Ngày 12-1-2001, Công ty TNHH thương mại Sơn Nam có trụ sở tại 136A Nguyễn Thái Học -TP Quy Nhơn, do Nguyễn Thị Thanh Vân làm giám đốc, chính thức được thành lập. Chỉ sau 3 tháng ra đời, Nguyễn Thị Thanh Vân đã biến Công ty Sơn Nam thành tấm bình phong che đậy hoạt động lừa đảo của thị và đồng bọn.

* Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã

Tháng 3-2001, trong một chuyến công tác vào Bình Định, Nguyễn Văn Hùng - Phó giám đốc Công ty XNK Bắc Giang đã đến thăm Nguyễn Thị Thanh Vân tại Công ty Sơn Nam. Giữa hai con người này cùng có điểm giống nhau - đang tìm cách lợi dụng chính sách thuế VAT để rút tiền nhà nước. Những toan tính đó của họ đã nhanh chóng bộc lộ ngay trong lần đầu trò chuyện. Vì vậy, trước khi rời Bình Định, Hùng đã không ngần ngại bàn với Vân, sẽ tự tìm nguồn hàng, lập hồ sơ xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc bằng pháp nhân của Công ty TNHH TM Sơn Nam. Vân căn cứ vào đó kê khai khống hàng hóa thu mua đầu vào để rút tiền hoàn thuế VAT, và phải trả cho Hùng 1,5% doanh số xuất khẩu ghi trên tờ khai hải quan. Giữa lúc Công ty Sơn Nam chưa hoạt động kinh doanh gì, nên nghe Hùng chỉ vẽ mánh lới làm ăn, Nguyễn Thị Thanh Vân như kẻ buồn ngủ gặp chiếu manh…

Sau khi về đến Bắc Giang, Nguyễn Văn Hùng đã tìm gặp Nguyễn Thị Loan ở 216 phố Tiền Môn, Nguyễn Mạnh Chiến ở 244 cụm Tân Mai xã Đa Mai, là những người thường làm dịch vụ XNK hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc, bàn bạc việc làm hồ sơ xuất khẩu cho thị Vân với thỏa thuận Loan và Chiến sẽ được trả 1,3% doanh số xuất khẩu ghi trên tờ khai hải quan. Được Loan và Chiến đồng ý, Hùng liên lạc ngay với Nguyễn Thị Thanh Vân. Vân đã lần lượt chuyển cho Nguyễn Văn Hùng nhiều bộ hồ sơ và giấy giới thiệu khống chỉ của Công ty TNHH TM Sơn Nam, để Hùng giao cho Loan và Chiến đem lên các cửa khẩu mở tờ khai xuất khẩu, và làm các biên bản xác nhận khống việc thanh toán tiền hàng xuất khẩu hàng tháng giữa Công ty TNHH TM Sơn Nam với Công ty TNHH mậu dịch biên giới Thao Bắc và Công ty thương mại XNK thành phố Tam Á - Trung Quốc. Với những thứ giấy tờ đó, Nguyễn Thị Thanh Vân đã chỉ đạo cho Huỳnh Thành (1976) ở KV4 phường Ghềnh Ráng -là kế toán trưởng Công ty Sơn Nam- hợp thức hóa thành hồ sơ hoàn thuế để chiếm đoạt tiền nhà nước. Trong vòng 9 tháng (từ tháng 3 đến tháng 12-2001) Nguyễn Thị Loan đã làm 37 bộ hồ sơ và Nguyễn Mạnh Chiến làm 24 bộ hồ sơ để Hùng chuyển cho Nguyễn Thị Thanh Vân. Tổng doanh số ghi trên 61 bộ hồ sơ xuất khẩu đó lên đến 31.057.532.747 đ.

* Khi kẻ lừa đảo thạo "nghề"

Chỉ sau một thời gian móc ngoặc với Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Thị Thanh Vân đã tường tận cách lập hoàn chỉnh một bộ hồ sơ khống xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc, nên thị đã nhanh chóng áp dụng. Bên cạnh việc duy trì quan hệ với Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Thị Thanh Vân đã mở rộng đường dây lừa đảo, lôi kéo Vi Thị Bích Ngọc (1957) cán bộ Nhà nước, ở 39 Lương Văn Chi -TP Lạng Sơn; Lục Thanh Thủy (1978) công nhân, ở ngõ 4 đường Lê Hồng Phong - TP Lạng Sơn; Nguyễn Minh Quang, Nguyễn Xuân Bính (1976) ở xã Quyết Thắng, Ninh Giang, Hải Dương - cán bộ đại diện của Công ty XNK Hải Dương tại chi nhánh Lạng Sơn - vào cuộc. Các đối tượng trên đã tiếp tay cho Nguyễn Thị Thanh Vân thuê hàng xuất khẩu của tư thương, mở tờ khai hải quan… hoàn chỉnh 22 bộ hồ sơ xuất khẩu hàng sang Trung Quốc với doanh số 21.877.000.000 đồng.

Như vậy doanh số kinh doanh trên chứng từ của Công ty TNHH TM Sơn Nam trong năm 2001 lên đến trên 50 tỉ đồng, nhưng trên thực tế, giá trị hàng hóa xuất khẩu của công ty này doanh số mua vào chỉ đạt 2.766.823.000 đồng, thuế GTGT được hoàn (2%) là 55.336.460 đồng và các dịch vụ vận chuyển, tiếp khách, cước phí bưu chính viễn thông… phát sinh tại công ty trong năm 2001 là 128.887.788 đồng, thuế GTGT được hoàn (từ 3% đến 10%) là 5.374.044 đồng, thì tổng số tiền hoàn thuế của Công ty Sơn Nam cũng chỉ đến khoảng 60 triệu đồng. Ấy thế mà Nguyễn Thị Thanh Vân đã phù phép biến không thành có, 3 lần làm thủ tục rút 1.188.768.927 đồng hoàn thuế tại Cục thuế Bình Định. Trong số tiền hoàn thuế đó, thị Vân chiếm đoạt của Nhà nước 1.128.058.423 đồng.

Trong quá trình móc ngoặc với Nguyễn Văn Hùng để làm giả thủ tục xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc, do lượng hàng Hùng làm hồ sơ quá lớn, không phù hợp với quy mô của Công ty Sơn Nam nên Nguyễn Thị Thanh Vân đã lôi kéo em ruột là Nguyễn Thị Thanh Hương (1965)- Giám đốc DNTN Minh Thanh ở Pleiku - Gia Lai vào con đường lừa đảo. Bằng những bộ hồ sơ xuất khẩu giả do Vân nhận của Hùng chuyển lên, Nguyễn Thị Thanh Hương đã hoàn chỉnh thành hồ sơ hoàn thuế GTGT và làm công văn đề nghị Cục thuế tỉnh Gia Lai hoàn số tiền 141.611.667 đồng, trong đó số tiền khấu trừ thực tế DNTN Minh Thanh có mua hàng hóa, dịch vụ đầu vào là 4.524.427 đồng, còn lại 137.087.240 đồng khấu trừ khống. Cục thuế Gia Lai chuẩn bị ra  quyết định hoàn thuế GTGT cho DNTN Minh Thanh thì vụ án được phát hiện.

Quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT xác định, trong số tiền 1.128.058.423 đồng chiếm đoạt của Nhà nước, Nguyễn Thị Thanh Vân đã chi cho Nguyễn Văn Hùng 310.000.000 đồng; Vi Thị Bích Ngọc 50.935.000 đồng và Lục Thanh Thủy 208.000.000 đồng, thị còn lại 559.123.423 đồng. Căn cứ vào hành vi phạm tội của các đối tượng, cơ quan điều tra đã khởi tố, ra lệnh bắt tạm giam đối với các bị can Nguyễn Thị Thanh Vân; Huỳnh Thành; Vi Thị Bích Ngọc; Lục Thanh Thủy và khởi tố cho tại ngoại đối với các bị can Nguyễn Thị Thanh Hương; Nguyễn Văn Hùng; Nguyễn Xuân Bính.

Cuối tháng 6-2003 vừa qua, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Định đã kết luận điều tra vụ án, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh đề nghị truy tố 7 đối tượng trên ra trước tòa về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhà nước.

M.L.G