Tình trạng ô nhiễm môi trường do các doanh nghiệp (DN) ở Khu công nghiệp (KCN) Phú Tài gây ra cho các khu vực xung quanh không phải là "chuyện bây giờ mới kể". Gần đây, tình trạng này lại "rộ" lên, gây bức xúc cho nhân dân, công nhân và cả các DN trong KCN. Tỉnh giải quyết thực trạng này, trước mắt cũng như lâu dài như thế nào? Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Hồ Quang Mươi, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định.
* Thưa ông, trước hết xin ông cho biết quan điểm của tỉnh cũng như của Sở Tài nguyên và Môi trường trong việc giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường ở KCN Phú Tài?
- Có thể nói KCN Phú Tài là một KCN hoạt động có hiệu quả, cả về kinh tế và xã hội. Thế nhưng, quá trình phát triển của KCN này cũng đặt ra vấn đề gay gắt, đó là môi trường. Việc này không phải mới đây, mà nó đã xảy ra cách đây khá lâu. Đứng trước tình hình đó, quan điểm của tỉnh là phải kiên quyết bảo vệ môi trường. Ở đây, tôi muốn nói bảo vệ môi trường cho cả các DN, cho công nhân đang làm việc tại các DN và cho nhân dân 2 phường Trần Quang Diệu và Bùi Thị Xuân, và những vùng lân cận khác.
Quan điểm của tỉnh là không sợ tốn kém, mà phải đầu tư giải quyết đồng bộ, và phải phân rõ trách nhiệm. Thứ nhất là bản thân DN phải tự đầu tư xử lý môi trường của DN mình. Thứ 2 là Nhà nước phải đầu tư những công trình ngoài KCN. Và thứ 3 là phải giải quyết một cách triệt để những sự cố ô nhiễm môi trường. Tỉnh đã giao cho Ban quản lý các KCN khẩn trương xây dựng hệ thống xử lý nước thải chung của KCN với số vốn đã được Chính phủ đồng ý. Từng DN phải bảo đảm xử lý nước thải đạt loại B, chậm nhất là tháng 7-2004, để hòa chung vào hệ thống xử lý nước thải chung khi hệ thống hoàn thành.
Nhưng không chỉ có vấn đề nước thải. Đối với ô nhiễm bụi, nhất là bụi đá, bụi gỗ, và khói, đợt này cũng kiên quyết xử lý. DN nào không kiên quyết xử lý tình trạng này, thì dứt khoát phải dùng biện pháp chế tài mạnh hơn, kể cả việc ngưng sản xuất, rút giấy phép hoạt động.
* Vấn đề bức xúc hiện nay là việc xây dựng hệ thống xử lý nước thải chung của KCN Phú Tài. Chúng tôi được biết tỉnh đã xây dựng dự án này rồi, nhưng hình như thời gian qua việc triển khai hơi chậm, cho đến mới đây thì mới khẩn trương triển khai. Ông có thể cung cấp thông tin xung quanh việc triển khai dự án này được không?
- Về hệ thống xử lý nước thải chung, rất mừng là vốn đã có đủ. Thứ 2 là đã chuyển từ phương án xử lý nước thải qua quốc lộ 1 xuống hồ Bàu Lác sang phương án xử lý tại KV 8 phường Trần Quang Diệu, đưa đường ống dẫn nước thải về phía Đông. Đây cũng là nguyện vọng của dân. Hệ thống này có một hồ chứa xử lý và một hồ đối chứng, khi nước thải đạt cấp độ A thì ra hồ đối chứng này. Hồ đối chứng phải thả cá nuôi thường xuyên. Cá sống thì thải nước bình thường, còn nếu cá chết thì không được thải nước ra đây nữa. Các DN bảo đảm nước thải đạt cấp độ B thì thải nước ra đường ống chung, từ đây nước thải về hồ xử lý, xử lý xong đưa ra hồ đối chứng.
Đó là giải pháp lâu dài, còn bây giờ, vấn đề đặt ra là phải giải quyết sự cố ô nhiễm môi trường trước mắt. Phải giải quyết ngay, không để nhân dân than phiền. Đó là sự cố ống khói của Nhà máy Duyên Hải, nước luộc gỗ của PISICO, mùi hôi của Công ty nguyên liệu giấy, nước thải của DN Tân Bình. Chúng tôi sẽ thanh tra, kết luận và xử lý ngay trong tuần này. Riêng hệ thống ống khói của các DN như Nhà máy ceramic COSEVCO, Duyên Hải, chúng tôi yêu cầu trong tháng này phải nâng ống khói lên.
Về nước thải, trong khi chờ thi công hệ thống xử lý chung, tỉnh đã chủ trương huy động xe hút chất thải của Công ty Môi trường đô thị Quy Nhơn liên tục hút chất thải từ KCN tập trung tại cống Trường Lâm, và nạo vét bùn ở các mương dẫn nước đến cống. Theo chủ trương của tỉnh, Công ty sẽ còn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ này cho đến khi thi công hệ thống xử lý nước thải chung của KCN.
* Thế còn đợt thanh tra bảo vệ môi trường ở KCN Phú Tài vào ngày 20-4 tới đây và sẽ kéo dài trong một tháng sẽ tiến hành như thế nào, nhằm vào mục đích gì?
- Đợt thanh tra sắp tới, chúng tôi sẽ tiến hành thanh tra tất cả các DN tại KCN Phú Tài với 3 nội dung chủ yếu. Một là, thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của các DN đúng và đủ chưa. Thứ 2, thanh tra hệ thống xử lý nước thải, nước thải đạt cấp độ nào. Thứ 3, thanh tra những sự cố môi trường đang diễn ra; ví dụ: nếu DN nào đó đã bị đình chỉ sản xuất rồi, mà còn lén lút sản xuất, thải nước thải ra môi trường, thì chúng tôi sẽ kiến nghị với tỉnh xử lý mạnh hơn, như rút giấy phép, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự. Hoặc những DN để khói bụi thải ra xung quanh, ảnh hưởng tới sức khỏe của công nhân và nhân dân, nếu không xử lý tốt, chúng tôi cũng đề nghị đình chỉ sản xuất.
Như vậy, chúng tôi chia ra làm 2 loại: Đối với những sự cố môi trường là phải thanh tra và xử lý ngay để họ không còn gây ra những sự cố tiếp theo. Còn những DN khác, chúng tôi làm thanh tra cơ bản, để thông qua đó, chúng ta xem bức tranh toàn cảnh về xử lý ô nhiễm môi trường của các DN đến đâu, cần áp dụng những biện pháp gì, để trong một thời gian ngắn, chúng ta xử lý cơ bản vấn đề ô nhiễm môi trường ở KCN Phú Tài, không để dân phải than phiền nữa.
* Xin cám ơn ông.
. Khánh Hoàng - thực hiện | 
