Phối cảnh đền thờ Bùi Thị Xuân.

Ngôi đền đang xây dựng mang dáng dấp phong cách kiến trúc nhà lá mái ba gian hai chái. Đền tuy chỉ có một tầng, đơn giản nhưng trang trọng nhờ có thêm phần cổ lầu. Dụng ý của người thiết kế là phần cổ lầu này sẽ vừa có tác dụng thông gió và thoát khói khi thắp nhang đèn; đồng thời, tạo cho công trình sự tôn kính và trang nghiêm, rất cần thiết về hình thức đối với một công trình văn hóa mang dáng nét kiến trúc dân tộc Việt, hướng về cội nguồn. Hình khối kiến trúc với hệ thức cột truyền thống cũng mang đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống Việt Nam.

Đền quay về hướng đông nam, để vừa đón được gió tốt và mùa hè mát mẻ, không ẩm ướt gió rét vào mùa đông. Sau khi hoàn thành, cổng đền sẽ là một tam quan, với cổng chính ở chính giữa, hai bên là cổng phụ. Qua không gian cổng, là khoảng sân vườn nền gạch đất nung. Xung quanh đền, có cây xanh, thảm cỏ, chòi nghỉ, nhà vệ sinh. 

Không gian bên trong đền thờ gồm có ba gian. Gian chính giữa để bàn thờ, trên có tượng Bùi Thị Xuân bằng gốm dát vàng giống như bức tượng thờ bà hiện đặt tại điện thờ Tây Sơn tam kiệt. Gian này cũng là chính điện để thăm viếng thắp nhang và vái lạy, hai gian hai bên là nơi dành cho đội nhạc lễ và dùng để tiếp khách. Công trình được thiết kế với không gian mở, có hệ cửa có thể mở, gấp xếp, rất thuận lợi mỗi khi vào hội. Hành lang bao bọc xung quanh đền sẽ có tác dụng che chắn mưa nắng, không để chiếu và hắt vào công trình, nhằm bảo vệ toàn bộ hệ cửa. Cốt nền làm chín bậc, rơi vào chữ “cửu” và chữ “sinh” theo quan niệm truyền thống là bền vững và sinh trưởng, phát triển. Ánh sáng và bóng đổ công trình sẽ khá sinh động nhờ hai hệ cột tròn song song bao bọc đổ bóng cho nhau trên nền phong cửa chính diện và ở hai đầu hồi nhà.

Công trình được lợp ngói lưu ly, toàn bộ cửa đi và cửa sổ đều làm bằng gỗ. Các trụ bê tông sơn màu nâu gỗ nhằm tạo tính bền vững cho công trình. Nền nhà lát đá granite và bậc cấp lát đá granite màu đỏ huyết dụ. Chi tiết lam hoa gió, lan can, con tiện đều được sơn màu nâu gỗ. Sân nền lát gạch đất nung màu nâu đất. Tất cả tạo thành một phối cảnh đẹp và đầm ấm cho công trình. 

Và ngôi đền hiện đang được xây dựng. Ảnh: V.T

 

Đền thờ Bùi Thị Xuân nằm trong hạng mục các công trình phục vụ cho Festival Tây Sơn- Bình Định 2008. Công trình do Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Xây dựng Bình Định thiết kế; liên doanh giữa Công ty TNHH Xây dựng Tân Phương và Công ty TNHH Thương mại Duy Tân (Quy Nhơn) thi công. Tổng dự toán kinh phí được phê duyệt của công trình vào khoảng 3,9 tỉ đồng; trong đó, phần xây lắp khoảng 3,4 tỉ đồng. Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Trọng Phương, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Duy Tân cho biết: “Hiện nay, chúng tôi đang gấp rút tập trung nhân lực, kỹ thuật để có thể hoàn thành công trình đúng với thời gian đã hứa với chủ đầu tư là trước ngày 30.6.2008, kịp phục vụ cho Festival Tây Sơn - Bình Định 2008”. Tuy nhiên, một số hạng mục phụ trong khuôn viên công trình như các chòi nghỉ, sẽ được hoàn thành sau.

Như vậy là trong dịp tổ chức Festival Tây Sơn - Bình Định lần thứ I - năm 2008 sắp tới đây, cũng như về sau này, du khách khi hành hương lên “đất thang mộc” của nhà Tây Sơn, đã có thể vừa ghé thăm Bảo tàng Quang Trung, dâng hương tưởng niệm tại điện thờ Tây Sơn tam kiệt, vừa có thể tìm đến thăm viếng, thắp hương tưởng niệm một nữ kiệt của phong trào Tây Sơn. Điều thú vị nữa là cách địa điểm xây dựng đền không xa, men theo con đường làng vào bên trong thôn Phú Xuân, du khách còn có thể ghé thăm Từ đường Bùi Thị Xuân, nơi các thế hệ con cháu thuộc dòng tộc họ Bùi vẫn còn sinh sống. Cảnh quan xung quanh đền thờ mới xây dựng cũng rất đẹp với những ngôi nhà lá mái ẩn sau những vườn nhà rợp bóng cây, mang đậm dáng nét một làng quê Bình Định.

• Ngọc Hồi