Thủ tướng Phan Văn Khải cùng các cựu học sinh miền Nam

Sau Hiệp định Geneve 1954, theo chủ trương của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, hàng ngàn thanh thiếu niên là con em cán bộ, bộ đội, gia đình có công với cách mạng ở miền Nam được tổ chức ra miền Bắc học tập, chuẩn bị lực lượng cán bộ cho ngày giải phóng Nam. Trong hơn 20 năm, từ 1954 đến 1975, đã có gần 30.000 con em của đồng bào từ Quảng Trị đến Cà Mau được học tập, rèn luyện, trưởng thành ở những ngôi trường HSMN trên đất Bắc. Toàn miền Bắc đã có gần 30 trường HSMN các cấp đóng trên 10 tỉnh, thành phố. Trong đó, Hải Phòng là nơi có nhiều trường HSMN nhất, với 11 trường.

Đây là một mô hình giáo dục đào tạo khá đặc biệt, xuất phát từ hoàn cảnh đất nước lúc bấy giờ. Tuy nhiên, sự thành công của các trường HSMN trên đất Bắc là điều đã được khẳng định tuyệt đối. Không chỉ là việc chuẩn bị lực lượng cán bộ nòng cốt cho ngày giải phóng, tiếp quản hoàn toàn miền Nam, mà HSMN đã góp phần rất lớn vào công cuộc xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa tại thời điểm đó và sau này. Rất nhiều HSMN đã trở thành các nhà lãnh đạo, nhà khoa học, nhà giáo; nhiều người trở thành anh hùng lực lượng vũ trang, anh hùng lao động, chiến sĩ thi đua…

Phát biểu tại hội thảo, Thủ tướng Phan Văn Khải gợi ý rằng: Mô hình giáo dục HSMN trên đất Bắc rất đáng để nghiên cứu kỹ lưỡng. Bộ GD-ĐT có thể rút ra những bài học kinh nghiệm quý giá từ mô hình đào tạo, giáo dục này để áp dụng cho việc đào tạo học sinh dân tộc nội trú hiện nay. Đó là cần phải đào tạo đúng địa chỉ, đúng nhu cầu… Và điều quan trọng nhất là cần phải luôn biết khơi gợi ý chí, động cơ lành mạnh, lòng ham học của mọi học sinh, ở bất cứ hoàn cảnh nào... để nỗ lực học tập vì quê hương mình.

. SGGP