Với người dân vùng biển Bình Định, mỗi lần đãi khách họ thường dùng các món hải sản, trong đó đặc biệt là món tiệc cá cờ và món này chủ yếu là để đón tiếp bạn thân hoặc khách quý.

Cá cờ có từ mùa hạ trở đi, gồm nhiều loại như bao hầu, cờ đen, cờ gió. Bao hầu là loại cá cờ to, thân cá dài khoảng vài sải tay (mỗi sải tay khoảng chừng 1,5 thước), mình cá to khoảng nửa sải tay, vi cá có pha màu vàng. Với loại bao hầu, người dân biển ít khi ăn vì cá quá to (họ kiêng) nên họ thường đem bán. Còn cờ đen có vi màu đen. Cờ gió thì thường có từ cuối mùa thu đầu mùa đông, thân cá dài khoảng một sải tay, trên lưng cá có vi như một lá cờ nên được gọi là cờ gió. Loại cá này thịt rất thơm và ngon.

Khi có khách quý đến nhà, người dân miền biển Bình Định mua cho bằng được cái đầu và bộ lòng để đãi. Đầu và bộ lòng cá cờ rất ngon, không phải ai cũng được hưởng "đặc quyền" này, bởi chia cá cũng có "luật" riêng của nó. Đầu cá và bộ lòng thì người đánh bắt con cá được hưởng. Vi và đuôi cá thì chia cho người cầm dao. Cho nên, kiếm cho được bộ đầu, lòng để làm tiệc đãi khách quý thì thật là gay.

Khi đã có được bộ đầu, lòng rồi, họ rửa sạch cho vào nồi nước sôi để luộc. Khúc cá cờ xắt miếng bằng nửa bàn tay ướp với đầy đủ các loại gia vị, để chừng 15 phút rồi nướng trên lửa than riêu riêu, dùng đũa trở cá cho chín vàng đều hai mặt là được. Để dĩa cá cờ nướng được đặc biệt thơm ngon, lúc ướp phải nhớ cho vào ít củ sả giã nhỏ. Cá cờ nướng mà không có củ sả kể như không đúng "bài". Luộc chín đầu và lòng cá rồi vớt ra, cho ít gạo vào để nấu cháo.

Lòng cá xắt miếng trộn cùng với nước mắm ớt tỏi thật cay với với các loại rau thơm như tía tô, rau húng và gia vị cho vừa ăn để làm món lòng trộn. Đã là lòng cá cờ trộn thì tuyệt đối phải có thơm xắt nhỏ trộn vào, nếu không có "vị" này thì giá trị của món lòng cá trộn giảm đi rất nhiều. Sau khi chế biến các món xong, gia chủ bày ra mời khách. Ăn cá cờ nướng là phải dùng tay, không dùng chén đũa.

Vị béo ngọt, ngon của cá cờ hòa cùng với mùi thơm của sả và các loại gia vị khiến món ăn này trở thành "ngon nhất" trong các loại món ăn chế biến từ cá biển. Dùng bánh tráng nướng xúc lòng cá trộn rồi uống vài ly rượu gạo thì thật là tuyệt vời. Sau khi đã ăn cá và lòng rồi, cuối cùng là… húp cháo. Cháo cá cờ béo và ngon. Và để tận hưởng hết cái ngon của buổi tiệc cá cờ thì cần phải mút đầu cá. Đầu cá cờ béo như mỡ nhưng lại ngon và ít ngán.

Có thể nói, tiệc cá cờ là một trong những món ăn độc đáo của người dân biển Bình Định, ăn một lần rồi thì không dễ gì quên.

. Phước Lộc