Đã 10 năm trôi qua kể từ ngày chị mất vì chứng bệnh ung thư vú, anh vẫn ở vậy nuôi dạy hai con khôn lớn. Bạn bè khuyên anh nên tái lập gia đình, nhưng anh viện đủ lý lẽ từ chối. Anh là giáo viên dạy nhạc ở trường trung học, chị cũng là một giáo viên. Tôi biết chị bởi chị là bệnh nhân mà tôi chuyển vào thành phố Hồ Chí Minh điều trị. Một người bạn của tôi kể rằng, 10 năm qua, cứ vào ngày cuối tuần, người ta thấy anh ấy và hai con đến thắp hương, làm sạch sẽ và chăm sóc những bụi hoa hồng luôn đỏ thắm xung quanh mộ chị. Công việc thầm lặng ấy đã gây cho tôi sự xúc động lớn. Tôi cố tìm hiểu tại sao có người đàn ông chung thủy với vợ đến như vậy? Và sau đó tôi đã hiểu lý do khi nghe lời kể của một người bạn.

Thuở ấy, anh là sinh viên quê Bình Định ra học ở trường Cao đẳng âm nhạc Huế. Gia đình không thuộc hạng khá giả, nhưng cha mẹ vẫn lo đủ tiền cho anh ăn học theo nguyện vọng tha thiết muốn trở thành một nhạc sĩ và giáo viên dạy nhạc của anh. Trước khi ra đi, anh từng đọc và nghe nhiều về xứ Huế mộng mơ, nơi có những thành quách, lăng mộ cổ kính rêu phong, có dòng Hương giang êm đềm sóng nước lăn tăn, trong vắt chảy quanh co theo những triền núi xa xa phủ màu xanh thẳm. Anh ấp ủ tình yêu về Huế qua những bài thơ, câu hát của bao lớp thi nhân, nhạc sĩ. Trong những năm tháng sống ở Huế, số phận đã mang chị đến với anh. Anh quen chị rất tình cờ trong một buổi giao lưu của trường Cao đẳng âm nhạc với trường nữ sinh trung học Đồng Khánh. Chị đích thực là người con gái Huế mang dòng họ quý tộc Tôn Nữ. Tà áo dài màu trắng, mái tóc đen huyền chấm ngang vai, thân hình mảnh mai, giọng nói nhè nhẹ ngọt ngào đặc trưng Huế đã làm anh say đắm ngay từ những ngày đầu gặp gỡ.

Không dễ gì làm cho chị yêu anh kể từ khi mới gặp, nhất là con gái sinh ra từ dòng dõi quý tộc, được hấp thụ nền giáo dục nghiêm khắc, nặng phong kiến như chị. Tuy gặp nhiều khó khăn, anh vẫn không hề từ bỏ tình yêu đối với chị. Sau gần hai năm, anh mới thật sự chiếm được tình yêu trọn vẹn nơi chị. Chị yêu anh bởi con người anh chân thật, đôi mắt đầy nghị lực, tính tình vui vẻ hồn nhiên của một người nghệ sĩ. Anh hát hay, đàn giỏi và rất được bạn bè chị quý mến, họ nhiệt tình vun xới vào. Thế nhưng chuyện tình của họ phải giấu gia đình, bởi cha mẹ chị rất coi trọng chuyện môn đăng hộ đối. Họ âm thầm hẹn hò nhau, khi thì đi chơi lăng mộ các nhà Vua, khi thì đi cắm trại ở đồi Thiên An, khi thì đi hái hoa sim ở núi Ngự Bình, khi thì đi tắm biển Thuận An. Tình yêu trong trắng ấy ngày càng lớn dần lên trong sự đồng tình ủng hộ của bạn bè hai bên. Họ đã có với nhau nhiều kỷ niệm. Tình yêu chứa đầy ắp kỷ niệm đẹp đã làm họ nhận ra, cuộc đời này họ không thể sống thiếu nhau.

Gần hai năm quen nhau, chị mới quyết định đưa anh ra mắt cha mẹ. Sau lần ra mắt ấy, cha mẹ chị quyết liệt phản đối mối tình của họ. Lý do họ đưa ra là không muốn con gái lấy chồng xa, sợ con gái sẽ khổ khi lấy chồng nghệ sĩ lãng mạn, nhưng lý do sâu xa là môn đăng hộ đối. Gia đình anh không phải dòng dõi quý tộc như cha mẹ chị mong đợi. Tình yêu gặp cơn bão táp như bức tường ngăn cách họ. Chị không một lời phản ứng cha mẹ, lặng lẽ sống trong sự chờ đợi, bởi một bên hiếu, một bên tình không bỏ bên nào được. Khó làm cha mẹ thay đổi ý muốn lúc bấy giờ, nhưng chị tin vào tình yêu của anh sẽ giúp chị vượt qua những tháng năm khó khăn với hy vọng ngày nào đó cha mẹ sẽ xiêu lòng. Chị vẫn lén cha mẹ hẹn hò với anh và tình yêu của họ ngày càng sâu đậm, mãnh liệt hơn.

Ngày anh ra trường trở về quê, là ngày chị thi đỗ vào trường Đại học Sư phạm Huế. Anh được phân công tác là giáo viên dạy nhạc ở trường Trung học Sư phạm của tỉnh. Chị vẫn miệt mài đèn sách với mơ ước trở thành cô giáo. Họ vẫn tiếp tục thư từ với những lời lẽ yêu thương, động viên nhau chịu đựng. Thư chị giấu vào ngăn tủ thành đống thế mà cha mẹ chị không hề hay biết. Thỉnh thoảng ra Huế, anh ghé nhà thăm cha mẹ chị, nhưng chỉ nhận những cuộc đón tiếp lạnh lùng. Có lần chị đánh bạo vào Quy Nhơn thăm anh và gia đình và được cha mẹ anh đón tiếp thân tình, nồng nhiệt bởi họ đã biết tình cảm của chị dành cho anh, họ rất yêu quý chị. Bốn năm sau chị tốt nghiệp ra trường và được phân về dạy ở một trường trung học tại Huế. Năm năm làm cô giáo, ai cũng ngạc nhiên khi thấy chị đi về một mình, không yêu ai, không chấp nhận lời cầu hôn của nhiều người có địa vị trong xã hội. Trong tim chị chỉ duy nhất hình bóng của anh. Chị không nguôi thương nhớ anh và hy vọng. Chị vẫn âm thầm đấu tranh với cha mẹ bằng sự yên lặng. Chỉ có cha mẹ chị hiểu rõ tại sao chị có hành động như vậy? Thương con gái tuổi đời ngày càng lớn, sợ con sẽ sống cô độc suốt đời, họ đành thua cuộc trước mối tình bền bỉ của con. Họ chấp nhận cho anh chị được kết hôn.

Ngày cử hành hôn lễ nhiều bạn bè cũ, mới đến chúc mừng hạnh phúc của họ với lòng ngưỡng mộ. Hôn lễ đơn giản bởi cô dâu và chú rể đều đã lớn tuổi. Kết thúc 11 năm chờ đợi nhau, chị chuyển công tác về sống tại thành phố biển Quy Nhơn với gia đình anh. Họ sống những ngày thật hạnh phúc bên nhau. Hai người đều là giáo viên nên họ sống rất mẫu mực. Cô dâu Huế hết mực chăm lo gia đình chồng, được mọi người yêu thương quý trọng. Rồi đứa con trai đầu lòng chào đời, nó được nuôi dưỡng và lớn lên trong tình yêu của họ. Trong nhà luôn vang tiếng cười vui, tiếng đàn của anh và tiếng hát của chị, tiếng bập bẹ của con trẻ. Khi đứa con thứ hai ra đời chị phát hiện mình có một khối u nhỏ ở vú. Do đang thời kỳ cho con bú nên chị không dám tiết lộ với ai. Một năm sau, cháu bé bỏ bú chị mới đi khám bác sĩ, khi đó khối u đã lớn và có hiện tượng di căn hạch. Đó là năm 1993, anh đưa chị đi thành phố Hồ Chí Minh điều trị. Không đủ tiền, anh đã bán dần tài sản trong nhà để cố chạy chữa cho chị. Bạn bè đồng nghiệp góp sức, góp của giúp anh chị. Họ thay nhau chăm sóc hai cháu nhỏ và nhà cửa để anh rảnh tay lo cho chị. Bác sĩ đã phẫu thuật khối u và điều trị tia xạ, nhưng khối di căn ngày càng hành hạ chị. Chị trông xanh xao tiều tụy như không còn sức sống. Bác sĩ cho chị về nhà điều trị theo chế độ ngoại trú định kỳ.

Khi điều trị định kỳ lần hai, chị và anh đã gặp tôi xin chuyển chế độ bảo hiểm y tế để đỡ chi phí vì chạy tia xạ và hóa chất quá tốn kém. Tôi thật sự cảm động trước hoàn cảnh của họ. Bây giờ tôi vẫn còn nhớ, lúc ấy, khuôn mặt chị không thấy tỏ ra buồn bã, chán nản mà ngược lại trông chị nói năng, nét mặt và đôi mắt rất linh hoạt, hồn nhiên như không có vần đề gì xảy ra. Chị còn nói vui với tôi sẽ tuyên truyền giúp tôi chính sách bảo hiểm y tế cho mọi người. Bây giờ tôi còn giữ của chị một bức thư cảm ơn chính sách bảo hiểm y tế của Nhà nước trong thời gian chị điều trị tại thành phố Hồ Chí Minh. Đó là lần chuyển viện cuối cùng, giữa năm 1994 chị qua đời trong sự tiếc thương của bạn bè đồng nghiệp, các em học trò.

Hơn mười năm yêu nhau, chờ đợi nhau, mối tình của anh chị đã vượt qua những thách thức của thời gian, những khó khăn của cuộc đời. Anh và chị, hơn ai hết hiểu rằng, tình yêu với những kỷ niệm sẽ giúp con người vượt qua được số phận. Tuy rằng, số phận quá nghiệt ngã đã chia lìa anh chị, hạnh phúc không theo anh chị suốt đời, thế nhưng trong ký ức anh, chị vẫn tồn tại như một báu vật vô giá, không phải bằng xương bằng thịt mà bằng những kỷ niệm, những hồi ức đẹp đẽ của tình yêu, của lòng chung thủy, trở thành một sức mạnh phi thường giúp anh vượt qua khó khăn, nuôi dạy các con nên người, làm cho chúng luôn nhớ về mẹ, hãnh diện về mẹ, một người mẹ không bao giờ mất trong tâm hồn chúng.

. Hà Thúc Chí