Ông Vũ Hoàng Hà - Chủ tịch UBND tỉnh giới thiệu mô hình Khu kinh tế Nhơn Hội với lãnh đạo Đảng, Chính phủ và các Bộ ngành tại Lễ công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Khu kinh tế Nhơn Hội.

Một trong những tác giả của đề án KKT Nhơn Hội là tiến sĩ Trương Đình Hiển, Nghiên cứu viên cao cấp của Phân viện Vật lý TP HCM. Nhân dịp về tham dự Lễ công bố Quyết định thành lập KKT Nhơn Hội, ông đã dành cho phóng viên Báo Bình Định một cuộc trò chuyện thân tình.

* Thưa ông, KKT Nhơn Hội đã chính thức được thành lập. Trong giờ phút lịch sử này, ông có suy nghĩ gì?

- Có mặt tại buổi lễ này, tôi thực sự xúc động. Còn nhớ, khi hoàn thành dự án về Nhơn Hội trình UBND tỉnh Bình Định và được Hội đồng Khoa học của tỉnh thông qua, tôi có làm một bài thơ. Nội dung bài thơ thế này: "Lung linh ánh hào quang/Chân Mây bừng sáng buổi huy hoàng/Nhơn Hội thênh thang đường phía trước/Miền Trung đang độ buổi xuân sang". Ý của tôi là Nhơn Hội bây giờ thênh thang hơn Dung Quất, và Chân Mây. Có thể nói, dải đất miền Trung là một khu vực cực kỳ quan trọng đối với đất nước. Trong lịch sử, miền Trung cũng là dấu ấn vinh quang của con đường phát triển của dân tộc xuống phía Nam… Tôi nghĩ, sự ra đời của KKT Nhơn Hội chính là thực hiện "di chúc của trời đất". Với vận nước hôm nay, vai trò của KKT Nhơn Hội lại càng quan trọng. Theo tôi, không có Nhơn Hội thì vùng kinh tế trọng điểm miền Trung (KTTĐMT) sẽ bó hẹp. Ngay từ cách đây 5-10 năm, tôi đã từng phát biểu rằng: Vùng KTTĐMT nhất định sẽ tiến đến đường 19. Điều mơ ước của tôi đã trở thành hiện thực. Đây là niềm cổ vũ lớn lao đối với dải đất miền Trung và đối với những người làm công tác khoa học chúng tôi.

* Theo ông, so với các KKT khác trong khu vực, KKT Nhơn Hội có những lợi thế gì?

- Có người đặt vấn đề: So với các KKT khác, KKT Nhơn Hội là "kẻ sinh sau, đẻ muộn" nên sẽ thiệt thòi? Tôi không nghĩ như thế. Theo tôi, Nhơn Hội hoàn toàn không thiệt thòi, thậm chí còn thừa hưởng những gì hay nhất, tốt nhất của các dự án KKT khác. KKT Dung Quất ra đời phải "ủi đi" trong đầu của nhiều người hình ảnh về miền Trung đói nghèo. KKT Chân Mây mở ra một chân trời mới. Đến KKT Nhơn Hội, mặc dù đi sau nhưng "đường sá đã được san ủi bằng phẳng". Điều đáng nói là miền Trung giống như một con sư tử đã tỉnh dậy. Thời gian khởi động các KKT Dung Quất, Chân Mây là giai đoạn phải đấu tranh với rất nhiều trở lực. Khi đó, vị trí quan trọng của miền Trung chưa được công nhận. Còn bây giờ, như ông Trương Tấn Sang và các nhà đầu tư phát biểu tại buổi lễ, đều công nhận vai trò, vị trí của Nhơn Hội. Sự ra đời của KKT Nhơn Hội là bồi bổ cho vùng KTTĐMT, chắp thêm đôi cánh cho khu vực này bay cao hơn. Đồng thời, chúng ta phải nhìn xuyên suốt không chỉ đến năm 2020, mà phải đến 50 năm sau, thậm chí một thế kỷ. Tôi nói như vậy bởi lẽ chúng ta hoàn toàn có thể tưởng tượng được trong tương lai Quy Nhơn sẽ trở thành một đại đô thị. Lúc đó, Nhơn Hội sẽ là một "Quy Nhơn Đông" và TP. Quy Nhơn hiện hữu sẽ là "Quy Nhơn Tây". Hai đô thị này sẽ cùng nắm tay nhau tiến lên trên con đường mới, trong đó "Quy Nhơn Đông" sẽ đại diện cho xu thế phát triển hiện đại. Đây là bức tranh cực đẹp và chắc chắn điều đó sẽ trở thành hiện thực.

* Bình Định cần phải làm gì để KKT Nhơn Hội phát triển, thưa ông?

- Điều quan trọng là bước thang đầu tiên cần phải đặt cho đúng. Có thể ví, KKT Nhơn Hội là "một cơ thể khổng lồ", nên lỗ mũi để thở phải có đủ không khí. Theo sơ đồ quy hoạch, cảng Nhơn Hội cao nhất cũng chỉ đến 12 triệu tấn/năm, với loại tàu trọng tải 30.000 tấn. Theo tôi, điều này chưa tương xứng với tầm vóc của Nhơn Hội và sự phát triển của nó trong tương lai. Bởi vậy, cấu trúc cảng Nhơn Hội nên có sự điều chỉnh, để có thể đảm bảo ít nhất từ 50-70 triệu tấn/năm. Bước thang thứ 2 tiếp theo cần quan tâm là vấn đề xuất nhập khẩu, với các hoạt động chế biến, thương mại. Đây là 2 vấn đề rất quan trọng, bởi vì nó sẽ kéo theo sự phát triển của đô thị, của các ngành công nghiệp khác, và sự hội tụ của các nhà đầu tư. Tôi rất mừng khi được biết, thời gian qua, Bình Định đã chủ động liên kết, hợp tác với các tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Phú Yên, Hà Tĩnh… và một số tỉnh của nước bạn Lào. Theo tôi, những động tác này phải được tiếp tục phát huy, đẩy xa hơn nữa để nó trở thành hiện thực. Muốn đạt được như vậy thì cần phải có quyết tâm rất lớn và phải có sự đoàn kết giữa các tỉnh thuộc vùng KTTĐMT.

Với góc độ của một nhà khoa học, tôi cũng có một vài băn khoăn. Đó là, miền Trung chúng ta lâu nay do nghèo khổ nên người tài hầu hết đều dồn về hai đầu đất nước. Giờ đây, hiện tượng hàng loạt KKT Chân Mây, Dung Quất, Chu Lai, Nhơn Hội… ra đời, "bùng nổ" như vậy thì vấn đề nhân tài - vật lực càng quan trọng, cấp thiết. Vì vậy, các tỉnh miền Trung và Bình Định nói riêng cần nghiên cứu về vấn đề nguồn nhân lực. Khi tập hợp được nguồn nhân lực thì chúng ta có quyền lựa chọn nguồn nhân tài. Bình Định phải có một chính sách sử dụng nhân tài, thu hút các nhà khoa học, những người có tâm, có tài. Điều quan trọng đối với người lãnh đạo là mặc dù ngồi ở Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam… nhưng vẫn khai thác được lực lượng nhân tài, các nhà khoa học ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… Đây là vấn đề mà các nhà lãnh đạo cần suy nghĩ và thực hiện bằng được, nếu không thì hy vọng thành công sẽ rất ít…

* Xin cảm ơn ông!

. Viết Hiền (thực hiện)