Dây chuyền nạp gas có các thiết bị kiểm tra an toàn của Công ty TNHH Nhật Tiến.

 

* Tràn lan gas lậu

Trong vai người muốn mở cửa hàng gas, chúng tôi tiếp cận nhiều cửa hàng, đại lý  kinh doanh gas trên địa bàn tỉnh. Tại một đại lý kinh doanh gas nổi tiếng ở thị trấn Bình Định (An Nhơn), chúng tôi đã phát hiện trên 20 bình gas của nhiều thương hiệu khác nhau, van được niêm phong bằng nilông trắng, không hề có một thông tin gì được ghi trên bình và trên niêm phong. Không giấu giếm, chị H - chủ đại lý này nói như thanh minh: “Lâu nay đại lý của tôi làm ăn rất có uy tín và có rất nhiều khách hàng quen thuộc. Tuy nhiên, thời gian gần đây bị gas sang chiết lậu cạnh tranh nên đã mất dần khách hàng. Để lấy lại khách hàng, chúng tôi đành phải làm như nhiều đại lý khác, tức là sang chiết gas lậu về bán”.

Không riêng gì đại lý của chị H, hiện nay trên địa bàn tỉnh còn có rất nhiều cửa hàng kinh doanh gas sang chiết lậu. Chị H khẳng định: “Nếu anh cần, tôi có thể gọi cả xe tải chở gas sang chiết lậu đến đây”. Theo lời của chị H, chúng tôi đã khảo sát trên 30 cửa hàng, đại lý kinh doanh gas ở nhiều địa phương trong tỉnh, và đã thật sự hoảng sợ vì có trên 70% cửa hàng có kinh doanh gas sang chiết lậu. Những bình gas sang chiết lậu này được ngụy trang dưới nhiều hình thức, nhưng chủ yếu vẫn là niêm phong giả hoặc không có niêm phong. Anh N - một người có thâm niên trong lĩnh vực kinh doanh gas - cho biết: “Gas gì thì khi bật lên nó cũng cháy, chứ có tắt nửa chừng đâu. Bởi vậy, người tiêu dùng thường rất ít quan tâm đến việc gas giả, gas thật mà chỉ quan tâm đến giá cả. Hơn nữa, bình gas nào cũng đều có in các thương hiệu gas nổi tiếng, như Petro, Shell, Sài Gòn gas, VT gas… nên người tiêu dùng cũng rất an tâm”.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, thủ đoạn sang chiết gas lậu được thực hiện dưới hai hình thức. Đối với các cửa hàng cung ứng gas, người ta sang chiết từ bình 45 kg vào bình 12 kg hoặc bình du lịch. Tại các trạm chiết nạp gas, người ta chiết vào các bình gas không phải thương hiệu của mình (do trong quá trình đổi gas cho khách hàng, đại lý của hãng gas này đã lấy vỏ bình của hãng gas kia; và do không phải là vỏ bình của mình, nên đơn vị cung cấp gas không chịu thu hồi về và dĩ nhiên là DN làm ăn chân chính không chịu chiết nạp gas vào vỏ bình không phải của đơn vị mình). Trong khi đó, các đại lý cũng không thể bỏ đi một vỏ bình gas có giá trị từ 200.000 - 300.000 đồng, nên đã đem đi sang chiết gas lậu để cung ứng cho khách hàng.

Theo “bật mí” của nhiều chủ đại lý kinh doanh gas, giá gas sang chiết lậu bao giờ cũng rẻ hơn gas mua ở chính hãng từ 5 - 10%. Lý do là bởi nơi sang chiết gas lậu không tốn tiền niêm phong, không phải đầu tư vỏ bình… và đặc biệt là không phải đóng thuế và tiền mua bảo hiểm. Không những thế, gas sang chiết lậu còn rẻ hơn do một số đại lý đã chủ động sang chiết thiếu trọng lượng để tăng lợi nhuận.

*  Quản lý chưa chặt chẽ

Gas là mặt hàng kinh doanh có điều kiện. Các quy định đặt ra về việc quản lý và kinh doanh mặt hàng gas là khá chặt chẽ, như vỏ bình phải được kiểm định định kỳ; hãng gas này không được sang chiết vào vỏ bình của hãng gas khác; phương tiện vận chuyển gas phải đúng quy định; bình gas phải để nơi thoáng mát, đảm bảo các điều kiện về sự cố cháy nổ và đặc biệt là nghiêm cấm việc sang chiết gas khi không đảm bảo các điều kiện an toàn...

Tuy nhiên, theo ghi nhận của chúng tôi và theo phản ánh của một số đại diện các công ty kinh doanh gas ở Bình Định, thì việc quản lý nhà nước trong hoạt động kinh doanh gas ở tỉnh ta hiện chưa chặt chẽ. Điều này đã khiến nhiều đơn vị làm ăn chân chính kêu trời và liên tục cầu cứu các cơ quan chức năng.

Xin đơn cử: Ngày 17.9.2007, Công ty Liên doanh khí hóa lỏng Việt Nam (Biên Hòa - Đồng Nai) đã có văn bản gửi Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh đề nghị có biện pháp ngăn chặn tình trạng sang chiết gas lậu đang hoành hành ở thị trường Bình Định để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người tiêu dùng và các công ty kinh doanh đúng luật pháp. Tiếp đó, ngày 1.10.2007, Công ty TNHH Nhật Tiến (cụm công nghiệp Phú An - Tây Sơn), đơn vị độc quyền chiết nạp và phân phối gas mang thương hiệu VT - GAS tại Bình Định, cũng đã có văn bản gửi Chi cục QLTT tỉnh thông báo về việc các đại lý kinh doanh gas trên địa bàn tỉnh đang sử dụng bình gas mang thương hiệu VT - GAS nhưng không có niêm phong, dùng niêm phong giả, vỏ bình hết thời hạn lưu hành….

Những bình gas sang chiết lậu, miệng bình niêm phong bằng ni lông trắng, bày bán tại một đại lý kinh doanh gas ở thị trấn Bình Định.

 

Trong thời gian qua, lực lượng QLTT tỉnh cũng đã tiến hành kiểm tra các đại lý, cửa hàng kinh doanh gas, nhưng không mang lại nhiều hiệu quả. Do việc kiểm tra được tiến hành theo kế hoạch và định kỳ, nên phần lớn các cơ sở kinh doanh đều biết trước và có biện pháp đối phó. Không những thế, một chủ đại lý kinh doanh gas ở thị trấn Bình Định còn cho biết, việc kiểm tra của lực lượng chức năng diễn ra rất chiếu lệ, chỉ quan tâm đến điều kiện kinh doanh mà ít quan tâm đến gas sang chiết lậu. Điều này đã thể hiện qua kết quả kiểm tra, xử lý của lực lượng QLTT tỉnh trong thời gian qua. Từ 5.2007 đến nay, QLTT tỉnh đã tiến hành kiểm tra 32 cơ sở kinh doanh gas, nhưng chưa phát hiện trường hợp nào kinh doanh gas sang chiết lậu.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Huỳnh Hữu Thái - quyền đội trưởng Đội QLTT số 3 (Chi cục QLTT tỉnh) - cho biết: “Khi hàng hóa đã bị chủ cửa hàng cất giấu, chúng tôi không thể xâm nhập vào kiểm tra nếu không có lệnh của chủ tịch huyện hoặc chủ tịch tỉnh. Khi phát hiện xe chở gas lậu lưu thông ngoài đường, chúng tôi cũng không thể dừng xe lại để kiểm tra. Hơn nữa, chúng tôi cũng không thể phân biệt được đâu là hàng giả, đâu là hàng thật, khi mà các đơn vị kinh doanh không cung cấp cho chúng tôi mẫu hàng thật”.

Trước câu trả lời như vậy, chúng tôi nghĩ rằng, cho đến nay lực lượng QLTT chưa phát hiện trường hợp kinh doanh gas sang chiết lậu nào thì cũng là điều dễ hiểu!

• Ngọc Thái

Nạn nhân của gas sang chiết lậu là ai? Người tiêu dùng nên cẩn trọng như thế nào...? Vấn đề này sẽ được đề cập trong số báo tiếp theo.