Cá đuối mình rẻ quạt, đuôi dài, da màu xanh rêu, thịt cá màu đỏ tươi, có sớ. Cá có quanh năm, tùy loại to, nhỏ khác nhau. Cá đuối nhỏ chừng 8 lạng đến 1kg/con, cá to cỡ chừng 10 đến 15 kg/con. Cá đuối nhỏ thịt và xương sụn cá mềm, cá đuối lớn thì thịt dai. Cá đuối được dùng để um hoặc nấu canh chua - một món ăn quen thuộc của người Bình Định.

Muốn um cá đuối, người ta thường chọn loại cá đuối to con nặng ký, mua vài miếng cá về um. Cá to, thịt cá dai ngon hơn cá nhỏ. Khi mua, lúc nào người bán cá cũng bỏ kèm theo một miếng nhỏ gan cá. Bởi gan cá góp phần tăng độ ngon cho món ăn được chế biến từ loại cá này. Cá mua về, cạo sạch nhớt, xắt miếng cỡ hai ngón tay, ướp cùng với gan cá và đầy đủ gia vị hành, ớt, nghệ, nước mắm, nhớ thêm vào chút đường. Khử dầu, đổ tô cá đã ướp vào tao qua tao lại cho cá săn, rồi cho vào đó chuối chát, khế xắt nhỏ cùng với măng chua. Đậy nắp vung cho kín đun nhỏ lửa, để cho chuối chát, khế và măng chua thấm vào miếng cá. Sau đó thêm vào nồi cá um chừng 1 lít nước, đợi sôi lên, xắt nhỏ rau ngổ, lá lốt, hành lá cho vào rồi nhắc xuống. Nếu um cá đúng cách thì tô cá đuối um nhìn vào sẽ thấy một lớp váng dầu màu vàng của gan cá nát nhừ, cùng với màu vàng của nghệ hòa cùng với dầu um tạo nên. Miếng cá săn lại, rau um có màu xanh, nước trong tô sệt sệt. Múc ra tô, ăn nóng cùng với bánh tráng nướng hoặc ăn với cơm. Khi ăn, người ăn có cảm giác thịt cá thấm tháp, vừa ngon lại vừa dai với đầy đủ các vị cay, chua, ngọt, béo, kể cả chút rau trong tô cá đuối um cũng thấm, cũng ngon. Còn sụn (xương của cá) thì nhai sựt sựt thật hấp dẫn.

Với món canh chua cá đuối, thì cũng cũng ướp gia vị như trên, vò lá dang vào nước lạnh, nấu sôi, đổ tô cá đã ướp vào, đợi chín, nêm nếm vừa ăn nhắc xuống. Vớt gan cá ra dằm nát rồi đổ lại vào xoong canh, múc ra ăn nóng với cơm thì khỏi chê. Hoặc cũng có thể nấu canh chua cá đuối với chuối chát và khế.

Cá đuối um là một món ăn ngon, dân dã, rẻ tiền. Một con cá đuối nhỏ khoảng chừng 5000-7000 đồng, hai miếng cá đuối (loại cá to xẻ ra) cũng chỉ chừng đó tiền. Với hai miếng cá đã đủ um hay nấu nồi canh cho vài người ăn hoặc nhậu lai rai. Chính vì vừa ngon, vừa rẻ nên món cá đuối được nhiều người ưa thích, hầu hết các nhà hàng từ sang trọng đến quán nhậu bình dân ở Quy Nhơn đều có bán món cá này.

. Phước Lộc