Ngày 1-6, Sứ quán Việt Nam tại Washington đã chuyển tới Bộ Thương mại Mỹ thư của Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển gửi Bộ trưởng Thương mại Mỹ Donald Evans, bình luận về việc áp dụng mức thuế riêng rẽ trong vụ kiện bán phá giá liên quan đến các nền kinh tế không phải thị trường.

Bức thư viết: Gần đây Bộ Thương mại Mỹ có ý định thay đổi phương pháp tính "mức thuế riêng rẽ" đối với các bị đơn trong các vụ điều tra chống phá giá ở các nước có nền kinh tế phi thị trường. Sự thay đổi này có thể dẫn tới trừng phạt một cách không công bằng các nhà sản xuất ở những nước có nền kinh tế phi thị trường, trong đó có Việt Nam.

Từ 1991, Bộ Thương mại Mỹ đã áp dụng biên độ phá giá cao nhất, gọi là "mức thuế chung toàn quốc", cho các doanh nghiệp thuộc các nền kinh tế phi thị trường. Tuy nhiên Bộ Thương mại Mỹ cũng đồng thời cho phép các công ty được chứng minh tính độc lập của mình đối với chính phủ để có thể được hưởng mức thuế công bằng hơn, áp dụng đối với cá nhân từng doanh nghiệp. Việc Bộ Thương mại Mỹ có kế hoạch thay đổi cách tính này có thể gây phương hại nghiêm trọng tới khả năng được nhận mức thuế công bằng hơn của các doanh nghiệp độc lập.

Việc thay đổi cách tính này không những không đạt được mục tiêu tiết kiệm nguồn nhân lực và vật lực trong quá trình điều tra, mà còn gây ra những thiệt hại to lớn, không đáng có, cho phần lớn các doanh nghiệp độc lập của Việt Nam.

Bộ trưởng Trương Đình Tuyển cũng đề nghị Bộ Thương mại Mỹ trước mắt không áp dụng việc thay đổi này đối với 33 công ty kinh doanh tôm tư nhân độc lập của Việt Nam trong cuộc điều tra chống phá giá tôm đang được thực hiện.

Theo Bộ trưởng, những công ty này đã hợp tác tin cậy, thiện chí với Bộ Thương mại Mỹ trong quá trình điều tra vừa qua. Mặc dù nguồn lực kinh tế còn hạn hẹp, các công ty Việt Nam đã huy động tất cả khả năng có thể để cung cấp những thông tin mà Bộ Thương mại Mỹ yêu cầu, với hy vọng được hưởng mức thuế riêng rẽ, công bằng hơn. Sẽ là bất công nếu Bộ Thương mại Mỹ áp dụng cách tính mới, từ chối áp dụng mức thuế riêng rẽ dành cho các công ty này.

Trong thư, Bộ trưởng Trương Đình Tuyển nhấn mạnh quan hệ thương mại Việt-Mỹ đang có những bước tiến vượt bậc và kim ngạch thương mại giữa hai nước đang tăng lên rất nhanh. Việt Nam đã thực hiện nhiều cải cách kinh tế quan trọng và sâu rộng. Bộ Thương mại Mỹ cũng đã thừa nhận rằng Chính phủ Việt Nam không còn áp dụng chính sách kiểm soát về mặt pháp lý đối với các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước. Rất tiếc là trong môi trường kinh doanh tích cực và tiến bộ như vậy, Bộ Thương mại Mỹ vẫn có ý định đối xử không công bằng đối với các doanh nghiệp độc lập của Việt Nam trong vụ điều tra chống "bán phá giá tôm".

Những nỗ lực cải cách kinh tế của Việt Nam đã làm cho số lượng doanh nghiệp độc lập tăng nhanh. Nếu đây là nguyên nhân để Bộ Thương mại Mỹ muốn áp dụng cách tính mới, thì Bộ Thương mại Mỹ đã đánh đi một tín hiệu sai, làm cho các doanh nghiệp Việt Nam hiểu rằng chính sách tự do hóa kinh tế đang bị phản tác dụng.

Bộ Thương mại Việt Nam đề nghị Bộ Thương mại Mỹ gác lại ý định thay đổi phương pháp tính "mức thuế riêng rẽ" và quay trở lại với cách tiếp cận cơ bản và công bằng hơn đã từng được áp dụng trong các vụ điều tra trước năm 1991 ở các nền kinh tế phi thị trường.

. TTXVN