Chùa Ông Núi trên ngọn núi Bà (ảnh: Đào Tiến Đạt)

Núi Linh Phong là nơi nghĩa quân Tây Sơn từng hoạt động. Ở đây có nhiều dấu tích như Phủ Ao, Viễn Vọng đài… Phủ Ao là mảnh đất Nguyễn Huệ chọn lập phủ, đào ao nuôi dưỡng, rèn luyện nghĩa quân. Viễn Vọng đài là hòn đá lớn có dáng người phụ nữ ngóng chồng gần nơi đỉnh núi, nhân dân quen gọi hòn Vọng Phu. Đứng nơi đây rất thuận tiện cho việc quan sát từ xa tới gần, nhất là theo dõi biển từ ngoài khơi, nên nghĩa quân chọn nơi này lập đài quan sát. Vùng núi này còn có bãi luyện voi, do quản tượng Nguyễn Đức Mẫn theo lệnh chủ tướng, chọn 300 thớt voi đem từ Tây Nguyên về luyện tập, lập thành đội tượng binh tinh nhuệ.

Chính nơi đây, cụ Đào Tấn mấy lần làm quan đến chức Thượng thư dưới triều Minh Mạng và Tự Đức, đã từ quan về chùa Linh Phong ở ẩn, lấy tên hiệu là Mai Tăng. Cụ dựng túp lều nhỏ, gọi là Hương Thảo thất để tịnh tâm ngồi soạn tuồng, làm thơ từ, viết truyện.

Trong kháng chiến chống Mỹ, núi Linh Phong là căn cứ lãnh đạo cách mạng của Tỉnh ủy Bình Định, nơi hoạt động mạnh của các lực lượng vũ trang ta. Núi Linh Phong vẫn đứng sừng sững trước hàng trăm trận càn ác liệt của địch. Chúng đã đổ xuống đây hàng ngàn tấn bom đạn nhưng Linh Phong vẫn là căn cứ địa, là cơ sở tiền phương lãnh đạo kháng chiến của nhân dân Bình Định. Đất Linh Phong từng chôn vùi đủ các sắc lính của giặc. Những xác xe, xác pháo, xác máy bay của địch còn nằm rải rác quanh chân núi.

Linh Phong với đỉnh Hòn Bà thanh tú và chùa Linh Phong mới được trùng tu khang trang, đón du khách khắp nơi về ngắm cảnh. Mái chùa son ẩn hiện dưới vòm lá biếc, con suối luồn trong khe đá ngày đêm róc rách, những thế đá tạo hình thú tự nhiên đây đó… là những điều cuốn hút khách tham quan.                           

. Nguyễn Văn Chương