* Phóng sự của Phạm Tiến Sỹ

Ban quản lý rừng phòng hộ (BQLRPH) huyện Hoài Ân được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ 26.514 ha rừng phòng hộ thuộc chương trình 5 triệu ha rừng của Chính phủ. Trong đó có 12.016 ha được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà nước, trồng các loại cây keo lá tràm, sao đen... Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhiều diện tích rừng phòng hộ đầu nguồn ở huyện Hoài Ân đã bị khai thác trái phép...

Nhiều khúc gỗ keo lá tràm còn sót lại tại tiểu khu 147. Ảnh: T.S

* Rừng phòng hộ bị "rút ruột"

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, đối tượng khai thác gỗ trái phép là người dân xã Ân Tường Tây và xã Ân Nghĩa. Họ đi thành tốp khoảng 5 người, có người cảnh giới. Thường thì khoảng xế chiều, họ vào rừng chọn địa điểm, lựa cây rừng. Trời sẩm tối là họ bắt đầu cưa, chặt cây (chủ yếu là cây keo lá tràm) rồi cưa thành nhiều khúc, mỗi khúc dài 1,5 m, mỗi cây chỉ lấy vài ba khúc suôn thẳng, sau đó vận chuyển gỗ xuống núi, tìm địa điểm để cất giấu, chờ cơ hội thuận lợi sẽ tẩu tán gỗ. Còn đối tượng vào rừng thu gom số gỗ đã bị khai thác trái phép còn bỏ lại rừng là những hộ sống gần rừng, hoạt động chủ yếu vào ban ngày.

Phần lớn diện tích rừng bị lâm tặc khai thác đều là rừng phòng hộ do các hộ dân nhận quản lý bảo vệ. Ông Huỳnh Xuân Việt, trưởng thôn Hương Quang, xã Ân Nghĩa, cho biết: "Nhiều hộ trong thôn đã nhận khoán bảo vệ diện tích rừng phòng hộ ở tiểu khu 147. Khu vực này nằm giáp ranh giữa 2 xã Ân Nghĩa và Ân Tường Tây nên rất khó bảo vệ. Từ cuối năm 2005 đến nay, không lúc nào bà con chúng tôi được yên. Tối đến, nghe tiếng cưa máy, cây ngã, bà con trong thôn lại chạy lên rừng. Phát hiện thấy chúng tôi, lâm tặc vừa chạy vừa ném đá, nhiều người suýt trúng đá bay. Có lần chúng tôi bí mật theo dõi, phát hiện lâm tặc khai thác gỗ trái phép, rồi vận chuyển về một ngôi nhà ở xóm 1 thôn Phú Hữu để cất giấu. Chúng tôi báo cáo với chính quyền địa phương và BQLRPH huyện đến lập biên bản, nhưng chúng đã kịp thời tẩu tán gỗ...". Trò chuyện với chúng tôi, ông Phạm Văn Ghế, ở thôn Hương Quang, rất bức xúc: Gia đình tôi nhận khoán 15 ha rừng, trong đó có 4 ha keo lá tràm nằm giáp ranh với xã Ân Tường Tây đã bị lâm tặc khai thác gần hết. Công sức mình chăm sóc bảo vệ 10 năm nay, cây rừng đã đến kỳ thu hoạch, chờ nhà nước khai thác để hưởng lợi, ai ngờ lâm tặc đã "hớt tay trên"...

Tại tiểu khu 138 thuộc thôn Phú Hữu, xã Ân Tường Tây, có trên 10 ha keo lá tràm đường kính khoảng 15 cm đã bị khai thác trắng. Ở tiểu khu 147 thuộc thôn Hương Quang, xã Ân Nghĩa, nhiều diện tích cây keo lá tràm cũng đã bị đốn hạ. Tại hiện trường, chúng tôi thấy có vô số cây keo lá tràm đã trơ gốc, gỗ vung vãi khắp cả lối đi, cây cối nghiêng ngả. Trông thấy chúng tôi, một số đối tượng khai thác gỗ rừng trái phép đã bỏ chạy, còn hàng chục người thu gom gỗ rừng vẫn bình thản làm việc. Không có sự can thiệp của những đơn vị, cá nhân có chức năng quản lý bảo vệ rừng, nên các đối tượng khai thác, thu gom gỗ rừng trái phép hầu như là... tự do hoạt động.

Người dân vào rừng phòng hộ thu gom gỗ rừng trái phép. Ảnh: T.S

* Ai chịu trách nhiệm?

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, từ cuối năm 2005 đến nay,  tại 2 xã Ân Tường Tây và Ân Nghĩa có 10,3 ha rừng phòng hộ đầu nguồn bị khai thác trắng, 33,8 ha bị khai thác từ 20-80% với tổng khối lượng khoảng 1.000 m3 gỗ.  Đó là chưa kể khối lượng gỗ bị đốn hạ mà người dân tự ý vào rừng thu gom để bán và làm chất đốt. Ngoài ra, còn có 97,1 ha rừng bị mua bán sang nhượng trái phép với số tiền trên 232,8 triệu đồng.