Nhà nghiên cứu xã hội học, giáo sư Tương Lai đã phải thốt lên: "Gia đình vẫn là một thuật ngữ được định nghĩa lỏng lẻo nhất…". Trong khi ấy giáo sư Hồ Ngọc Đại cho rằng: "Gia đình được hình thành từ ba thành phần là Bố, Mẹ và Con…". Ông gọi đó là "Tam giác gia đình".

Gia đình hiện đại cũng "quay tít"

Rene Koning-nhà nghiên cứu xã hội học Đức nói một cách gọn gàng: "Gia đình hiện đại là ở chỗ nó là một nhóm thâm tình (groupe intime). Đặc điểm của nó chính là cái nhóm đầu tiên mà cá nhân gặp trong suốt đời mình".

Chúng ta đã biết kiểu gia đình truyền thống hay còn gọi là "Gia đình mở rộng" bao gồm: "tam tứ đại đồng đường" (ông, bà, con, cháu) đang mất đi nhanh chóng. Thay thế vào đó là kiểu gia đình hạt nhân tức chỉ bao gồm bố, mẹ và con sống chung.

Gia đình hạt nhân bộc lộ nhiều cái hay và cũng có nhiều cái chưa hay vì vậy có người đã nói đến kiểu "gia đình hiện đại" (Modern – Family). Gia đình hiện đại cũng đang bộc lộ các xu hướng khác nhau. Và cũng "quay tít" như nhịp sống của con người trong xã hội công nghiệp vậy. Họ lập một gia đình hiện đại trên cơ sở yêu nhau tự nguyện, chung sức tạo lập một nền tảng kinh tế đủ để có thể sinh con và nuôi con. Cái mô hình nhỏ bé ấy là nơi trú ngụ yên ổn, ấm áp nhất cho mỗi thành viên gia đình.

Gọn quá, tuyệt quá phải không? Ấy vậy mà không chỉ thuần có sự nên thơ đâu nhé.

Hôn nhân ngày càng trì hoãn

Cái yêu cầu khắc nghiệt của thời đại ngày nay là anh phải tự trang bị cho mình một vốn tri thức, kỹ thuật nào đó để anh có "chỗ đứng dưới mặt trời". Vào đại học đã cực kỳ gian khổ nhưng cái bằng cử nhân bây giờ chưa nói lên điều gì ghê ghớm. Thất nghiệp dài dài. Thế là lại băm bổ vào cái thạc sĩ, rồi chứng chỉ học ở nước này nước nọ. Thời gian ầm ầm trôi qua. Hôn nhân bị trì hoãn, người thiếu nữ xinh tươi cắm cúi đi theo con đường học vấn như thế, ngoảnh lại và giật mình. Thế là đã sắp bước sang tuổi băm (30 tuổi). Thiết chế sinh học của phụ nữ nói rằng cần lấy chồng ở độ tuổi còn đầu 2 (20 trở đi) thì mới khỏi mang tiếng về già.

Con gái kén chồng

Vậy là lấy chồng. Trong cái đám đối tượng kia ai là kẻ làm chồng ta? Bàn tính. Xong! "Tên đó" chí ít cũng có học vị ngang ta (hoặc hơn ta thì lý tưởng), có nhà ở riêng và không vướng víu "mẹ già, em dại" thì càng tuyệt. Bạn bảo đó là sự tính toán lạnh lùng ư? Có thể. Những không tính sao được? Yêu nhau đi chơi bằng xe đạp ư? Túp lều tranh ư? Lấy nhau về làm dâu bà mẹ chồng khắt khe, khó tính ư? Quê thì xa tít mù khơi….? Ôi chao lắm nỗi.

Thanh niên chọn vợ

Cánh thanh niên chọn vợ. Một nghìn anh đều thích vợ đẹp. Học vấn kem kém một chút. Ừ! Có thể cho qua. Nhưng để bù lại cho có một cân bằng tốt: đó là nhan sắc. Bên nữ tính toán thế nào thì bên nam cũng biết tính toán như vậy. Nhưng là nam giới anh ta có quyền đủng đỉnh. Chả sợ đầu 3 thậm chí đầu 4 (40 tuổi) anh ta vẫn xem thường.

Tình yêu còn thuần khiết không?

Ý nghĩa về thiết lập hôn nhân, gia đình dẫu sao cũng gây sức ép lên người nữ mạnh hơn. Họ biết rằng: bước vào hôn nhân là chấm dứt tuổi hoa mộng… cho nên còn tung tẩy được thì cứ tung tẩy. Cái ý nghĩ này cũng gặp đúng tư tưởng chàng thanh niên. Cho nên trai thanh gái lịch bây giờ chơi bời bạo lắm. Tình dục trước hôn nhân bạo lắm.

Như vậy sự thuần khiết của tình yêu đã mất đi chăng? Tôi cứ xin mạnh dạn mà rằng: "Hương đồng gió nội có bay đi ít nhiều". Và cũng phải nói rằng cách đánh giá về chữ trinh đã khác rồi. Không thần thánh treo giá ngàn vàng nữa đâu.

Chồng ư – anh là ai?

Người chồng trong cái gia đình hiện đại bây giờ mất vai trò độc tôn, gia trưởng. Ngày xưa đàn ông chọn vợ. Bây giờ người nữ người ta được "chọn chồng". Người ta có lương tháng, nhiều khi thu nhập còn cao hơn chàng. Có phải phụ thuộc cái dạ dày vào bên chồng đâu nào? Vậy, anh định lấy quyền gia trưởng à? Đó là cái "quyền ảo" mà đã ảo thì quên đi nhé.

Người có học vấn, có chuyên môn kỹ thuật tốt được xã hội trọng vọng. Vị thế nữ, được nâng cao dần trong xã hội. Họ có cơ may thành đạt đấy. Bà nọ, bà kia chả mấy chốc. Chàng đừng có hậm hực, đá thúng đụng nia. Không biết điều là bị "phong tỏa" liền.

Ông phở – bà nem

Chàng bỗng nuối tiếc thời vàng son vang bóng. Cái thời một phép, một phép, chồng là tất cả… có lẽ xa rồi.

Bắt đầu từ những nguyên nhân trên, ông đi tìm "phở" để giải tỏa ẩn ức. Vợ cũng đi "ăn nem". Tôi thành thực xin lỗi các cặp uyên ương đáng kính, vì cái hiện tượng tôi nêu trên chưa phải và mong rằng sẽ không bao giờ phải là hiện tượng phổ biến.

Cái mong manh trong quan hệ vợ chồng trong gia đình hiện đại là như vậy. Cái đó xấu hay tốt, tôi chưa dám nói: chỉ xin nói đó là thực tế phải đối mặt.

Nghịch lý bây giờ

Khoảng mấy năm trước ta hay bắt gặp cú điện thoại thế này:

- Em à. Em và con ăn cơm trước đi nhé. Anh bận tiếp khách chắc không về kịp đâu.

Đến bây giờ ta lại bắt gặp:

- Anh và con cứ ăn cơm đi. Em phải đi tiếp một đối tác Đài Loan ở khách sạn X. 9h10 em mới xong việc cơ!

Thế là cái gì nhỉ? Cái hiện thực cuộc sống chứ còn gì nữa. Mỗi cú điện thoại "nói" một trạng thái rất khác nhau, một thực tế rất khác nhau. Cái dạng điện thoại ấy tạo ra cái xung ngấm ngầm, phát sinh vô vàn các ứng xử, các hiệu ứng tâm lý dễ làm rung chuyển "tổ ấm" lắm.

Không còn sự chia sẻ

Có một thực tế là cuộc sống với nhịp điệu hối hả hiện nay, dẫu là một gia đình hạt nhân (bố, mẹ, con) cũng ít có dịp gặp mặt nhau đông đủ. Cái tần số giao tiếp giữa các thành viên trong gia đình trong một ngày, cứ ít dần đi. Người nào cũng một thế giới riêng. Thêm nữa, đời sống khấm khá, ai cũng có phòng riêng. Thế là khép kín. Sự chia sẻ ít dần.

Con gái thì theo đuổi việc học hành. Mẹ theo đuổi công danh. Con trai học vừa vừa, chơi xả láng. Bố thì có Đào Hoa, Hồng Loan "chiếu mệnh" nên hay "tìm hoa, bẻ liễu".

Giữa vòng xoáy của đời sống công nghiệp hóa, con thuyền bé nhỏ, tổ ấm gia đình hiện tại đang phải chống chọi với bao đợt sóng lớn nguy hiểm. Mỗi con người trong gia đình hiện đại cần một điểm dừng. Dừng ở điểm nào thì các bạn biết rồi đó.

. Theo Cẩm Nang Mua Sắm