Nghe nói thịt thưng có từ thời Tây Sơn hành quân Bắc tiến đại phá quân Thanh. Trên đường trẩy binh thần tốc, vượt qua bao dặm đường thiên lý hiểm trở, gian nguy, quân lính chỉ mang theo bên mình toàn lương khô gồm bánh tết, thịt thưng, bánh tráng và túi nước mắm. Đói thì mở gói lương khô, chẳng cần nấu nướng làm chi cho phiền phức. Bánh tráng, bánh tết, thịt bò thưng đã góp phần làm nên chiến thắng Đống Đa lừng lẫy vào mùa xuân năm Kỷ Dậu 1789.
Món ăn của quân đội Tây Sơn cách nay hơn 200 năm, ngày nay đã trở thành món ăn truyền thống của nhân dân Tây Sơn - Bình Định trong mỗi dịp lễ hội, Tết đến xuân về.
Những ngày trước Tết, người ta mua thịt bò tươi đem về nhà, để nguyên từng miếng lớn, lấy mũi dao nhọn xăm đầu vào miếng thịt rồi tẩm gia vị. Gia vị ở đây gồm nước mắm ngon, đường ớt, sả, tiêu, nghệ, đoạn bỏ thịt vào chảo dầu đã khử sẵn. Nhớ cho dầu phụng vào chảo khá nhiều, miễn là làm sao miếng thịt bỏ vào cảm thấy xăm xắp. Chảo hay xoong thịt bắc lên lò đun bằng than để lửa liu riu cho thịt chín đều và để cho gia vị ngấm vào thịt mới ngon.
Khi dầu đã sôi, đậy kín xoong lại, cứ để như thế chừng vài ba tiếng đồng hồ. Sau đó, vớt ra để nguội, không quên rắc lên mặt thịt lớp mỡ hạt để tăng thêm vị béo.
Thịt đem hong gió cho thật khô ráo, sau đó xâu lại từng xâu treo lên trần nhà hay gác bếp để ăn dần. Chỉ khi nào dùng mới đem xuống thái mỏng. Thái thịt thưng cũng phải khéo tay, miếng thịt vừa mỏng như tờ giấy vừa nguyên vẹn dễ coi.
Trong mấy ngày Tết, nhà nào cũng sắm vài ba ràng bánh tráng gạo pha mì hạt và chảo thịt bò thưng để ăn lai rai. Bánh tráng (bánh đa) thấm nước trải ra mâm. Đặt thịt và rau thơm các loại lên trên, cuốn lại thành từng cuốn no tròn. Cầm cuốn bánh tráng chấm vào đĩa ớt tương, cắn từng miếng chậm rãi rồi khề khà ly rượu Bàu Đá nổi tiếng sản xuất tại địa phương thì còn gì khoái khẩu bằng!
Ngày Tết, những người Bình Định xa quê luôn luôn nhớ đến bánh tráng gạo mì và thịt bò thưng truyền thống:
Tết về nhớ đến quê nhà
Thịt thưng bánh tráng mặn mà khó quên!
. ST
|