Khách hàng chọn mẫu lịch để đặt mua

Cách đây 2 tháng, các mẫu lịch đã được trưng bày tại các cửa hàng văn phòng phẩm, các điểm bán lịch trong thành phố và các thị trấn trong tỉnh. Ngoài những mẫu lịch quen thuộc như cảnh đẹp Việt Nam, người mẫu, xe hơi..., thị trường lịch năm nay còn xuất hiện thêm nhiều mẫu mới về chủ đề như tranh dân gian, tranh sơn dầu, thư pháp, thủy mặc... Bên cạnh đó, chất liệu dùng để in lịch năm nay cũng có nhiều sáng tạo, điển hình như loại lịch in trên giấy gân lụa được nẹp bằng gỗ trúc rất lạ mắt và độc đáo.

Nhiều nhà sách, đại lý kinh doanh lịch nhận xét, lịch tờ năm nay có chất lượng hơn hẳn mọi năm. Cảnh đẹp Việt Nam, thiên nhiên hùng vĩ, vòng quanh thế giới, hoa thiên nhiên và một số mẫu lịch thư pháp chiếm gần như toàn bộ các mẫu lịch đẹp đang được trưng bày ở các cửa hàng thay cho những mẫu lịch hình ảnh các người mẫu, ca sĩ, cầu thủ đang "ăn khách" trong và ngoài nước. Nếu như trước kia mỗi tờ lịch phần chân để in thông tin người tặng chỉ chiếm diện tích nhỏ thì nay đa số các mẫu đều dành khoảng 1/3 tờ. Nhiều cơ sở sản xuất lịch còn tung ra mẫu lịch 1/2 tờ in thông tin quảng cáo cho công ty, 1/2 còn lại hình ảnh được in chìm dưới con số.

Lịch blốc 2005 được in đẹp, thống nhất lịch chuẩn của Ban Lịch Nhà nước, Viện Khoa học tự nhiên và Công nghệ quốc gia. Năm nay, Ban Điều hành xuất bản lịch đã tổ chức cuộc thi sáng tác mẫu lịch blốc để chọn mẫu mã đẹp, mới. Với sự đổi mới này, năm nay mẫu mã lịch blốc đẹp và phong phú hơn. Bên cạnh đó, blốc đại cũng được cải tiến bằng việc có móc treo không cần bìa lịch, như blốc cực đại và siêu đại.

Ông Đỗ Hữu Long - Phó Giám đốc Công ty Sách và Thiết bị Bình Định, cho biết: "Công ty chúng tôi là đơn vị duy nhất trong tỉnh được phép phát hành lịch blốc. Bắt đầu từ ngày 15-11, công ty đã phát hành 128.000 lịch blốc qua hệ thống các cửa hàng và hơn 170 đại lý của công ty, trong đó nhiều nhất là lịch blốc trung. Theo quy định chung, lịch blốc không được tiêu thụ trái tuyến. Vì vậy, trên các cuốn lịch blốc không chỉ có tem dán chống giả của Cục Xuất bản mà còn có tem, con dấu của công ty chúng tôi".

Mặc dù giá giấy dùng để in lịch như giấy couché, bristol… tăng 10 - 15%, các nguyên liệu in khác như mực, nhũ, nẹp thiếc, dây xoắn… nhưng giá lịch vẫn giữ nguyên ở mức khung giá như năm ngoái. "Ăn theo" lịch blốc là các mẫu phông lịch (bìa treo lịch blốc) được "lên" chủ yếu từ chất liệu bìa carton và sơn mài với những hình ảnh trang trí chủ đạo là tranh vẽ, như: Thần Tài phát lộc, Phước - Lộc - Thọ, Bát Tiên du sơn, hoặc chữ thư pháp gồm hai kích cỡ chính: loại cỡ đại (40 cm x 60 cm) chất liệu giấy cứng, giá bán lẻ 10.000 đồng/bìa, nếu chất liệu là sơn mài thì giá lên đến hơn 100.000 đồng/bìa. Còn loại phông cỡ trung (35 cm x 50 cm) giá khoảng 6.000 đồng/bìa giấy và 60.000 đồng/bìa loại sơn mài.

* Nhưng trầm lắng

Theo thông lệ, cứ đến tháng 9 - 10 dương lịch hàng năm, các đơn vị có nhu cầu đặt lịch số lượng lớn đã bắt đầu hợp đồng mua lịch nhưng năm nay, đến thời điểm giữa tháng 11, thị trường lịch vẫn chưa có động tĩnh gì. Theo nhiều chủ cửa hàng văn phòng phẩm, số lượng lịch hợp đồng cho đến nay chỉ bằng 40% so với năm trước. Chị M. - chủ một điểm phân phối lịch trên đường Lê Hồng Phong (Quy Nhơn) - cho biết: "Những năm trước, vào thời điểm này ít nhất chúng tôi cũng hợp đồng bán được khoảng 10.000 bản lịch tờ và lịch blốc. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này trong năm nay, chúng tôi chỉ hợp đồng được hơn 3.500 bản".

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự trầm lắng của thị trường lịch năm nay. Công văn số 8928/TC - HCSN ngày 11-8-2004 của Bộ Tài chính về việc Thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí trong việc in và mua lịch yêu cầu thủ trưởng các Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các tổ chức Hội, đoàn thể, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không được sử dụng kinh phí từ ngân sách Nhà nước và có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước để in và mua lịch sử dụng biếu, tặng và phát cho cán bộ, công nhân, viên chức của đơn vị. Chị Thái Thị Hòa - chủ nhà sách Đông Phương ở đường Trần Phú (Quy Nhơn) - phân tích: "Chúng tôi chỉ nhận được 1/3 số lượng hợp đồng lịch so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, các UBND xã, huyện, cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước, số lượng lịch đặt giảm đi khoảng 70 - 80%".  

Khách mua lẻ lịch ít đi vì mỗi gia đình bây giờ mỗi độ năm mới có thể nhận được từ 3 - 5 cuốn lịch. Ông Hoài Hương - cán bộ hưu trí khu vực 3, phường Lê Lợi (Quy Nhơn) - nói: "Cứ đến năm mới, cả nhà tôi nhận được khoảng hơn 10 cuốn lịch từ các công ty, UBND phường, hội CCB… Trong đó có khoảng 3 - 4 cuốn được treo, số còn lại sử dụng mục đích khác". Chính sự chuyển dịch này đã làm thị trường lịch có nhiều thay đổi từ mẫu mã đến cách thức phân phối. Nhưng theo chị Minh - chủ nhà sách 199 Lê Hồng Phong (Quy Nhơn) - thì: "Về mẫu mã, từ lịch blốc, lịch tờ, lịch để bàn đều có nhiều nét mới về chất lượng, thiết kế mang tính thẩm mỹ và cạnh tranh cao. Song về hình thức lịch 2005 trội hơn so với các năm trước, thế nhưng tình trạng "xào" lại một số mẫu cũ vẫn còn và chưa có sự đột phá đáng kể để thu hút khách hàng làm lịch độc quyền".

Theo các "đại gia" kinh doanh lịch, năm nay không có một doanh nghiệp, công ty nào đặt lịch độc quyền như năm ngoái. Ông Bùi Quang Tằm - Giám đốc Công ty TNHH Quang Lộc (Quy Nhơn) - cho biết: "Có tới 90% số lịch chúng tôi mua mỗi năm dùng làm quà biếu cho khách hàng, đối tác... Có rất nhiều công ty TNHH kinh doanh mặt hàng vật liệu xây dựng, trang trí nội thất nên chúng tôi phải chọn những mẫu mã đẹp, lạ mắt, nội dung phù hợp với ngành nghề mà công ty kinh doanh nhưng các mẫu về kiến trúc xây dựng mới rất ít, chủ yếu chỉ có catalogue về kiểu nhà biệt thự. Còn việc đặt lịch theo kiểu độc quyền thì chúng tôi kham không nổi". Lịch có kỹ thuật in offset trên nhựa có hình ảnh không gian ba chiều, lịch nổi được mời chào nhưng giá khá cao nên chỉ các nhà sách nhận với số lượng rất ít để bán lẻ.

Cách đây 5 năm, lịch là một loại hàng hóa đặc biệt, có lãi suất khá cao nên song song với kênh phân phối từ "cò" chuyên nghiệp, hiện nay đa số các đơn vị phát hành đều có lực lượng nhân viên thời vụ riêng. Lượng nhân viên này sẽ đảm trách việc phát triển mảng kinh doanh đến các công ty, cửa hàng bán lẻ, dịch vụ… Đội ngũ tiếp thị đông, thị phần lịch bị chia sẻ nhiều mà giá lịch lại không tăng nên lợi nhuận cho một bản lịch giảm từ 40 - 60%. Vì vậy, nhiều tiếp thị lịch còn đang "yếm" hợp đồng chờ đến những ngày cuối năm, giá lịch hạ mới "tung" ra. 

Chính vì cầu thấp hơn cung nên mặc cho các cơ sở, công ty in lịch đưa ra nhiều thay đổi mới, thị trường lịch năm nay hoạt động khá cầm chừng, khác hẳn với sự nhộn nhịp ở cùng kỳ này các năm trước. Điều này là tín hiệu đáng mừng cho việc tiết kiệm, chống lãng phí và giá trị của cuốn lịch được xem trọng hơn trước.

. Hải Yến