Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Quảng Ngãi vừa phát hiện một linga (biểu tượng sinh thực khí của người Chăm) bằng sa thạch, được xác định là lớn nhất từ trước đến nay ở Quảng Ngãi với chiều cao 35cm, đường kính 30cm, nặng gần 100kg.

Tiến sĩ khảo cổ Nguyễn Đăng Vũ cho biết linga này có phong cách Bình Định, được chế tác từ thế kỷ XII, có một bề bị khuyết lõm khá sâu cho thấy đã có rất nhiều tín đồ đã đặt tay vào linh vật này để cầu phúc.

Chiếc linga trên được một nông dân ở làng Vạn Tượng, xã Nghĩa Dũng, thị xã Quảng Ngãi, tìm thấy và cất giữ. Tuy chưa tìm thấy yoni (một biểu tượng sinh thực khí khác thường đi kèm với linga), ngành văn hóa thông tin tỉnh Quảng Ngãi đang tiến hành nghiên cứu quần thể tháp nơi thờ linga này, dù khu vực đó chỉ còn phế tích.

Theo tiến sĩ khảo cổ Đoàn Ngọc Khôi, khu quần thể tháp thờ linga nói trên có liên quan đến quần thể tháp lớn của người Chăm tại Quảng Ngãi. Quần thể tháp này nằm cách tháp Chánh Lộ khoảng 4km về phía Đông, cách quần thể kiến trúc thành Bàn Cờ, xã Nghĩa Phú, huyện Tư Nghĩa, khoảng 2km về phía Tây và cách thành cổ Châu Sa, xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tịnh, khoảng 3km về phía Nam. 

Ông Khôi nhận xét việc phát hiện linga trên đã bổ sung thêm chứng cứ cho thấy Quảng Ngãi là vùng đất quan trọng của Vương quốc Chămpa trong lịch sử, chứa đựng nhiều di sản văn hóa Chăm. Ngoài hai thành cổ Chăm là Châu Sa và Bàn Cờ, trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có khoảng 40 phế tích đền tháp Chăm nằm rải rác.

Năm 1924, các nhà khảo cổ người Pháp lần đầu tiên tìm thấy một linga và yoni trong một cuộc khai quật ở tháp Chánh Lộ. Những hiện vật này hiện được trưng bày ở Bảo tàng Chăm Đà Nẵng.

. TTXVN