Loãng xương luôn là mối lo thường trực của người già, nhất là phụ nữ. Nguyên nhân chủ yếu là do giảm dung nạp canxi (Ca), chất cấu thành xương. Thiếu thì bổ sung (từ thức ăn giàu can xi, nhất là sữa hay từ các dược phẩm bổ sung), điều này đúng nhưng chưa đủ vì còn phải tính đến các yếu tố hỗ trợ hay gây trở ngại cho việc dung nạp và đào thải chất này.

Tỷ lệ P/Ca (phospho/canxi) là điều đáng được quan tâm đầu tiên, việc dung nạp quá nhiều P trong khẩu phần ăn sẽ làm giảm sự hấp thu Ca, thậm chí rút Ca ra từ xương. Bữa ăn nhiều đạm (thịt…) cũng góp phần phá bĩnh việc hấp thu Ca bằng cách thải chúng qua nước tiểu, có khi vào bao nhiêu ra bấy nhiêu. Tương tự Na (Natri) cũng có tính năng bất lợi kể trên. Do vậy, nếu có nhu cầu gia cố xương từ Ca nên chú ý đến 3 chất này (hạn chế có mức độ hay tăng cung cấp Ca để bù trừ). Rượu, cà phê, trà, nước có gaz, thuốc lá cũng là khắc tinh của canxi vì tránh mất khả năng hấp thu của chúng (một số loại nước ngọt có gaz có khá nhiều P trong hàm lượng).

Sữa luôn là lựa chọn tốt nhất và dồi dào nhất để bổ sung Ca, tuy nhiên với một số người, việc dùng sữa lại trở thành gánh nặng vì thiếu men Lactase trong ruột nên không thể dung nạp đường Lactose có nhiều trong sữa gây những triệu chứng khó chịu: sôi đầy bụng, tiêu chảy… Sự thiệt thòi này ở những người cần bổ sung Ca có thể khắc phục dễ dàng bằng cách chọn những loại sữa đặc biệt đã được loại trừ đường Lactose hay tìm mua viên Lactase để uống (sữa lẫn thuốc loại này đều có bán trên thị trường). Ca là nguyên liệu nhưng bổ trợ sự cứng chắc của xương cần có mặt Magnesium (cấu tạo gian bào xương) nên cũng đừng quên bổ sung chúng đi kèm (nếu sử dụng viên bổ khuyết Ca nên chọn loại có Magnesium kèm theo).

Trong thiên nhiên, các loại đậu dùng nguyên hạt, ngũ cốc và rau xanh có nhiều các chất cần thiết này. Sau cùng đừng quên vitamin D, kẻ luôn như hình với bóng trong việc hấp thu canxi, thiếu chúng việc đưa Ca vào cơ thể có thể trở thành công cốc. Có thể lấy chúng từ viên vitamin D hay cho thêm vào sữa hoặc rẻ tiền hơn là lợi dụng ánh nắng (những người lười ra nắng rất cần bổ sung Ca, cho dù có hay không vấn đề về xương).

. BS. Đỗ Minh Tuấn