Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, thơ Tố Hữu là một thành tựu xuất sắc, là “ngọn cờ đầu của nền thơ ca cách mạng”. Nhà thơ, trong suốt cuộc đời sáng tác của mình, đã có nhiều bài thơ hay dành cho cách mạng, cho Tổ quốc, nhân dân mình, cho Đảng và Bác Hồ vĩ đại. Mỗi vần thơ về Đảng của Tố Hữu cũng chính là nỗi lòng của hàng triệu triệu người Việt Nam hôm qua và hôm nay. Bài thơ “Với Đảng, mùa xuân” của Tố Hữu là một minh chứng. Nhà thơ viết bài thơ này vào tháng 1- 1977, khi đất nước đã thống nhất, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV- Đại hội Đảng đầu tiên sau ngày nước nhà thống nhất - vừa mới diễn ra (1976), đã định ra những quốc sách lớn cho một kỷ nguyên mới của dân tộc, quyết tâm xây dựng đất nước ta “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như Bác Hồ hằng mong muốn.

Trong niềm vui chung của dân tộc, nhà thơ Tố Hữu đã mở đầu bài thơ của mình bằng những tiếng reo vui, những vần thơ ngợi ca bay bổng:

Thơ ơi thơ sẽ hát ca gì

Tôi muốn dắt thơ đi

Tôi muốn cùng thơ bay

Mùa xuân nay

Đến tận cùng đất nước.

Câu thơ cất lên tiếng hát để diễn tả niềm hân hoan tột cùng của nhà thơ khi đất nước đã vào xuân. Xuân của đất trời, xuân của lòng người đã hòa chung trong mùa xuân của đất nước “đẹp từ mái tóc xanh đầu nguồn Pắc Bó, đẹp đến gót chân hồng đất mũi Cà Mau”, một “mùa xuân bốn nghìn năm mơ ước”.

Cũng trong niềm hân hoan đó, nhà thơ nhớ lại những tháng năm đau khổ, ê chề khi nước nhà còn chìm trong nô lệ. Nước mất, nhà tan, hơn nửa đời mình, tác giả cũng chìm trong “Tuổi thơ úa trong mưa dầm da diết. Cát truông dài nắng bỏng lưng trâu”.

Nhà thơ đã kết thúc đoạn thơ đầu với lòng biết ơn Đảng đã đem lại cho dân tộc chủ quyền, nước nhà tự do, thân phận mỗi con người thay đổi: biết làm chủ lấy số phận mình, biết làm người: “Đảng dạy tôi biết ngẩng đầu, đứng dậy. Vững hai chân, đứng thẳng, làm người. Tôi đi tới, với bạn đời, từ ấy. Đến hôm nay, mới thấy trọn vùng trời”. Nhà thơ không quên nhắc lại thuở mình bắt gặp chân lý của Đảng “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ, mặt trời chân lý chói qua tim”. Ánh sáng của Đảng soi lối, chỉ đường đưa cả dân tộc này thoát khỏi bóng đêm, đem lại cho mỗi số phận người “thấy trọn vùng trời” cao rộng, tự do…

Ở đoạn thơ thứ hai, nhà thơ phân tích, lý giải cội nguồn sức mạnh nào mà con người, dân tộc Việt Nam làm nên những kỳ tích có một không hai đó. Tác giả  lý giải: Con đường cách mạng Việt Nam phải trải qua nhiều “máu và hoa” mới đến bến bờ hạnh phúc:

Đâu phải đường xanh. Đường qua máu chảy

Năm mươi năm, máu đỏ thành hoa

Cuộc sinh nở nào đau đớn vậy?

Rất tự hào mà xót tận da.

Cuộc hồi sinh dân tộc phải trải qua bao hy sinh, mất mát… Có được như hôm nay là nhờ có Đảng soi đường, chỉ lối, có Bác Hồ “vẫn đời đời hiển hiện; Người vẫn hằng dìu dắt chúng con đây”.

Một lần vào năm 1967, trong một câu chuyện về văn học, nhà thơ Tố Hữu đã nói về tính chất dân tộc sâu sắc của văn học nghệ thuật, và đã đặt câu hỏi cho cử tọa và cũng là để tự hỏi mình: “Nhưng dân tộc Việt Nam là thế nào?”. Có lẽ câu hỏi đó, luôn trăn trở trong hồn thơ Tố Hữu:

Việt Nam!

Người là ta, mà ta chưa bao giờ hiểu hết

Người là ai? Mà sức mạnh thần kỳ

Giữa cái chết, không phút nào chịu chết

Lửa quanh mình một tấc cũng không đi!

Đó là trái tim luôn biết yêu thương, là lẽ phải - chân lý cuộc đời mà ta luôn quý trọng, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, con người Việt Nam đã làm nên những chuyện thần kỳ, trở thành trái tim và lương tâm của thời đại. Tố Hữu có nhiều bài thơ viết về Đảng, về Tổ quốc, về Bác Hồ nhưng mỗi bài là một tứ mới không lặp lại chính mình.

Đoạn thơ thứ ba lại tiếp nối mạch reo vui và mời gọi. Có Đảng soi đường, chỉ lối cho ta rồi, nào “trai tài gái giỏi; lại đây; khai phá, dựng xây”. Một không khí lao động, dựng xây hồ hởi trên cả nước, như thấy “cả trời đất vào xuân, cùng ta đồng khởi” để “đất nước này vạn đại tươi xanh”. Đoạn thơ kết thúc trong một không khí xuân tràn ấm bao trùm lên con người và cảnh vật. Với “mùa xuân hùng tráng” trong tiếng còi tàu Thống Nhất reo vang, với “mạ xanh non”, với “lúa chín vàng”, với tự do, no ấm “đời rạng rỡ, mỗi con người tự sáng”. Tố Hữu thấy rõ:

Xứ sở mình có đủ nắng quanh năm

Cuộc sống ấm ân tình của Đảng.

Với nhan đề bài thơ là “Với Đảng, mùa xuân”, tác giả đã có lý khi đồng nhất hình tượng Đảng với hình tượng Mùa Xuân, và hình như Tố Hữu qua đó nhắc nhủ ta rằng: Chỉ có Đảng soi đường, chỉ lối mới đem lại mùa xuân cho đất nước, dân tộc, cho mỗi con người chúng ta ngày nay. Tố Hữu như nói hộ chúng ta về mối ân tình với Đảng của mỗi người Việt Nam. Bởi vì, như có lần Tố Hữu đã phát biểu: “Thơ không chỉ là văn chương, mà chính là gan ruột”.

T.X.T