Là một nhà thơ, Xuân Diệu ghi lại ký ức của mình theo kiểu viết "lịch sử trái tim", và bức tranh Gò Bồi của những năm đầu thế kỷ hiện về với khung cảnh, những con người, những số phận trong cái nhìn thấm đẫm tình cảm của ông.

Thôn Hưng Lương có tục danh là xóm Bấc và thôn Xương Lý tục gọi xóm Nồm, hai thôn hợp thành xã bán đảo Nhơn Lý thuộc thành phố Quy Nhơn. Nhơn Lý ở cách Quy Nhơn 2 giờ thuyền máy nếu thích đi đường biển từ bến Hàm Tử bên đầm Thị Nại. Hồi trước thì chỉ có một con đường ấy. Nay thêm đường bộ vòng qua Tuy Phước xuống Gò Bồi, Cát Tiến đến đầu xã Nhơn Hội thì rẽ qua Nhơn Lý.

Cùng với việc mở rộng cương giới về phía Nam của nhà nước Đại Việt, những cư dân Việt cũng dần dần di chuyển về phía Nam lập nghiệp. Vùng đất Hoài Đức, huyện Hoài Nhơn ngày nay được hình thành và phát triển từ những cuộc di dân như thế.

Hòn Chè là một quả núi nhỏ trong dãy núi đồi thuộc xã Cát Sơn, huyện Phù Cát. Quanh Hòn Chè có các làng Hội Sơn, Thạch Bàn và nhiều xóm Sơn Khê, Sơn Hậu, Sơn Tượng, Sơn Mã, Sơn Lân…những địa danh gắn với thời kỳ lịch sử đầy sôi động: khởi nghĩa Tây Sơn.

Văn hóa suy cho cùng là chất lượng nhân văn trong ứng xử của con người. Cuộc sống luôn đặt ra cho chúng ta vô vàn tình huống giao tiếp. Với mỗi tình huống, người có hiểu biết sẽ hình dung ra được những phương án giải quyết, trong đó bao giờ cũng có một phương án tối ưu.

Lễ hội Nước Mặn là một trong những lễ hội cổ truyền có quy mô lớn và ra đời sớm nhất ở Bình Định cách đây gần bốn thế kỷ. Kể từ khi cảng thị Nước Mặn bước vào thời phồn vinh, người Hoa từ Quảng Đông, Phúc Kiến dong thuyền sang xin chúa Nguyễn nhập cư mở phố buôn bán cùng người Việt, lập chùa Ông (Quan Thánh đế miếu) và chùa Bà (Thiên Hậu miếu) ở thôn An Hòa xã Phước Quang, huyện Tuy Phước, để thờ cúng.