Cuộc bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2004-2009, sẽ diễn ra vào chủ nhật, ngày 25-4-2004. Ở tỉnh Bình Định, sau Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất, vào cuối tháng 2-2004 sẽ diễn ra Hội nghị hiệp thương lần thứ hai. Để tìm hiểu rõ hơn về cuộc bầu cử này, P.V Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Trần Ngọc Đạo, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Phó Chủ tịch Hội đồng bầu cử tỉnh.
* Thưa ông, cuộc bầu cử đại biểu HĐND ba cấp lần này có những điểm gì mới so với các cuộc bầu cử trước?
- Cuộc bầu cử đại biểu HĐND ba cấp nhiệm kỳ 2004-2009 là một sự kiện chính trị lớn của đất nước, được tổ chức vào thời điểm có nhiều thuận lợi khi mà sự nghiệp đổi mới của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta thu được những thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, trước yêu cầu mới của thời kỳ CNH-HĐH, trước những cơ hội và thách thức mới, đòi hỏi chúng ta phải quan tâm nhiều hơn đến việc củng cố và xây dựng chính quyền nhân dân, trước hết là nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước và góp phần giữ vững ổn định chính trị xã hội, thực hiện tốt mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Cuộc bầu cử đại biểu HĐND lần này tiến hành theo quy định của Luật Bầu cử đại biểu HĐND được thông qua tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XI, có những điểm mới so với cuộc bầu cử trước đây. Đáng chú ý là Luật đã quy định cụ thể hơn tiêu chuẩn đại biểu HĐND (gồm năm tiêu chuẩn); trong công tác hiệp thương, việc dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng người được bầu do thường trực HĐND cấp bầu cử thực hiện; ngay từ Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất ở các cấp bầu cử đã thỏa thuận về cơ cấu thành phần, số lượng người tự ứng cử, thay vì đến Hội nghị hiệp thương lần thứ hai mới thực hiện như trước đây; việc giới thiệu người ra ứng cử đại biểu HĐND kỳ này không chỉ có cơ quan, tổ chức, đơn vị có quyền giới thiệu mà cử tri ở cấp thôn, tổ dân phố được phân bổ cơ cấu thành phần, số lượng cũng được quyền giới thiệu người ứng cử. Luật cũng quy định số lượng người ứng cử ở mỗi đơn vị bầu cử phải nhiều hơn số người được bầu ở đơn vị đó ít nhất là hai người.
* Vai trò của MTTQ trong cuộc bầu cử đại biểu HĐND các cấp lần này là gì?
- Theo Luật bầu cử đại biểu HĐND (sửa đổi) và Luật MTTQ Việt Nam thì MTTQ Việt Nam có trách nhiệm rất quan trọng trong cuộc bầu cử đại biểu HĐND các cấp. Có 6 nội dung công tác mà MTTQ các cấp tham gia trong cuộc bầu cử là: Ban thường trực ủy ban MTTQ các cấp phối hợp với thường trực HĐND, UBND cùng cấp để thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử (hội đồng bầu cử, ban bầu cử, tổ bầu cử). Ban thường trực MTTQ các cấp chủ động thực hiện các bước của quy trình hiệp thương để lựa chọn, giới thiệu người ra ứng cử đại biểu HĐND. Ban thường trực Ủy ban MTTQ xã, phường, thị trấn chủ trì phối hợp với UBND cùng cấp tổ chức hội nghị cử tri ở thôn, xóm, ấp, bản, tổ dân phố để lấy ý kiến nhận xét và sự tín nhiệm của cử tri đối với người ứng cử cư trú thường xuyên ở địa phương. Ban thường trực Ủy ban MTTQ cấp tỉnh, huyện chỉ đạo hướng dẫn, phối hợp với Ban thường trực Ủy ban MTTQ cấp xã và phối hợp với thường trực HĐND và UBND các cấp ở địa phương để tổ chức tốt các hội nghị cử tri để những người ứng cử gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri thực hiện quyền vận động bầu cử. Ban thường trực Ủy ban MTTQ các cấp phối hợp chặt chẽ với các tổ chức thành viên và thường trực HĐND cùng cấp giám sát và vận động nhân dân giám sát quá trình tổ chức, thực hiện cuộc bầu cử bảo đảm các thủ tục, trình tự tiến hành bầu cử thực sự dân chủ, đúng luật và phối hợp với các cơ quan hữu quan tích cực tuyên truyền về cuộc bầu cử.
Trong những nội dung đó, hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ra ứng cử đại biểu HĐND là một công đoạn có tầm quan trọng đặc biệt của cuộc bầu cử, cũng là một nhiệm vụ quan trọng của MTTQ Việt Nam trong việc tham gia công tác bầu cử đại biểu HĐND. Bởi lẽ kết quả của việc hiệp thương là nhằm lựa chọn, giới thiệu được những người có đức, có tài, có đủ tiêu chuẩn ra ứng cử.
* Sau Hội nghị hiệp thương thứ nhất đến nay, về tỷ lệ, cơ cấu và tiêu chuẩn các ứng cử viên đại biểu HĐND các cấp có gì thay đổi so với lần bầu cử trước?
- Tại Hội nghị hiệp thương thứ nhất, các cấp bầu cử đã thỏa thuận, thống nhất về số lượng, cơ cấu, thành phần người ứng cử đại biểu HĐND như sau: Ở cấp tỉnh, tổng số đại biểu được bầu là 61, tổng số đại biểu do Hội nghị hiệp thương phân bổ giới thiệu là 99; với tỷ lệ cơ cấu: nữ: 27 (tỷ lệ 27,27%); dân tộc: 5 (5,05%), trẻ: 6 (6,06%); ngoài Đảng: 12 (12,12%). Ở cấp huyện, tổng số đại biểu được bầu: 397, tổng số đại biểu do Hội nghị hiệp thương phân bổ giới thiệu là 689 với tỷ lệ cơ cấu: nữ: 173 (25,83%); dân tộc: 79 (11,46%); trẻ: 149 (21,62%); ngoài Đảng: 165 (24%). Ở cấp xã, tổng số đại biểu được bầu là 4.264, tổng số đại biểu do Hội nghị hiệp thương phân bổ giới thiệu là 6.863 với cơ cấu tỷ lệ: nữ: 1.548 (tỷ lệ 22,55%); dân tộc: 522 (7,6%); trẻ: 1.782 (26%); ngoài Đảng: 2.331 (34%). Cơ cấu này tương đối hợp lý về thành phần, đại diện cho các giai cấp, tầng lớp nhân dân, độ tuổi, dân tộc, nam nữ, tôn giáo và các thành phần kinh tế, đại diện cho ý chí nguyện vọng của nhân dân ở địa phương. Theo lịch trình thời gian tiến hành bầu cử HĐND, Hội nghị hiệp thương lần thứ hai sẽ được tổ chức chậm nhất là trước ngày bầu cử 55 ngày, tức trước ngày 1-3-2004, dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 27-2.
* Xin cảm ơn ông.
. Lê Viết Thọ - thực hiện |
