Học viên của trung tâm Nguyễn Nga

Không chỉ dạy may, thêu, đan, vẽ, làm thơ, viết văn…, cơ sở Nguyễn Nga còn dạy tin học (TH) miễn phí cho người khuyết tật. Với sự giúp đỡ của nhiều nhà hảo tâm, năm 2001 lớp TH cho người khuyết tật đã ra đời và nay những quả đầu mùa đã đến.

* Em muốn đứng bằng đôi tay của chính mình

Những ngày đầu tiên, lớp chỉ có mỗi một máy, lại đặt ngay cửa hàng để cô giáo Lê Thị Hồng Vân vừa quản lý cửa hàng vừa dạy. Lớp học xen lẫn giữa tiếng giảng bài của cô giáo, tiếng gõ lách tách bàn phím với tiếng ồn ào của khách ra vào mua hàng, hỏi giá. Còn bây giờ, lớp đã có được 3 bộ máy vi tính và vài chục quyển sách giáo khoa tin học, tất cả đều do các nhà hảo tâm tài trợ. Cô giáo Vân cũng thôi không dạy thêu, đan và quản lý cửa hàng nữa mà chuyển hẳn sang làm giáo viên phụ trách lớp. Lớp được chuyển ra căn phòng phía sau nhà, tuy nhỏ nhưng yên tĩnh và thoáng mát, sạch sẽ.

Võ Thị Kim Đoan - cô gái 19 tuổi, quê Phú Yên - đang chăm chú với bài tập gõ và trình bày văn bản. Tuy mới học nghề ở cơ sở Nguyễn Nga được 3 tháng nhưng vì hơi "tham" nên Đoan vừa học thêu, móc vừa học TH. Đoan cười tự tin, sự tự tin của một cô gái tật nguyền vừa tìm được lối đi ngay dưới đôi chân tật nguyền của mình: "Em đã biết chỉnh sửa văn bản rồi. Em thích học TH lắm và sẽ ráng học để thành thạo, sau này có thể làm nghề được… - Và Đoan còn quả quyết: Em muốn đứng bằng đôi tay của chính mình, mà em tin rằng em sẽ làm được điều đó". Còn Thanh Huyền - thợ may, với đôi nạng gỗ dựng bên cạnh - thì đang cố gắng ghi nhớ thế nào là phóng to, thu nhỏ giao diện Windows. Cũng như Đoan, Huyền nói cô thích TH nên tranh thủ lúc vắng khách để học, dù bước đầu hơi khó. Những khái niệm thanh công cụ, windows, giao diện… hoàn toàn khác lạ với những chỉ, nút, cắt, may, nhưng nhìn cái cách Huyền chăm chỉ ghi bài và cố gắng điều khiển con chuột theo ý mình bằng bàn tay vốn chỉ quen với kéo, vải, người ta có thể cảm nhận rõ nghị lực ở cô gái không may mắn này.

Nếu lớp TH văn phòng của cô giáo Vân còn thuận lợi hơn một chút vì hầu hết học viên chỉ bị khuyết tật ở chân thì với lớp của "thầy" Nguyễn Bất Toàn ở cơ sở 2 Nguyễn Nga lại khó khăn trăm nỗi. Toàn (bị bại liệt 2 tay) vốn là học trò của chị Vân và bây giờ lại trở thành thầy dạy TH cho các học sinh câm điếc. Nhưng làm sao có thể dạy TH cho những học sinh không thể nghe lẫn nói được, mà chỉ mới học đến lớp 2? Toàn cười hiền lành: "Mình viết bài trên bảng cho học sinh xem, giảng bài bằng… tay. Còn khi thực hành thì vừa chỉ lên màn hình máy vừa chỉ vào bàn phím để học sinh biết cách điều khiển. Phải chỉ từng chút từng chút, có khi phải nói đi nói lại hai ba lần vì các em hay quên lắm".

Hiện nay, 2 lớp TH của Vân và Toàn chỉ có tổng cộng 5 máy vi tính, số học sinh vì thế cũng bị giới hạn. Vân nói: "Ở các Trung tâm TH thì người ta dạy 3 tháng/khóa nhưng ở đây vì ít máy, học sinh lại tật nguyền, vả lại do tôi muốn dạy cho học viên nắm thật chắc kiến thức chứ không phải chỉ là để biết nên phải 6 tháng mới xong một khóa". Còn lớp của Toàn thì: "Có lẽ 9-10 tháng mới hoàn tất một khóa TH văn phòng, vì là dạy TH cho người câm điếc mà". Nhưng không chỉ dạy TH văn phòng, với mong muốn tạo thêm cho các em một nghề để hòa nhập thật tốt với cộng đồng, chị Nguyễn Nga - chủ cơ sở dạy nghề cho người tàn tật Nguyễn Nga còn mời thầy về dạy chương trình đồ họa (sử dụng phần mềm photoshop) cho một số học viên có khả năng, và hiện có 1 lớp đã ra nghề.

* Quả ngọt đầu mùa

Từ khi mở lớp TH đến nay, không tính lớp đang dạy, cơ sở Nguyễn Nga đã đào tạo tin học văn phòng cho 14 học viên. Trong số này có 5 học viên được học chương trình photoshop. Lớp học nhỏ bé này đã góp phần giúp các học viên khuyết tật tự khẳng định mình, có khi chỉ bằng những cái… nhấp chuột.

Sản phẩm đầu tay chính là những văn bản, giấy tờ của cơ sở do chính các học viên của lớp TH làm. Chị Nga kể lại: "Trước đây, mỗi khi cần soạn văn bản, chúng tôi đều phải mang ra ngoài đánh máy, in, mất công lắm. Nhưng từ khi các em ở đây biết TH thì cơ sở tự làm hết". Nguyễn Bất Toàn hào hứng nhớ lại: "Hồi cơ sở Nguyễn Nga kỷ niệm 10 năm ngày thành lập, tất cả báo cáo, văn bản, giấy mời… đều do các bạn ở đây làm". Và sự ra mắt của Tập san văn thơ do các bạn trẻ khuyết tật ở cơ sở Nguyễn Nga sáng tác không chỉ khẳng định khả năng văn chương mà còn khẳng định khả năng TH của các em. Bởi quy trình xuất bản từ sáng tác đến trình bày, in ấn đều khép kín ở cơ sở.

Với vốn kiến thức ngoại ngữ, kế toán và TH có được, Nguyễn Thị Tuyết đang là trợ thủ đắc lực cho chị Nga khi đảm nhận toàn bộ công việc văn phòng ở cơ sở. Còn 5 chàng trai học photoshop thì hầu hết đã có việc làm. Tuấn và Nghĩa đã xin được việc làm ở các công ty xây dựng. Toàn đang phụ trách lớp TH văn phòng cho trẻ câm điếc tại cơ sở và có lương hẳn hoi. Đinh Minh Khánh thì có hẳn một chân trong đội ngũ các kỹ thuật viên xử lý ảnh ở Trung tâm ảnh màu Trung Đức. Tuy vẫn còn đang trong giai đoạn vừa học vừa làm nhưng Khánh rất vui với công việc này. Khánh nói: "Khi mới tiếp xúc với TH, đặc biệt với photoshop là tôi đã thấy thích rồi. Thời gian này tôi có điều kiện thực hành nhiều hơn những kiến thức đã học".

Dẫu chỉ mới là bấy nhiêu nhưng TH đã thực sự giúp những người khuyết tật tự tin hơn, yêu đời hơn và dũng cảm hơn khi đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống. Hơn ai hết, những người khuyết tật cảm nhận rõ nỗi khát khao hòa nhập với cộng đồng, với thế giới xung quanh của mình. Và những chị Nga, Vân, Toàn, nhiều nhà hảo tâm không tên tuổi khác cùng những chiếc máy vi tính vô tri đã góp phần to lớn giúp họ thực hiện được ước mơ của mình.

NGUYÊN SƯƠNG