Nhắc đến xà lách xoong, thể nào mẹ tôi cũng chép miệng: “Chỉ có quê mẹ mới có thứ rau mọc trong hang đá vôi, nước trong văn vắt…”. Vậy nhưng, thi thoảng mẹ lại mua về thứ rau nho nhỏ, lá xanh, ăn có vị hăng hắc rất đặc trưng của xà lách xoong…
 |
|
Ông Thành là người chuyên canh rau xà lách xoong duy nhất ở Quy Nhơn.
|
Người trồng xà lách xoong duy nhất ở Quy Nhơn
Rau xà lách xoong bán tại các chợ trong thành phố Quy Nhơn không thiếu. Những bó rau to cọng dài cả gang tay từ Gia Lai, Đà Lạt xuống hoặc từ TP Hồ Chí Minh chuyển ra bày bán đầy ở các chợ và siêu thị. Thế nhưng, theo người sành ăn, với khẩu vị miền Trung, đặc biệt là với dân Quy Nhơn, thứ rau xà lách xoong ấy ít hăng, kém cay; cọng rau lại dai chứ không giòn nên chỉ thích hợp để xào hoặc nấu canh chứ ăn sống không ngon.
Đó là lý do để có người trồng nên loại xà lách xoong cọng nhỏ như cây tăm, chỉ dài độ mươi phân, cọng rời, vị ngọt pha lẫn hăng hắc trồng ở ngay Quy Nhơn, và chuyên dành cho việc ăn sống. Loại xà lách xoong này được nhiều người đánh giá là ngon. Ở Quy Nhơn loại ra này có bán ở chợ Đầm, chợ Sân Bay.
Bà Hoa, người chuyên bán loại rau này ở chợ Sân Bay cho biết, cứ khoảng 8-10 ngày, nhà vườn mới cắt một lứa, nên không phải lúc nào bà cũng có rau mà bán. Muốn biết thêm thông tin thì đến tổ 32 KV 6 phường Đống Đa, hỏi thăm nhà ông Võ Trung Thành sẽ rõ. Ông Thành là người duy nhất ở Quy Nhơn trồng rau xà lách xoong.
 |
|
Làm giàn che nắng cho rau trong những ngày hè.
|
Bài bản và chuyên nghiệp là ấn tượng đầu tiên của tôi về vườn rau của gia đình ông Thành. Ông Thành kể, gia đình ông trồng loại rau này từ những năm 50 của thế kỷ trước, chuyên cung cấp cho các gia đình Hoa kiều sống ở đường Gia Long (nay là đường Trần Hưng Đạo). “Hồi đó, rất ít người biết ăn loại rau này, chỉ có một số gia đình người Hoa mới biết cách ăn loại rau này mà thôi. Sau thấy vị của nó ăn ngon nên nhiều người mua hơn, nhưng so với các loại rau khác thì giá của nó hơi cao mất nhiều công chăm sóc hơn…”.
Vườn xà lách xoong của ông Thành rộng độ 200 m vuông, được chia thành từng ô để tiện việc chăm sóc và thu hoạch. Có ô rau cao khoảng 10 cm chờ cắt, có ô lún phún mới nứt nhánh. “Cái thứ rau này nắng không ưa, mưa không chịu nên mùa nào cũng phải làm giàn che nắng như trồng hoa lan vậy. Một ngày cuốn vào dở ra đến mấy bận, cô ạ…” - ông Thành ngồi tỉ mẩn ngắt từng cọng rau, kể chuyện.
Xà lách xoong là cây mọc thủy sinh, nhưng tại vườn nhà ông, rau trồng hoàn toàn trên cạn, trên một lớp đất dày. Rau cứ mọc hết lớp này đến lớp khác, cao độ mươi phân thì cắt để cây tiếp tục nứt nhánh. Ông Thành bán cho bạn hàng đến tận nhà mua với giá 35.000 đồng/kg, khi đến chợ, rau được bán lẻ với giá 6.000 đồng/lạng.
Xà lách xoong giải nhiệt mùa hè
Người không quen ăn xà lách xoong, ban đầu có thể chê vị hơi hăng hắc, nhưng nếu đã quen ăn thì lại ghiền. Xà lách xoong có thể xào hoặc nấu canh, nhưng ngon nhất vẫn là trộn thịt bò ăn sống.
 |
|
Xà lách xoong trộn với thịt bò- món ăn giải nhiệt, dễ ăn trong những ngày hè nóng bức.
|
Một đĩa rau xà lách xong trộn khoảng chừng 2-3 lạng rau, hai lạng thịt bò và đôi ba quả cà chua chín. Rau mua về rửa thật sạch, để ráo. Thịt bò ngon mua về ướp gia vị xào chín tái. Cà chua bằm nhỏ rồi xào cho thật nát, trộn với thịt bò, nêm nếm vừa miệng, chờ thật nguội rồi mới bỏ rau xà lách xoong vào trộn đều. Nếu thích ăn chua và cay, có thể nặn thêm chút chanh và ớt trái vào trộn thêm. Trong tiết trời nóng nực của những ngày hè như thế này, món xà lách xoong trộn thịt bò là món ăn giải nhiệt rất tốt.
Bỏ nhỏ với các bà nội trợ, bởi rau xà lách xoong được trồng ở Quy Nhơn ít và hiếm nên không phải lúc nào cũng có thể mua ngay được. Nếu không thể mua ở chợ, bạn có thể điện thoại đến nhà ông Thành (số 056.3792818) hỏi mua trực tiếp.
| 
