Những ngày gần đây, người dân sống ở thôn Phú Sơn, xã Nhơn Hòa (An Nhơn) lại phải làm việc và sinh hoạt trong một môi trường không khí bị ô nhiễm nặng bởi bụi đá, tiếng ồn. Nạn ô nhiễm môi trường nơi đây không phải là mới xảy ra mà đã có từ nhiều năm trước đây…

Ô nhiễm môi trường: S.O.S

Chúng tôi đến Phú Sơn, xã Nhơn Hòa (An Nhơn) vào những ngày cuối tháng 3, cùng với cái nắng gay gắt mùa hè, những tiếng nổ mìn rung chuyển cộng với bụi đá mịt mù toả ra từ chân núi Phú Sơn càng làm cho không khí nơi đây trở nên ngột ngạt hơn. Quả thực, có đến nơi này vào những ngày mùa hè mới hiểu hết những nỗi khổ mà người dân địa phương phải gánh chịu. Chạy dọc theo quốc lộ 19, những ngôi nhà phải đóng kín cửa, những vườn cây ăn quả bị lớp bụi đá phủ trắng xóa không thể phát triển là những hình ảnh mà chúng tôi quan sát được khi đặt chân đến đây.

Anh Lê Đình Phú, cán bộ Hạt kiểm lâm An Nhơn cho chúng tôi biết: “Nạn ô nhiễm môi trường ở Phú Sơn đang trong tình trạng “báo động đỏ”. Hàng ngày người dân địa phương phải sống chung cùng với bụi đá, thuốc nổ và tiếng ồn”. Anh Phú cho biết thêm, hiện nay ở chân núi Phú Sơn có 3 đơn vị khai thác đá thuộc Công ty Quản lý và Sửa chữa đường bộ Bình Định, Công ty TNHH 28/7 Bình Định và Công ty Quản lý Giao thông Thủy bộ Bình Định. Anh Dương Hồng Thanh, cũng công tác tại Hạt kiểm lâm An Nhơn cho chúng tôi biết thêm: “Có ngày các đơn vị cho máy xay xát đá, máy trộn nhựa hoạt động từ sáng sớm đến chiều tối. Cả thôn phải chìm trong bụi và khói. Nhiều người làm việc tại hạt kiểm lâm phải đóng hết các cửa lại, đeo khẩu trang nhưng vẫn không thể làm việc được vì ngột ngạt khói bụi!”. Nói xong, anh Thanh quẹt tay lên bàn làm việc chỉ cho chúng tôi thấy một lớp bụi đá dày đặc để chứng minh.

Không chỉ vậy, bụi đá còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp cho người dân địa phương. Anh Võ Văn Bền, Chủ nhiệm HTX NN Nhơn Hòa 1 cho biết: Trước đây các vườn cây ăn quả ở Phú Sơn luôn đầy ắp quả, nhưng từ khi có các mỏ đá hoạt động các vườn cây nơi đây đã bị “điếc” không thể ra hoa kết quả. Mùa xoài, mít năm nay các chủ vườn ở Phú Sơn phải ngậm ngùi nhìn vườn cây của mình trơ trọi quả mà chẳng biết nói sao. “Ngay cả cây lúa ở vùng này cũng bị giảm năng suất, trước đây năng suất bình quân luôn đạt từ 60 – 62 tạ/ha thì nay giảm xuống chỉ còn 50-52 tạ/ha”. Chủ nhiệm Bền than thở.

Ngoài ra, việc nổ mìn phá đá quá cường suất cũng đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài sản của người dân. Nhiều ngôi nhà vừa được xây dựng xong đã có dấu hiệu xuống cấp. Ông Phan Văn Cẩn, Bí thư chi bộ thôn Phú Sơn cho chúng tôi biết, hàng ngày ông phải sống trong cảnh lo lắng vì sợ rằng ngôi nhà cấp 4 của mình không “đương đầu” nổi với những tiếng nổ mìn lớn gây ra. Ông kể: “Nhiều lúc ngồi trong nhà uống trà nghe tiếng còi hụ báo hiệu sắp có nổ mìn, liền bỏ chạy ra khỏi nhà vì sợ nhà sập”.

Bao giờ thôi bụi đá?

Thực ra, tình trạng ô nhiễm môi trường ở Phú Sơn không phải mới diễn ra trong thời gian gần đây mà đã là vấn đề bức xúc từ nhiều năm trước. Năm 2001, các ngành chức năng của tỉnh đã tiến hành kiểm tra và có kết luận các đơn vị khai thác đá nơi đây vi phạm các điều kiện về bảo đảm vệ sinh môi trường. Qua đó, đã tiến hành  xử phạt hành chính và buộc các đơn vị khai thác đá phải bảo đảm đầy đủ các điều kiện sản xuất để tránh gây ô nhiễm môi trường cho người dân sống trong vùng. Tuy nhiên, theo người dân địa phương, thì những điều kiện đảm bảo môi trường mà cơ quan chức năng đưa ra chỉ được các đơn vị này thực hiện trong giai đoạn đầu, sau đó mọi việc lại đâu vào đó. Ông Lê Quang Thinh, Phó chủ tịch UBND xã Nhơn Hòa đã xác nhận với chúng tôi điều đó là có thật, nhưng về chức năng của chính quyền địa phương không thể “bắt” các đơn vị này thực hiện đúng những yêu cầu về bảo đảm vệ sinh môi trường. Nhiều lần trong các dịp tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh, vấn đề ô nhiễm môi trường cũng đã được người dân Phú Sơn đưa ra chất vấn, thế nhưng không hiểu sao mọi việc vẫn cứ im lặng (?!).

Thực trạng ô nhiễm môi trường do khai thác đá gây ra ở Phú Sơn hiện nay là đáng báo động, người dân sinh sống nơi đây đang rất lo lắng vì phải sống và làm việc trong môi trường đầy bụi, khói và tiếng ồn. Bao giờ người dân Phú Sơn được sống trong môi trường trong lành? Câu trả lời xin nhường cho các cấp, các ngành chức năng.

. Nguyễn Hân