Sau một thời gian nỗ lực nhằm làm giảm mức sinh, các nhà quản lý dân số (DS) của Bình Định cũng như các địa phương khác trong cả nước đang đối mặt với nguy cơ DS tăng nhanh trở lại.

Khám bệnh cho trẻ tại phòng khám nhi BVĐK tỉnh

Năm 2003, Bình Định đạt chỉ tiêu kế hoạch mức giảm sinh là 0,8%o (có nghĩa là số con của mỗi cặp vợ chồng đã xuống dưới mức 3) với nhận thức về quy mô gia đình ít con được phần đông cán bộ và nhân dân, nhất là các cặp vợ chồng trẻ chấp nhận. Ngay lập tức, những người làm công tác DS nghĩ đến khả năng đạt mức sinh thay thế vào năm 2005.

Tuy nhiên, trên thực tế, ngay từ khi Pháp lệnh DS ra đời đã tạo ra tác động ngược trong nhận thức của người dân. Đơn cử như ở xã Nhơn Lý (Quy Nhơn). Anh Bạch Xuân Hoàng, cán bộ chuyên trách DS xã cho biết, những năm trước, với việc tăng cường các hoạt động truyền thông, số con của mỗi hộ gia đình đều có giảm đi một ít. Thế nhưng, sau khi có Pháp lệnh DS, chỉ trong vòng vài tháng cuối năm 2003 đến đầu năm 2004, mức tăng DS đã bằng 1/3 với mức sinh của vài năm trước. Gia đình chị Trương Thị Hồng Hoa có một con trai, giờ có dự định sinh thêm 2 đứa nữa do nghĩ "Nhà nước cho sinh thêm, miễn sao có đủ điều kiện nuôi con thì thôi". Rõ ràng một bộ phận dân cư vẫn chưa hiểu đầy đủ về Pháp lệnh DS. Thêm nữa, tư tưởng "trọng nam khinh nữ" dù không ồn ào như trước nhưng vẫn còn tồn tại trong xã hội hiện đại, đặc biệt là đối với những cặp vợ chồng sinh con một bề.

Ngày 13-7, trong cuộc họp sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và xác định nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Ủy ban DS-GĐ&TE tỉnh, nhiều ý kiến xung quanh vấn đề này cũng được đặt ra. Bà Nguyễn Thị Hồng Vân, Chủ nhiệm Ủy ban DS-GĐ&TE TP Quy Nhơn đã nêu một sự thật: không những người dân sinh con thứ 3 mà cả cán bộ cũng sinh con thứ 3. Hiện nay, đời sống kinh tế đã cao hơn rất nhiều, song mặt trái của nó là lại thêm nhiều người muốn sinh con thứ 3. Còn ông Nguyễn Văn Tùng, Chủ nhiệm Ủy ban DS-GĐ&TE huyện Phù Cát lại nêu lên một mâu thuẫn là tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai năm nào cũng cao, nhưng tỷ lệ sinh con thứ 3 không giảm mà còn có khả năng tăng lên, nhất là các xã vùng ven biển. 

Trong những năm qua, chúng ta đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc giảm sinh và nâng cao chất lượng DS. Song, những thành quả đạt được sẽ rất mong manh, nếu như chúng ta không có những biện pháp hữu hiệu, cụ thể để giảm sinh, tiếp tục ổn định DS ngay từ bây giờ, mà một trong số đó là việc tiếp cận đúng đắn Pháp lệnh DS.

. Hiền Lê

Pháp lệnh DS: Quy mô gia đình một hoặc hai con

Ngày 9-1-2003, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ký ban hành Pháp lệnh DS. Trong điều 10, chương II quy định quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc thực hiện KHHGĐ. Theo đó, mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có quyền quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng. Sau khi đánh giá tình hình kinh tế-xã hội cũng như mức độ gia tăng DS, ngày 16-9-2003, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 104/2003/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh DS. Và tại điều 17, chương II của Nghị định đã nhấn mạnh: Mỗi cặp vợ chồng và cá nhân thực hiện quy mô gia đình ít con, cụ thể là một hoặc hai con.