Không hiểu vì sao mà hai bài thơ của Trúc Thông (Ngày em Tâm về) và Nguyễn Thanh Mừng (Đám cưới Huyền Trân) lại ám ảnh tôi nhiều đến thế.

Có lúc trong đầu tôi líu chíu như thể nghe thấy rất rõ, mà sự thật có nhìn thấy gì đâu:

ngày em Tâm về con gà nhảy ổ

vẫn tiếng Việt mẹ con chim tha mồi

Lại có khi thốt bật ra hẳn thành tiếng nói, mà chả biết là tôi đang nói với ai nữa:

Thôi nàng hãy tạm nguôi quên

tôi chàng trai Việt còn trên đời này

Một giọng thơ trầm trầm như giọng tu sĩ, như tiếng chuông nguyện cầu trong những đêm - giáng - sinh:

đi tìm em Tâm cho quê hương mình

năm xưa ngậm cười bao người hi sinh

Còn một giọng thơ sôi sục như tiếng thét của tráng sĩ, mà lại thét lên trong thể thơ lục bát mới làm ta khiếp đảm:

tôi mang rượu đến biên thùy

hắt lên mây trắng biệt ly cả cười

Có cảm giác bài thơ của Nguyễn Thanh Mừng dễ cảm nhận hơn bài thơ của Trúc Thông. Nhưng nói đúng ra, đó chỉ là ảo giác - Vì điểm khác nhau trong hai bài thơ này - Cái tưởng như cụ thể lại không hề cụ thể và ngược lại. Tôi trộm nghĩ, nếu như Nguyễn Thanh Mừng chuyển sang làm thơ tự do và Trúc Thông chỉ chuyên tâm với loại thơ lục bát thì sự thể sẽ ra sao nhỉ?

Điều duy nhất mà hai anh giống nhau là ở trong cùng một "Tâm Thức Đi Tìm" - không phải đi tìm công chúa Huyền Trân, cũng không phải đi tìm một em Tâm nào cả - Các anh vừa quyết chí lại vừa phẫn chí đi tìm cho bằng được cái "Hồn Việt Ngàn Năm" của chính mình.

. Hoàng Nhuận Cầm

(Hãng phim Truyền hình Việt Nam)