Đối diện nhà tôi có một doanh nghiệp tư nhân (110 Lê Hồng Phong - TP. Quy Nhơn - ảnh) chuyên buôn bán bình khí gas đun bếp, đủ các cỡ, từ 10, 13kg cho đến 50, 60kg. Doanh nghiệp có một nhà kho sát cạnh chứa đầy bình khí gas. Hàng ngày xe lam, xe tải liên tục đến mở cửa xuất nhập bình. Tôi đã trực tiếp hỏi các công nhân kho này, họ đều mù tịt về chuyên môn nên thao tác rất ẩu. Tiếng va chạm các bình kim loại kêu rầm rầm suốt ngày, nhân dân xung quanh vùng luôn sống trong nơm nớp lo sợ.
Tôi là một kỹ sư hóa chất về hưu, có biết chút ít chuyên môn, xin phép nêu lên một vài ý kiến:
 |
|
Một cửa hàng kinh doanh gas trên đường Lê Hồng Phong (TP. Quy Nhơn) |
Vào thập niên cuối thế kỷ 20, có một vụ nổ khủng khiếp do gas bị xì ở TP Guadalajara, lớn thứ hai của nước Mê-hi-cô, làm chết hơn 2.000 người và bị thương 1.361 người, thiệt hại đến trên 300 triệu USD (theo Tạp chí Kiến thức Bách khoa số 272/TN-1992). Không phải vụ nổ này là duy nhất, mà gần đây nhiều nước khác cũng có xảy ra, tuy hậu quả thấp hơn. Do đó, trên thế giới người ta đã thống nhất quy ước là "tất cả những người sản xuất, vận chuyển và sử dụng đều phải biết thật chắc quy trình và phương pháp phòng chữa cháy của khí gas". Ví dụ: bao bì chứa khí phải làm bằng thép chịu áp lực rất cao, như bình chứa khí Ô-xy phải đủ 225 át-mốt-phe, nhưng chỉ được phép nạp vào 150 át-mốt-phe tối đa thôi. Khi vận chuyển phải có phương tiện riêng, không được chở chung với người. Riêng bình gas có khí đun bếp, khi vận chuyển bằng xe máy chỉ được chở tối đa 1 bình và đặt thẳng đứng. Khi đem vào trong nhà, không được lăn ngang bình hoặc xoay trên chân đế của bình theo chiều đứng (theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 4706, DOT4BA, DOT4BW). Khi bán (hoặc cho thuê) cho người sử dụng, người bán phải hướng dẫn tỉ mỉ kèm theo tờ rơi. Tất cả các loại bình sau 5 năm sử dụng, phải được kiểm tra định kỳ (theo ISO 10460:1993, tương đương với TCVN6294:1997) nếu không đạt áp suất thì phải loại bỏ (cấm lưu hành). Thế giới còn quy ước, bao bì của mỗi loại khí có một màu sơn khác nhau. Ví dụ khí Ô-xy sơn màu xanh nhạt, khí Ni-tơ sơn màu đen, khí chữa cháy bình sơn màu vàng. Bình đạt tiêu chuẩn phải được mạ kẽm 2 lớp trước khi sơn chống rỉ và sơn phủ. Đặc biệt khi sang chiết từ bình lớn sang bình nhỏ, bắt buộc phải có bộ điều áp (regulator), có chức năng điều chỉnh áp suất gas đi ra khỏi bình…
Ở Việt Nam, Chính phủ ta cũng có quy định rất nhiều điều khoản tương tự. Đối với các cơ sở kinh doanh khí và gas cũng đã có Nghị định số 11 ngày 3-3-1999 của Chính phủ và Thông tư số 15-1999/TT-BTM của Bộ Thương mại hướng dẫn, nhưng hình như người dân đang xem thường kỷ cương phép nước? Cho nên trong quý I năm 2004, cả nước đã xảy ra 1.203 vụ cháy nổ, trong đó, riêng cháy nổ bình và gas là 589 vụ, làm chết 16 người, bị thương 37 người, thiệt hại tài sản ước tính 78,7 tỉ đồng… (báo CATPHCM/2-10-2004).
Khi đụng chạm đến khí và gas là đụng chạm đến những quy trình kỹ thuật cao rất nghiêm ngặt, tôi chỉ minh họa vài nét rất nhỏ, đề nghị các cơ quan chức năng tăng cường giáo dục, kiểm tra. Nếu để sự cháy nổ xảy ra, hậu quả sẽ khó lường trước được.
. Nguyễn Cung
(81 - Lê Hồng Phong -Quy Nhơn)
| 
