Cá lạc là một loại cá biển, có quanh năm. Mỏ cá dài, mình tròn, con to cỡ bằng bắp chân người lớn, dài cả sải tay; con nhỏ cỡ chừng bằng ngón chân người lớn, dài cỡ hai gang tay.

Cá lạc có hai loại, loại cá lạc mình có màu vàng gọi là cá lạc vàng, ngoài ra còn có cá lạc ù mình màu xám trắng. Theo y học cổ truyền thì cá lạc có tên là Mạn lệ ngư, vị ngọt, tính bình, không độc. Công dụng trừ các thứ độc, chữa phong lở, tê thấp, đau lưng, mỏi chân, sát trùng lao, trừ thuốc độc. Còn về mặt ẩm thực thì cá lạc có thịt rất ngon và dai, dùng để nấu canh chua hoặc kho dẻo.

Với loại cá lạc to thì người bán cá thường cắt khúc ra để bán. Cá mua xong đem về xẻ dọc theo xương sống (bởi cá có xương ngang nên phải xẻ như thế để khi nấu cá chín, dễ rút xương ngang ra), còn cá nhỏ thì phải khứa nhỏ quanh mình rồi rửa sạch, ướp gia vị đầy đủ, nhất là phải có ớt tươi giã ướp vào. Khử dầu tao cá cùng với chuối chát, khế cho thấm rồi đổ nước vô đun sôi, xắt nhỏ các loại rau thơm như rau răm, ngổ điếc, lá lốt bỏ vào, nêm nếm vừa ăn nhắc xuống. Để tăng hương vị thơm ngon cho nồi canh chua cá lạc, nhất thiết phải có một chút măng chua nấu cùng.

Còn cá lạc kho dẻo thì có lẽ không thua kém loại cá cao cấp nào kho tộ. Nồi cá lạc kho dẻo ngon là lúc cá chín bốc mùi thơm lừng, nước cá sền sệt dẻo quánh như màu mật ong, còn miếng cá săn lại. Ăn cá với cơm nóng thì hết cả nồi cơm hồi nào cũng không hay biết.

Chính vì cá lạc có giá trị về mặt chữa bệnh và là món ăn ngon, rẻ tiền nên trở thành món khoái khẩu của nhiều người. Chỉ cần hai con cá lạc nhỏ, khoảng 6.000-7.000 đồng, hoặc 2 khúc cá lạc to, khoảng 8.000-10.000 đồng là đã đủ để nấu canh chua hoặc kho dẻo với một bữa ăn đầy đủ chất bổ dưỡng cho cơ thể.

. Tình Lam