Một hàng bán trầu cau ở chợ Quy Nhơn

Đứng bên hàng trầu cau nhìn những lá trầu được xếp ngay ngắn theo hình vòng cung trên cái mẹt tre, bên cạnh là buồng cau, rổ thuốc lá sợi, bó rễ cây, bình vôi, người ta có cảm giác những âm thanh ồn ào, chen lấn xô đẩy của chợ bỗng chốc không còn hiện hữu. Cũng như các giá trị văn hóa truyền thống khác, ngày nay trầu cau vẫn còn giữ nguyên giá trị tinh thần trong đời sống văn hóa của người Việt. Miếng trầu không còn là đầu câu chuyện nữa. Nhưng với tư cách là một thành tố, một hình ảnh văn hóa trang trọng, miếng trầu vẫn có chỗ đứng riêng, là lễ vật dâng cúng trong các dịp đại lễ.

Đám cưới đám hỏi, phần lễ nhất thiết phải có trầu cau. Người đa lễ, muốn cho đám cưới, đám hỏi thêm phần long trọng thì sắm một quả trầu cau. Người đơn giản hơn thì chỉ cần mua một ít trầu và cau, nhờ người bán têm hình cánh phượng biện thành một cơi nhỏ vậy là đủ lễ. Cúng khai trương, cúng rằm, nhiều người không quên mua một dĩa trầu cau.

Một người bán hàng trầu cau ở chợ Khu Sáu cho biết: "Trước kia, tôi chỉ bán trầu cau nhưng bây giờ do ít người ăn trầu nên tôi bán thêm nhang đèn và vàng mã. Khi mua đồ cúng, thường người ta mua luôn một bó nhang, ít giấy vàng bạc và dĩa trầu". Ở chợ Lớn Quy Nhơn, chợ Đầm, theo những người buôn bán trầu cau lâu năm thì trước đây hàng trầu cau cũng chỉ chuyên bán trầu cau, nay để đáp ứng nhu cầu người mua và kiếm thêm chút ít lời, hàng nào cũng bán thêm nhang đèn, vàng mã. Và mặt hàng bán thêm này nay đã trở thành mặt hàng chính, trầu cau chỉ còn chiếm một góc nhỏ trên sạp hàng.

Cho dù ngày nay không còn mấy ai biết ăn trầu thì sự hiện diện của lá trầu buồng cau trong đời sống cũng là một sự khẳng định, những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc vẫn luôn là một phần trong đời sống tâm hồn của mọi thế hệ người Việt Nam.

. Nguyễn Bích