNT phải vào cuộc để làm rõ và có hướng giải quyết thỏa đáng, đừng để ảnh hưởng đến việc triển khai sản xuất lúa lai trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến.

. Nhóm PV kinh tế