Cái âm thanh lốc cốc ấy cứ bám mãi theo tôi đến cháy bỏng. Tôi nhớ quá, nhớ vô cùng! Tiếng nhạc ngựa gõ đều đều mỗi tù mù sáng. Tiếng nhạc ngựa uể oải gõ vào khuya muộn mằn. Nhịp điệu ấy, vang bên tôi, thương đến lạ kỳ.
Bạn tôi bảo, nỗi nhớ có âm thanh. Tôi không biết nữa. Chỉ nghe vọng mãi bên tôi nhịp gõ lốc cốc ấy mà thôi.
Ngày nhỏ, tôi chờ mẹ về trưa trên xe ngựa. Tôi là người đầu tiên đón mừng ngoài ngõ để đón nhận vài viên kẹo hay tấm bánh đùm trong lá chuối, hay túi chè đậu ván ngọt lịm.
Lớn một chút, chân đã bước dài, tôi nhận ra chuyến xe ngựa còn có mặt mọi ngả đường. Đâu chỉ tuyến xe mẹ tôi về chợ - đâu phải tuyến Bình Định - Cây Bông - An Thái. Còn có Bình Định - Gò Bồi, Bình Định - Đập Đá hoặc Đập Đá - Kén Hàng kia nữa.
Xe ngựa có mặt mọi ngả đường, những con đường nhỏ, những con đường đầy đá sỏi, để chuyên chở hàng hóa, đến những nơi tập trung, rồi tỏa ra khắp nước. Xe ngựa đã chở đầy, chở thanh âm của từng ngõ ngách. Có thể nói như thế, trong niềm tự hào, khi quê hương tôi có nhiều âm sắc.
Từ mỗi vùng, mỗi một làng nghề ở huyện An Nhơn của tôi đều có những âm thanh rất riêng. Này nhịp gõ chan chát của làng rèn Nam Tân, tiếng lá sột soạt của người chằm nón Gò Găng hay nhịp thoi đều đều của người dệt vải Đập Đá, tiếng lạch cạch của làng tiện gỗ Nhạn Tháp, tiếng lách tách của nghề đan đác (mây, tre). Rồi tiếng đúc đồng, tiếng nhồi đạp của nghề gốm đất… có đủ giọng thổ, giọng kim qua âm thanh của sắt, của mây-tre-lá, của đất. Đi nhiều nhưng tôi chưa thấy một nơi nào có lắm làng nghề đến thế!
 |
|
Quê hương An Nhơn (ảnh: Hoàng Tuấn) |
Từ những nghề thủ công, các sản phẩm của quê xứ nhỏ nhoi này đã được nhiều người thán phục. Nón Gò Găng đi vào câu hát từ xửa từ xưa, mặt hàng rèn, đúc, gốm đất có mặt ở khắp nơi làm nên dáng vẻ của một vùng đất.
Chợt nhớ, có lần về An Thái, tôi không còn nghe cái âm thanh xay, giã của người lấy tinh bột đậu xanh để làm nguyên liệu bún Song Thần (một loại bún độc nhất vô nhị, nổi tiếng ở đây). Thì ra cô Chín Hương, chủ nhân của sản phẩm bún này đã thể nghiệm thành công cách lấy tinh bột đậu xanh làm bằng máy. Vẫn giữ cái hương vị ấy, lại nhanh hơn, ít công hơn. Ngoài bún Song Thần, còn một sản phẩm nữa kề cận với nguồn, kề cận với vùng đất, giáp nhau một cánh đồng An Thái là rượu Bầu Đá sản xuất ở xứ Đông Lâm thuộc xã Nhơn Lộc.
Rượu Bầu Đá, một trong tứ đại tửu của đất Việt. Một trong những loại rượu đã vượt ra ngoài biên giới, nức tiếng cùng độ nồng của nó. Cái hương của gạo, cái đằm lịm của tình, cái ngọt tê của nghĩa và cái quyến rũ của những hạt cườm vun tròn miệng cốc. Thèm quá! Và thương cái âm thanh của người thưởng lãm. Lúc ngầm ngầm dịu êm, lúc phừng phực như lửa, réo rắt. Phải chăng rượu Bầu Đá đã tiếp thêm chất men say rần rật cho người luyện võ để tạo nên một vùng đất võ, đã góp một chút cay nồng hứng khởi cho nguồn thơ Bình Định thăng hoa?
Đâu đó, tôi nghe lời ngợi ca làng gốm Bàu Trúc Ninh Thuận, làng gốm ở xứ Bắc, đã tạo nhiều nguồn hàng mới, từ cái bí quyết quê xứ. Mỗi lần như thế là những lúc gõ vào tôi những giây phút trăn trở đến nao lòng. Tôi lại mơ về một ngày nào đó, những sản phẩm của Bình Định sẽ có mặt ở khắp mọi nơi. Và tôi tin, rồi đây những âm thanh của mỗi làng nghề được tạo lại, và rộn ràng hơn trên mảnh đất quê mình.
. Lê Văn Hiếu | 
