Người dân làng Châu Trúc (Phù Mỹ, Bình Định) sống bằng nghề làm ruộng và chài lưới. Chính hai nghề này đã tạo nên một món ăn thú vị - món tôm Châu Trúc - thấm đẫm hồn đất, hồn nước và mộc mạc như tâm hồn người dân cần cù lao động.
Bún được làm ra từ gạo, kết hợp với tôm đất đánh bắt từ đầm lên, đơn giản vậy thôi mà ai đã từng ăn một tô thì cứ nhớ da diết về cái khẩu vị mộc mạc, nồng nàn, mong có ngày thưởng thức trở lại.
Quy trình đầu tiên phải kể đến khâu làm bún. Gạo được ngâm vào nước cho mềm rồi mang đi xay. Nước bột gạo được cho vào túi vải đăng ráo nước, sau đó đưa bột vào cối giã nhuyễn. Mỗi cối bột là một dặn (khuôn). Dặn ép bún được làm bằng ống nhôm, một đầu để trống, một đầu hàn kín, đáy có lỗ li ti. Thân dặn được lắp vào bàn ép đặt cố định trên nồi nước luộc bún bắc trên bếp lò. Khi nước sôi, người ta ép bún từ dặn qua các lỗ nhỏ chạy thẳng vào nồi nước luộc. Nước sôi, cọng bún gạo từ màu trắng đục chuyển sang màu trắng trong. Dùng rá vớt bún từ nồi luộc, xóc sơ qua trong nước nguội là xong.
Tôm đất được đánh bắt từ dưới đầm. Ở Châu Trúc, nhà nào cũng có từ vài chục đến vài trăm chiếc giẹp (đan bằng tre trông như chiếc lờ) để bắt tôm. Mồi nhử tôm được làm bằng bột cám mịn rang đến độ thơm lừng trộn với xương bò đốt cháy, nặn thành từng viên rồi bỏ vào trong giẹp. Chạng vạng tối người ta đi thả giẹp, tờ mờ sáng thu về. Một trăm giẹp một đêm cũng được vài ba ký tôm. Tôm dùng làm bún phải là những con tôm sống, nhảy tanh tách. Người ta rửa sạch tôm cho vào cối đá giã nhuyễn cùng với vài củ hành tươi.
Khi có người đến ăn bún, người bán dùng đũa gẩy một đũa thịt tôm cho vào bát, cho một chút bột ngọt, nước mắm, múc nước luộc bún đang sôi đổ vào bát quậy đều, sau đó cho bún vào, rắc mấy cọng hành ngò, vẩy chút tiêu. Bưng tô bún tôm bốc khói nghi ngút, người ăn tùy theo khẩu vị có thể cho thêm chút muối ớt, hoặc chút nước mắm nhĩ. Có thể ăn bún không hoặc ăn kèm với bánh tráng.
Cái ngon của bún tôm là vị ngọt lành, tươi mát của tôm đồng, là vị mặn mà của bún gạo, vị cay của tiêu ớt, vị nồng của củ hành, vị ngậy bùi mà không ngấy của nước bún.
. Theo Món ngon dân dã |