Chuyện các hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) là "con nợ" thủy lợi phí (TLP) của đơn vị cung ứng nước tưới phục vụ sản xuất - Công ty Khai thác công trình thủy lợi Bình Định là chuyện thường ngày ở Bình Định! Nhưng một UBND xã lại là "con nợ" TLP thì quả là chuyện hy hữu! Ấy vậy mà chuyện như đùa này là có thật ở UBND xã Nhơn Hưng (An Nhơn).

* 10 năm kiên quyết không trả thủy lợi phí

Ông Phan Văn Trình - Phó Giám đốc Công ty Khai thác công trình thủy lợi Bình Định xác nhận: "Đúng, UBND xã Nhơn Hưng là một "con nợ" TLP chây ỳ nhất hạng. Suốt mười năm nay chúng tôi đòi miết mà vẫn không được!".

Ông Nguyễn Văn Thiên - Phó GĐ Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi 3, đơn vị trực tiếp cung cấp nước sản xuất cho những cánh đồng trên địa bàn xã Nhơn Hưng, cho biết thêm: "Trong diện tích 316ha ăn nước do Xí nghiệp chúng tôi cung cấp cho xã Nhơn Hưng có 35,4ha là ruộng dự phòng do UBND xã quản lý. Số TLP trên diện tích này là gần 155 triệu đồng và họ kiên quyết không chịu trả. Chúng tôi đã "cầu cứu" đến nhiều cấp nhờ can thiệp giúp chúng tôi thu khoản nợ TLP của xã Nhơn Hưng, dù đã có rất nhiều đoàn công tác từ cấp tỉnh đến cấp huyện về cùng với Công ty KTCTTL tỉnh trực tiếp làm việc với UBND xã này và dù UBND xã Nhơn Hưng đã xác định công nợ với xí nghiệp nhưng chuyện trả nợ thì họ lờ tịt! Số TLP trên diện tích dự phòng này coi như ô hô mất rồi".

Những năm trước đây, để dễ tính toán, HTXNN Nhơn Hưng "hứng" luôn việc hợp đồng cung cấp nước tưới cho 35,4ha ruộng dự phòng của UBND xã. UBND xã sẽ chịu trách nhiệm chuyển khoản thủy lợi phí thu được từ những hộ trúng thầu diện tích ruộng dự phòng này cho HTXNN Nhơn Hưng. Thế nhưng từ ngày HTXNN Nhơn Hưng "dại dột" làm cái việc ôm rơm rậm bụng ấy (1993) đến nay (chính xác là đến tháng 5-2004) UBND xã Nhơn Hưng chưa hề chuyển xu nào để HTXNN Nhơn Hưng trả tiền TLP cho Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi 3! Một lần... hai lần không được cuối cùng HTXNN Nhơn Hưng phải thông báo sự việc cho Công ty Khai thác công trình thủy lợi Bình Định để khỏi mang tiếng.

* Xã sẽ phá sản nếu trả nợ TLP (!?)

Có một sự lạ là dù không chịu trả xu TLP nào nhưng UBND xã Nhơn Hưng vẫn kê tên tính tiền TLP những hộ dân trúng thầu trên diện tích 35,4ha ruộng dự phòng mà UBND xã đã đem ra đấu. Trước tiên cần phải nói ngay là những hộ dân trúng thầu ruộng dự phòng không bao giờ dám chây ỳ việc nộp TLP cho xã. Việc cho nông dân trong xã đấu thầu những diện tích ruộng dự phòng được UBND xã Nhơn Hưng thực hiện theo phương thức cho đấu thầu từ 3 đến 5 năm. Sau khi trúng thầu, hộ nông dân phải nộp ngay một nửa giá trị nghĩa vụ phải thực hiện cho xã trong đó có cả tiền thủy lợi phí và khoản tiền thu kênh mương nội đồng (các khoản nhỏ lẻ này phải nộp nguyên con một lần). Khi sản xuất được 1/2 thời gian được thầu, những hộ nông dân trúng thầu phải tiếp tục nộp nốt phần còn lại mới được sản xuất trên diện tích trúng thầu. Hộ nào không nộp tiền, UBND xã sẽ ra lệnh thu hồi ruộng ngay tắp lự. Ruộng dự phòng thường là ruộng tốt, nên người trúng thầu thường không dám dây dưa, chẳng cần xã phải đòi nợ, có khi chưa đến hạn các hộ trúng thầu đã vác bạc đến nộp cho xã. Có nghĩa là, UBND xã Nhơn Hưng đã thu được, ít ra là hơn 50% số TLP còn nợ nhưng lại không chịu đem nộp. Vậy thì số tiền mà UBND xã Nhơn Hưng thu được đã chạy đi đâu?

Trả lời câu hỏi vì sao hơn 10 năm xã không chịu trả nợ thủy lợi phí, một cán bộ lãnh đạo ở xã Nhơn Hưng (đề nghị không nêu tên) tiết lộ - Làm gì còn xu nào nữa mà trả, khoản TLP ấy đã được chi "tuốt tuốt" vào các "công chuyện khác" nên giờ chẳng thể có nguồn kinh phí nào khác để thay vào. Tiền TLP mới thu được vào tay này đã phải chuyển ngay sang tay khác. Liên tục mười năm nay là thế, bây giờ mà trả nợ á, xã Nhơn Hưng "phá sản" liền... Ông Nguyễn Văn Thiên - Phó GĐ XNKTCTTL 3 cho biết: "UBND xã Nhơn Hưng đã xác nhận nợ với chúng tôi nhưng chắc phải đến... tết Công Gô họ mới trả! Oái ăm là người trúng thầu vẫn nộp tiền, nước tưới vẫn cứ chảy ồ ồ vào số diện tích này mới điên ruột chứ! Cái xã này thật là nhất hạng!".

. Vũ Đình Thung