Các báo cáo mới nhất về sự phát triển dân số của LHQ gần đây cho thấy người dân ở các nước đang phát triển có xu hướng cưới muộn và có ít con hơn. Điều này cũng có nghĩa là nỗi lo sợ về sự bùng nổ dân số ở các nước nghèo sẽ dần vơi đi và dân số thế giới sẽ có nhiều khả năng giảm xuống.

Trong báo cáo năm 2003, lần đầu tiên, mức sinh sản ở các nước thuộc thế giới thứ ba giảm xuống dưới 3 trẻ em/phụ nữ. Hiện đã có sự sụt giảm đáng kể tại 20 nước đang phát triển với tỉ lệ sinh sản chỉ còn 2,1 trẻ em/phụ nữ. Theo các chuyên gia, tỉ lệ này là hợp lý để duy trì tỉ lệ dân số thế giới.

Xu hướng giảm sinh ở các nước đang phát triển bắt đầu xuất hiện từ cách đây 3 năm, chủ yếu ở các nước châu Á, châu Phi và châu Mỹ La tinh.

Theo Ủy ban dân số LHQ, chính cách sống và các chính sách của chính phủ là các yếu tố chính ảnh hưởng đến xu hướng tăng, giảm dân số của các nước đang và đã phát triển. Gần ¼ phụ nữ ở độ tuổi 25 đến 29 đều độc thân vào những năm 1990, so với 15% vào những năm 1970. Với nam, 44% hiện nay so với 32% trước đây.

Việc kế hoạch hóa gia đình và các biện pháp phòng ngừa cũng đang trở nên phổ biến. Năm 2001, 92% chính phủ các nước ủng hộ việc kế hoạch hóa gia đình và các biện pháp phòng ngừa. Tỉ lệ phụ nữ áp dụng các biện pháp tránh thai tăng từ 38% những năm 1970 lên 52% trong hai thập kỷ sau. Ở các nước đang phát triển, tỉ lệ này tăng từ 27% đến 40%.

Trước tình hình dân số giảm hiện nay, nhiều quốc gia đã có chính sách khuyến khích việc sinh đẻ. Năm ngoái, Singapore đã tăng thêm thời gian nghỉ sinh từ 8 lên 12 tháng. Còn Nhật lo ngại tình trạng dân số già đang đe dọa đến kế hoạch tiền lương hưu của quốc gia này khi người già sống lâu hơn nhưng lại có ít người trẻ tuổi tham gia vào lực lượng lao động trong nước.

Ở quốc gia đông dân nhất thế giới, Trung Quốc, tỉ lệ sinh gần đây cũng đang có chiều hướng giảm.

. Ngọc Tú (theo AP, Reuters)