Hàng chục vạn người dân đã về dự Lễ hội kỷ niệm 215 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa tại Bảo tàng Quang Trung

- Toàn tỉnh hiện có 10 di tích Tây Sơn được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích quốc gia và 5 di tích được UBND tỉnh xếp hạng. Tất cả các DT hiện đã được Bảo tàng Quang Trung bàn giao cho chính quyền các địa phương quản lý để phát huy tác dụng giáo dục. Các DT đã xếp hạng, Bảo tàng đều đã tiến hành xây dựng bia DT để giới thiệu và bảo vệ. Tuy nhiên, do phần lớn các DT là phế tích, lại lộ thiên nên việc trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị gặp rất nhiều khó khăn. Do vậy, thời gian qua, chúng ta mới chỉ chọn những DT trọng điểm để đầu tư tôn tạo và phát huy giá trị như Điện Tây Sơn (trùng tu năm 1992, mở rộng năm 1998), Gò Lăng - Phú Lạc (xây dựng đền thờ vào năm 1999, xây dựng tường rào, cổng ngõ DT vào năm 2003 và 2004), Từ đường Bùi Thị Xuân (trùng tu năm 1993)… Hiện nay, tuy tình trạng xâm phạm mới không xảy ra nhưng việc người dân sống trong khu vực DT từ trước khi tiến hành lập hồ sơ xếp hạng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

* DT đã được bảo vệ và tôn tạo, nhưng việc phát huy giá trị DT theo hướng gắn với hoạt động du lịch thì chưa thấy có một tour du lịch các DT Tây Sơn nào?

- Thực ra, các DT thường được du khách tìm đến chủ yếu vẫn là các DT đã được đầu tư tôn tạo nói trên. Còn các DT khác, do nằm lộ thiên nên cũng rất khó kéo chân du khách. Còn về tour du lịch, hiện nay, mới chỉ có Bảo tàng Quang Trung và Tây Sơn điện nằm trong tour quốc gia; còn một tour du lịch riêng về các DT Tây Sơn thì vẫn chưa có.

* Như vậy, để phát huy giá trị DT Tây Sơn theo hướng gắn với du lịch, theo ông, chúng ta cần làm gì?

- Cần có sự đầu tư mạnh hơn cho công tác trùng tu tôn tạo và tạo ra sản phẩm du lịch để níu chân du khách. Chẳng hạn, Từ đường Bùi Thị Xuân và Từ đường Võ Văn Dũng, nếu được phát huy thì rất hiệu quả. Hãy tưởng tượng, một tour các DT Tây Sơn: du khách sau khi ghé thăm Bảo tàng Quang Trung, Điện Tây Sơn, lăng Mai Xuân Thưởng, tháp Dương Long có thể ghé vào các từ đường này thắp hương tưởng niệm các tướng lĩnh Nhà Tây Sơn rồi vào Hầm Hô, một địa điểm du lịch sinh thái đang được quy hoạch, đầu tư… Trong khi đó, hiện nay, Từ đường Bùi Thị Xuân thì không gian thấp, chật hẹp; Từ đường Võ Văn Dũng thì hiện không thể phát huy được giá trị của DT. Xây dựng Nhà tưởng niệm Bùi Thị Xuân và Võ Văn Dũng vừa là mong muốn của người dân địa phương, vừa thiết thực phục vụ cho hoạt động du lịch. Bên cạnh đó, nếu nhìn xa hơn, chúng ta có thể nghĩ đến vườn cam Tây Sơn ở Vĩnh Sơn (Vĩnh Thạnh) và thành Tà Cơn. Vườn Cam thì khi chúng tôi đi khảo sát, vẫn còn khá nhiều cây, trái rất ngọt. Còn thành Tà Cơn vốn đã rất nổi tiếng. Ngoài thành đá, nơi đây còn có động đá vốn là nơi giấu quân của nghĩa binh Tây Sơn. Trong tương lai, khi đường vào động thuận lợi hơn, nếu biết khai thác, vườn cam, thành và động đá sẽ là địa điểm du lịch lịch sử văn hóa kết hợp du lịch sinh thái rất tốt, rất hiệu quả.

* Xin cảm ơn ông!

. Khải Nhân - thực hiện